Wąchock: w cysterskim opactwie zainaugurowano Europejskie Dni Dziedzictwa

W cysterskim opactwie w Wąchocku zainaugurowano Europejskie Dni Dziedzictwa. Dwudniowe spotkanie zostało zorganizowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. O wyborze miejsca otwarcia spotkania zadecydowały przede wszystkim walory architektoniczne obiektu, który został zbudowany na przełomie XII i XIII w. Klasztor jest bowiem jednym z najpiękniejszych i najcenniejszych przykładów architektury romańskiej w Polsce.

W programie była Msza św. w intencji Ojczyzny, wykład prof. Ewy Łużynieckiej połączony z oprowadzaniem po opactwie, koncert, warsztaty, wycieczki edukacyjne, targi rękodzieła, a także – cieszący się popularnością wśród mieszkańców – pokaz grup rekonstrukcyjnych związany m.in. z powstaniem 1863 r.

– Wybór Wąchocka na miejsce inauguracji to podkreślenie roli Kościoła w Polsce. Kościół jest najlepszym mecenasem kultury. Kolejne atuty Wąchocka to powstanie styczniowe i walki partyzanckie oddziałów Ponurego-Nurta. Tu jest nasze, polskie dziedzictwo materialne i niematerialne – mówiła podczas spotkania Małgorzata Omilanowska, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.

– Kardynał Stefan Wyszyński zapytany kiedyś, o to jak widzi miejsce dziedzictwa materialnego w Polsce odpowiedział, że Kościół jest tutaj najlepszym mecenatem kultury. Miał na myśli to, co stało się po 1945 roku w Polsce z dworami, pałacami i tym, jak Kościół zadbał o tę część dziedzictwa, która podlegała ich opiece. Wąchock jest tego dobrym przykładem – mówiła dalej minister Omilanowska.

Z kolei opat Wąchocka o. Eugeniusz Augustyn mówił, że klasztor jest znaczącym obiektem europejskiego dziedzictwa kulturowego, największym zespołem romańskim w Polsce. – Liczę na jego poczesne miejsce w rejestrze zabytków Polski. Inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa jest dla nas wielkim wydarzeniem w historii naszego opactwa i samego Wąchocka. Cieszy mnie współpraca w tej mierze z władzami miasta i gminy Wąchock – powiedział opat wąchockiego opactwa.

Imprezie towarzyszyły trzy wystawy tematyczne: „Malowałam pieśniami” – malarstwo Marianny Wiśnios, „Przeszłość – Przyszłości – ksiądz Jan Wiśniewski (1876-1943)” w 70. rocznicę śmierci oraz „Artur Grottger Powstanie Styczniowe”. Podczas inauguracji na terenie opactwa cysterskiego w Wąchocku odbyło się szereg rekonstrukcji historycznych. Wśród nich rekonstrukcja obozu powstańczego Mariana Langiewicza, pokaz Żuawi śmierci, pokazy rycerskie, osada średniowieczna i inicjatywa „Mnisi i Hutnicy”.

Europejskie Dni Dziedzictwa to największy w Europie projekt społeczny i edukacyjny, najważniejsze święto zabytków kultury Starego Kontynentu. Ich idea narodziła się 3 października 1985 r. w Granadzie w Hiszpanii podczas II Konferencji Rady Europy, na której minister kultury Francji zaproponował zorganizowanie w całej Europie zainicjowanych we Francji w 1984 roku Dni Otwartych Zabytków. Wówczas po raz pierwszy bezpłatnie udostępniono zwiedzającym obiekty, do których dostęp dotychczas był ograniczony. Inicjatywa cieszyła się tak dużym zainteresowaniem, że w 1991 r. zainspirowała Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa.

Głównym celem Europejskich Dni Dziedzictwa jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz przypominanie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej. Imprezy skierowane są do bardzo szerokiej i różnorodnej grupy odbiorców, co nadaje im wymiar uniwersalny. Właśnie takie inicjatywy sprawiają, że idea EDD zyskuje nowych zwolenników, stając się tym samym najważniejszym wydarzeniem kulturalnym Starego Kontynentu. Z każdym rokiem imprezy organizowane w ramach EDD zyskują na popularności.

Początki klasztoru cystersów sięgają 1179 r. W Wąchocku zachowało się bardzo wiele elementów dawnego klasztoru – w skrzydle wschodnim armarium (skarbiec, gdzie przechowywano m.in. księgozbiór), kapitularz, fraternia (sala wspólnej pracy), a na piętrze dormitorium, w skrzydle refektarz z bogatą kamieniarką romańską. W XV w. kościół przebudowano w stylu gotyckim. W następnym stuleciu dobudowano pałac opacki. Również okolice Wąchocka zachęcają do wspólnej zabawy, bowiem jest to teren pagórkowaty i zalesiony.