W archidiecezji warszawskiej powstaje 15 nowych kościołów

W 211 parafiach archidiecezji warszawskiej funkcjonuje obecnie 200 świątyń. Powstaje – w różnym stopniu zaawansowania prac budowlanych – dalszych 15, z czego osiem w granicach administracyjnych stolicy, a siedem poza Warszawą. W ciągu 2-3 lat erygowane zostaną m.in. parafie w Książenicach i w Adamowiźnie koło Grodziska Mazowieckiego – poinformował KAI ks. Sławomir Nowakowski, dyrektor ds. budowy kościołów w Kurii Metropolitalnej Warszawskiej.

Oprócz 11 już budowanych świątyń, w archidiecezji warszawskiej planowana jest budowa kolejnych czterech kościołów parafialnych, m.in. między Świątynią Opatrzności Bożej a Powsinem, w miejscowości Rusiec-Kajetany niedaleko Nadarzyna oraz na Chrzanowie w granicach warszawskiego Bemowa.

Decyzja o powołaniu parafii, a w związku z tym pozyskania działki budowlanej i rozpoczęciu budowy samej świątyni, podejmowana jest, gdy dany teren miejski zamieszkuje przynajmniej 5-7 tys. osób – informuje ks. Nowakowski. Najczęściej następuje wydzielenie nowej parafii z tzw. parafii-matki, to od liczby jej parafian zależy, gdzie i kiedy powstanie nowa wspólnota. Nie bez znaczenia jest też typ osiedla mieszkaniowego (już istniejące czy dopiero powstające), odległość od najbliższego kościoła.

„Trzeba patrzeć perspektywicznie. Wiadomo, że osiedla miejskie nie powstają szybko. Ich zasiedlenie trwa nawet do 2-3 lat. Jeśli gdzieś takie osiedle jest planowane, to już bierzemy je pod uwagę w obecnym planie zagospodarowania przestrzennego i planujemy tam budowę kościoła” – wyjaśnia ks. Sławomir Nowakowski, dyrektor ds. budowy kościołów w Kurii Metropolitalnej Warszawskiej.

– W przypadku Warszawy widać, w którym kierunku się ona rozrasta. To na pewno nie będzie np. obszar Puszczy Kampinoskiej tylko wolne przestrzenie i tam planuje się budowę nowych kościołów – zauważa ks. Nowakowski.

Ze względu na mniejszą dynamikę rozwoju, poza Warszawą budowę nowych obiektów sakralnych planuje się w wolniejszym tempie. Szukanie lokalizacji dla nowej parafii zaczyna się, gdy na danym terenie zamieszkuje przynajmniej 2 tys. osób, ale i wtedy bierze się pod uwagę przyszły wzrost zaludnienia okolicy.

Planowanie i budowę nowych kościołów nadzoruje w Kurii Metropolitalnej Warszawskiej urząd archidiecezjalnego ekonoma oraz podległa mu komisja architektoniczno-artystyczna. Jej członkowie każdorazowo rozmawiają m.in. z osobami odpowiedzialnymi za tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego w urzędach gminy. – Pilnujemy, by każda budowa miała swojego kierownika i inspektora nadzoru budowlanego, takie są wymogi prawne – przypomina ks. Nowakowski.

Ks. Nowakowski przyznaje, że największy problem jest z pozyskiwaniem nowych działek pod budowę, których większość jest już tylko w rękach prywatnych, a nie w dyspozycji gminy. – W dekanatach starają się o to parafie-matki, jednak pozyskanie tej ziemi na cel sakralny, który będzie służył ludziom, jest dosyć trudne – dodaje kapłan.

Na założenie parafii potrzeba ok. 5-6 tys. metrów kwadratowych działki budowlanej. To koszt 3-5 mln zł, zależnie od lokalizacji. Koszt budowy kościoła i budynków należących do plebanii to ok. 10 mln zł.

Skąd wziąć na to pieniądze? Jak wyjaśnia ks. Nowakowski, sfinansowanie budowy kościoła opiera się głównie na ofiarach i datkach samych wiernych (przyszłych parafian gromadzących się w kaplicy tymczasowej) oraz ewentualnie wsparciu zamożniejszych darczyńców w postaci oferowanej sumy pieniędzy lub propozycji wykonania części prac po kosztach produkcji bądź kosztach materiałów budowlanych.

Jak dodaje ks. Nowakowski, liczy się także „zapobiegliwość samego proboszcza, który ma swobodę w pozyskiwaniu środków”. – Często proboszczowie zwracają się wtedy do okolicznych parafii, gdzie otrzymują zgodę na przeprowadzenie zbiórki na budowę. Taka jest od lat praktyka, że parafie w archidiecezji wspierają tę, która dopiero się buduje – mówi. Do budowy parafii dokłada się także kuria warszawska, w której istnieje na ten cel specjalny fundusz. Raz na pięć lat odbywają się wizytacje ekonomiczne, podczas których bada się koszty budowy inwestycji na terenie parafii.

Jaki styl architektoniczny dominuje w nowo powstających kościołach? Gdy lokalizacja przyszłej świątyni jest już znana, archidiecezjalna komisja architektoniczno-artystyczna w porozumieniu z proboszczem zaprasza do konkursu na projekt świątyni. Uczestniczy w nim zazwyczaj pięciu-sześciu architektów.

Pod uwagę bierze się projekty nawiązujące zarówno do specyfiki lokalizacji parafii i do wezwania przyszłej świątyni, jak i do tradycji budowy obiektów sakralnych. Projekty zbyt nowoczesne raczej nie mają szans. – Architekci zazwyczaj starają się jednak, by budynek nawiązywał do sakralnego charakteru – dodaje ks. Nowakowski.