W niedzielę 800-lecie konsekracji kościoła cystersów

Niedzielna Eucharystia dziękczynna pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza, czuwania modlitewne, widowisko teatralno-muzyczne z recytacją Grażyny Barszczewskiej – tak zapowiada się jubileusz 800-lecia konsekracji kościoła cysterskiego przez bł. Wincentego Kadłubka.

Niedzielną uroczystość poprzedza trzydniowe przygotowanie modlitewne i czuwanie w kościele. Jutro na pamiątkę dotarcia pieszo przez bp. Wincentego z Krakowa do Jędrzejowa – wyruszy z kościoła procesja do tzw. Kopca Spotkania, gdzie przełożony wspólnoty cystersów brat Teodoryk w 1218 r. witał biskupa.

Po uroczystościach religijnych w niedzielę wieczorem w opactwie odbędzie się koncert poetycko-muzyczny poświęcony bł. Wincentemu pt. „Tak więc pomieszał się żal z radością”. Spektakl jest zakończeniem dorocznego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w jędrzejowskim kościele.

Wincenty Kadłubek jako biskup krakowski w 1210 r. konsekrował kościół w Jędrzejowie (dawniej w Brzeźnicy), ale wkrótce zrezygnował z krakowskiego biskupstwa i pieszo w 1218 r. przywędrował do klasztoru cysterskiego w Jędrzejowie, aby prowadzić żywot mnisi i pisać Kronikę Polski. Tutaj zmarł i tutaj znajdują się jego relikwie w srebrnym relikwiarzu ołtarzowym. Był beatyfikowany w 1819 r.

Historia kościoła cysterskiego w Jędrzejowie sięga w XII w, kiedy to Janik z rodu Gryfitów, arcybiskup gnieźnieński, wraz ze swoim bratem Klemensem ufundowali w Brzeźnicy kościół i klasztor. Cystersi przybyli tu z burgundzkiego opactwa Morimond. Od samego początku podjęli swoje obowiązki zakonne oraz, zgodnie z zasadą ora et labora, działalność gospodarczą, intelektualną, krzewiąc kulturę agrarną. Cystersi założyli w 1152 r. w Jędrzejowie najstarszy w Polsce szpital przyklasztorny. W 1218 r. do wspólnoty zakonnej wstąpił bp. Wincenty Kadłubek, historiograf i kronikarz.

Po okresie chwilowej stagnacji w XVI w., po 1580 r. opactwo jędrzejowskie na nowo odzyskało swoje znaczenie i funkcjonowało nieprzerwanie do czasów rozbiorów. Cystersi podtrzymywali tradycje muzyczne, a obok własnego studium filozoficzno-teologicznego prowadzili szkołę podstawową i podwydziałową. W okresie Księstwa Warszawskiego jędrzejowski klasztor objęty był wzmożonym nadzorem.

W 1819 r. car Aleksander I dokonał kasaty opactwa cystersów, ale zakonnicy dotrwali tutaj do 1855 r. Obiekt pocysterski był m.in. w rękach reformatów.

Bp Augustyn Łosiński 19 lipca 1913 r. erygował parafię diecezjalną pw. bł. W. Kadłubka przy kościele pocysterskim, wydzieloną z parafii Świętej Trójcy. Cystersi wrócili do Jędrzejowa dopiero w 1945 r. i prowadzą parafię przy swoim kościele.

Po II wojnie światowej opactwo zostało odnowione przez mnichów z opactwa Szczyrzyc. W 1953 r. klasztor jędrzejowski został podniesiony do rangi przeoratu, a w 1989 r. nadano mu ponownie rangę opactwa. Obecnie mieszka w nim 20 mnichów.

Obecnie upowszechnianiu kultu mistrza Wincentego służą także liczne wydarzenia o charakterze kulturalnym, sesje naukowe (np. archeologiczne), publikacje, uroczystości rocznicowe (np. obchody 900-lecia obecności zakonu w Polsce) czy Międzynarodowe Festiwale Muzyki Organowej i Kameralnej (koncerty w kościele odbywają się w każdą sobotę od czerwca do września, z udziałem renomowanych artystów z całego świata). W klasztorze jędrzejowskim znajdują się jedne z najciekawszych organów w Europie (XVIII w.), dzieło polskiego organmistrza Józefa Sitarskiego.

Bł. Wincenty Kadłubek jest drugim patronem diecezji kieleckiej oraz patronem miasta Jędrzejowa. Jego relikwie powędrowały stąd do ponad 40 polskich i zagranicznych kościołów.