W Lublinie stanął pomnik „Proboszcza Majdanka”

W Lublinie przy skwerze obok Muzeum na Majdanku ustawiono pomnik upamiętniający ks. Emiliana Kowcza – greckokatolickiego kapłana i męczennika nazistowskiego obozu w Lublinie. – To współwięźniowie nadali mu tytuł „Proboszcza Majdanka”, który określił jego postawę w warunkach obozowych. Spowiadał, wbrew zakazom udzielał Komunii świętej i odprawiał msze. Dodawał otuchy i nadziei na przetrwanie – powiedział ks. mitrat Stefan Batruch.

Podczas uroczystej Sesji Rady Miasta Lublina, prezydent miasta Krzysztof Żuk nazwał ustawienie pomnika ważnym wydarzeniem w dialogu polsko-ukraińskim. – Pomnik ma niezwykłe znaczenie w budowaniu zgody, zrozumienia i wspólnej przyszłości. Od kilku lat staramy się upamiętnić ks. Emiliana Kowcza, też dlatego, że w życiu Polaków i Ukraińców, a także Żydów, odegrał niesłychanie istotną rolę. Jest postacią symboliczną, zwłaszcza dlatego, że stał się bohaterem trudnych czasów – powiedział włodarz miasta.

Sylwetkę ks. Kowcza przybliżył ks. mitrat Stefan Batruch. – To współwięźniowie nadali mu tytuł „Proboszcza Majdanka„, który określił jego postawę w warunkach obozowych. Spowiadał, wbrew zakazom udzielał Komunii świętej i odprawiał msze. Dodawał otuchy i nadziei na przetrwanie. Do tej pory nie spotkałem się z taką wypowiedzią z miejsca, które można uważać za piekło na ziemi, by ktoś z uwięzionych powiedział, że to, oprócz nieba, jest jedyne miejsce, w jakim on chce pozostać razem ze współwięźniami – powiedział proboszcz parafii greckokatolickiej w Lublinie i prezes Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza, która była inicjatorem budowy monumentu.

Zdaniem byłego wicepremiera Ukrainy Iwana Wasiunyka, filozofia życiowa ks. Kowcza polegała na tym, by pomagać osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji. – Takim przykładem był moment uwięzienia polskiego policjanta, kiedy Galicja była okupowana przez Sowietów. Ksiądz Emilian Kowcz wstawił się za niego i pomógł jego rodzinie w tym trudnym momencie. Przez całe swoje życie pomagał, a kiedy nadszedł moment, oddał życie za innych – mówił polityk.

Granitowy monument upamiętniający duchownego bł. Emiliana Kowcza powstał z inicjatywy Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza. Rzeźbę wykonali ukraińscy artyści – Alexander Diaczenko i Martha Diaczenko. Z trzech stron pomnika, po polsku, ukraińsku i hebrajsku został wyryty fragment listu, który ks. Kowcz napisał do swojej rodziny, przebywając w obozie, z prośbą, by nie podejmowano wysiłków w celu jego uwolnienia. Inauguracja budowy pomnika, w której udział wziął były Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko odbyła się w lutym 2019 roku. Pomnik powstał na Ukrainie.

Organizatorem wydarzenia jest Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie ze współorganizatorami: Miastem Lublin, Fundacją Kultury Duchowej Pogranicza w Lublinie oraz Wydawnictwem Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.

Ks. Emilian Kowcz (1884-1944) był proboszczem greckokatolickiej parafii w Przemyślanach koło Lwowa. W czasie niemieckiej okupacji niósł pomoc Polakom, Ukraińcom i Żydom. W 1942 roku za działalność duszpasterską trafił do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie nadal pełnił posługę wśród współwięźniów różnej wiary i narodowości, dodawał otuchy tym, którzy stracili nadzieję na przetrwanie.

Swoją postawą dawał heroiczne świadectwo wiary, pokładając ufność w Bogu. Dał piękne świadectwo wiary zarówno w Boga, jak i w drugiego człowieka. Zmarł w obozie na Majdanku 25 marca 1944 roku. Został beatyfikowany przez Jana Pawła II w 2001 r. we Lwowie. W Lublinie w 2003 roku nazwę bł. ks. E. Kowcza nadano rondu na skrzyżowaniu al. Armii Krajowej z ul. Jana Pawła II.