W Niszu świętowano 1700-lecie edyktu mediolańskiego

W Niszu w Serbii świętowano 20 i 21 września br. 1700-lecie ogłoszenia przez cesarza Konstantyna edyktu mediolańskiego, który kładł kres prześladowaniom chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim.

Specjalnym wysłannikiem papieża Franciszka na uroczystości był arcybiskup Mediolanu, kard. Angelo Scola.

„1700-lecie edyktu mediolańskiego wskazuje nam wszystkim, że wolność religijna jest gwarancją pokoju i nowej cywilizacji w każdym pluralistycznym społeczeństwie”- przypomniał 21 września kard. Scola. Nisz jest miejscem, gdzie urodził się Konstantyn. To właśnie ten władca wydał przed 17 wiekami edykt przyznający wolność wyznania chrześcijanom w Cesarstwie Rzymskim. Uroczystości zorganizowała Międzynarodowa Konferencja Episkopatu śś. Cyryla i Metodego, obejmująca niektóre kraje byłej Jugosławii.

Punktem kulminacyjnym pielgrzymki młodzieży z różnych krajów południowej Europy, urządzonej z tej okazji przez archidiecezję belgradzką, była Msza św., której 21 września na stadionie w Niszu przewodniczył arcybiskup Mediolanu. „Wolność to niezbędny warunek dojrzewania osoby. Nie jest jednak prawdziwa, jeżeli nie służy budowaniu ludzkiej wspólnoty stale starającej się dobrze postępować – powiedział w homilii kard. Scola. – Nie dajmy się zwieść «syrenom» wolności rozumianej indywidualistycznie, która niestety jest na Zachodzie bardzo rozpowszechniona” – dodał kardynał. Podkreślił też potrzebę pojednania, głęboko odczuwaną na naznaczonych konfliktami Bałkanach.

Papieski wysłannik na obchody rocznicy edyktu mediolańskiego spotkał się w Serbii nie tylko z katolikami, ale też z chrześcijanami innych Kościołów oraz z wyznawcami islamu i judaizmu. 20 września został przyjęty w Belgradzie przez prezydenta tego kraju Tomislav Nikolicia i przez patriarchę serbskiego Ireneusza.

Położony na południu Serbii Nisz, antyczny Naissus, jest miejscem, w którym urodził się cesarz Konstantyn Wielki (306-337). Ogłoszony w 313 r. przez cesarzy Konstantyna Wielkiego (dla Zachodu) i Licyniusza (dla Wschodu) edykt kładł kres prześladowaniom chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim. Gwarantował on chrześcijanom pełną wolność religijną (zakończenie prześladowań), zezwalał na przejście na chrześcijaństwo dotychczasowych wyznawców religii rzymskiej oraz zwracał Kościołowi wszystkie skonfiskowane świątynie i posiadłości.

Dokument głosił, że „zarówno chrześcijanie, jak i wszyscy ludzie mają prawo, żeby w sposób wolny wybierać sobie religię (…), aby Bóg Niebios mógł być dla nas i dla wszystkich łaskawy i aby nam sprzyjał”.

Konstantyn ogłosił też niedzielę dniem świątecznym. W 330 r. założył Konstantynopol, późniejszą stolicę Cesarstwa Rzymskiego, a w 380 roku cesarz Teodozjusz I ogłosił chrześcijaństwo państwową religią w Cesarstwie Rzymskim.

Wiosną 2012 roku media spekulowały, że ówczesny papież Benedykt XVI mógłby osobiście pojechać na uroczystości do Niszu. Watykan uznał wówczas te rozważania za przedwczesne. Ostatecznie Serbski Kościół Prawosławny (SKP) w sposób wyraźny rozwiał spekulacje wokół ewentualnej wizyty papieża w tym kraju w 2013 roku.