W Żywcu uczczono pamięć o ofiarach wysiedleń sprzed 70 lat

Uroczysta Msza św. w żywieckiej konkatedrze rozpoczęła 19 września obchody 70. rocznicy „Saybusch Aktion” – akcji masowych wysiedleń ludności Żywiecczyzny przez hitlerowców. W opinii historyków akcja wysiedleńcza była jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach tego regionu.

Tomasz Terteka, rzecznik żywieckiego magistratu, przypomina, że hitlerowcy wysiedlili w sumie około 20 tys. Polaków. „Wysiedlani mogli zabrać ze sobą jedynie drobny sprzęt, koce i ubrania oraz zapas żywności na trzy dni. Mieszkańcy Żywiecczyzny przewożeni byli na Lubelszczyznę i Kielecczyznę” – wyjaśnia historyk.

W ramach „Saybusch Aktion" Niemcy wysiedlili mieszkańców 35 wsi z terenu powiatu żywieckiego. Wiele osób, zwłaszcza dzieci, zmarło z głodu i wycieńczenia. W 1945 roku część mieszkańców powróciła do swoich domostw. Zastali oni zniszczone i zrabowane gospodarstwa.

Wśród ofiar akcji wysiedleńczej była rodzina urodzonego w Radziechowach bp. Tadeusza Pieronka. W czasie II wojny światowej przeżył on rozstanie z rodzicami, którzy zostali wysiedleni w okolice Zamościa. Sam schronił się wtedy u wujka, który był proboszczem w pobliskich Kętach.

22 września w Muzeum Miejskim w Żywcu otwarta zostanie wystawa pt. „70 rocznica wysiedleń z Żywiecczyzny”. Na ekspozycji będzie można zobaczyć dokumenty, zdjęcia obrazujące te jedne z najtragiczniejszych wydarzeń w historii regionu. Pracownicy katowickiego IPN przedstawią referaty na temat rozpoczęcia i przebiegu całej akcji.

23 września w 70. rocznicę pierwszego transportu na budynku żywieckiego Miejskiego Centrum Kultury odsłonięta zostanie pamiątkowa tablica.

Operacja o kryptonimie „Saybusch Aktion”(Akcja Żywiec) rozpoczęła się 23 września 1940 r. Wtedy wyruszył z dworca w Żywcu pierwszy transport ludzi pozbawionych prawa do pozostania w swoich domach. Podstawą do wszczęcia wysiedleń na Żywiecczyźnie był dekret Adolfa Hitlera o umocnieniu niemczyzny z 7 października 1939 r. Miał on na celu stworzenie nowych niemieckich obszarów osiedleńczych poprzez wysiedlenie innych grup narodowościowych. Wysiedlenia z Żywiecczyzny trwały do 14 grudnia 1940 r. Odpowiedzialny za nie był Obergruppenfuehrer SS Erich von dem Bach Zelewski, który osobiście objeżdżał wysiedlane wsie, a później witał niemieckich kolonistów. Jako pierwsi zostali wysiedleni mieszkańcy Jeleśni i Sopotni Małej.