Warszawa: 75. Rocznica utworzenia 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka

– Wdzięczność jest miarą wielkości i szlachetności ludzkich serc – powiedział podczas Mszy św. w intencji żyjących, poległych i zmarłych żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka Biskup Polowy Józef Guzdek. Eucharystią w katedrze polowej rozpoczęły się uroczystości upamiętniające 75 rocznicę utworzenia dywizji, która wsławiła się m.in. wyzwalaniem północnej Francji, Holandii i Belgii. W południe na pl. Inwalidów, przy którym znajduje się pomnik 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka odbyły się dalsze uroczystości rocznicowe.

Do katedry polowej licznie przybyły poczty sztandarowe organizacji kombatanckich i jednostek wojskowych, kultywujących tradycje 1. Dywizji Pancernej.

W homilii bp Guzdek przypomniał szlak bojowy dywizji generała Stanisława Maczka i jej wkład w wyzwalanie Holandii i Belgii, a także to, że nasi żołnierze spotkali się z ogromną wdzięcznością oswobadzanych miast. – Polscy żołnierze zaskarbili sobie ogromną wdzięczność wśród mieszkańców wyzwalanych miast i wsi, pozostając wierni zasadzie głoszonej przez dowódcę: „Bijcie się twardo, ale po rycersku”. Szczególne powitanie zgotowali im mieszkańcy wyzwolonej Bredy. Po wkroczeniu do miasta zobaczyli ulice przystrojone polskimi flagami a na witrynach sklepowych napisy: „Dziękujemy Wam, Polacy!”. Tłum wiwatował na cześć bohaterów i witał ich kwiatami. W kwiatach tonęły także mogiły poległych polskich żołnierzy – powiedział. Ordynariusz wojskowy zauważył, że gen. Maczek na wniosek 40.000 obywateli Bredy otrzymał honorowe obywatelstwo i powstało muzeum poświęcone jego 1 Dywizji Pancernej w tym mieście.

Biskup Polowy podkreślił, że Belgia i Holandia dla wielu Polaków stała się drugą ojczyzną. – Wielu z nich otrzymało honorowe obywatelstwa miast, którym przywracali wolność – powiedział. Ordynariusz wojskowy przypomniał, że dowódca dywizji gen. Stanisław Maczek po wojnie przez wiele lat skazany był na zapomnienie, a nawet został pozbawiony polskiego obywatelstwa i dopiero pod koniec życia doczekał się należnych honorów.

Biskup Guzdek podkreślił, że choć od wyzwolenia Belgii i Holandii minęło już ponad 70 lat to mieszkańcy miast wyzwolonych przez żołnierzy 1. Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Maczka nadal ze czcią i wdzięcznością wspominają tych, którzy przynieśli im dar pokoju i wolności. – Nadal pamiętają nie tylko o darze, ale i o dawcach daru. Coroczne uroczystości z udziałem przedstawicieli lokalnego społeczeństwa, kwiaty na mogiłach poległych „Maczkowców” i słowa wówczas wypowiadane są tego potwierdzeniem – powiedział. Dodał, że o żołnierzach 1. Dywizji Pancernej pamiętają też polskie „dziewczęta” walczące w Powstaniu Warszawskim, które zostały oswobodzone przez „Maczkowców” z obozu w Oberlangen.

Biskup Guzdek wyraził wdzięczność żołnierzom 11. Dywizji Kawalerii Pancernej, która dziedziczy tradycje „Maczkowców”, za kultywowanie pamięci o żołnierzach 1. Dywizji Pancernej. – Niech dzisiejsze uroczystości będą czasem wdzięcznej modlitwy za poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka. Jednocześnie niech pomogą nam zrozumieć, że nie wystarczy cieszyć się i dziękować za otrzymany dar wolności. Trzeba pamiętać o żołnierzach, dawcach tego daru. Tym, którzy przynieśli dar wolności należy się taka wdzięczność, jakiej doznali i nadal doznają żołnierze gen. Maczka – powiedział.

Eucharystię koncelebrowali ks. kmdr. Janusz Bąk, kapelan środowisk kombatanckich oraz ks. Sławomir Klim, proboszcz polskiej parafii w Bredzie, a także kapelan honorowy Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków.

We Mszy św. uczestniczyli Anna Maria Anders, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pełnomocnik prezesa Rady Ministrów do spraw dialogu międzynarodowego, Maria Koc, wicemarszałek Senatu RP, Jan Józef Kasprzyk, p.o. szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, gen. bryg. Robert Głąb, dowódca Garnizonu Warszawa, gen. Wojciech Grabowski, Inspektor Wojsk Lądowych, gen. Stanisław Czosnek dowódca 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej i płk Dariusz Pytlak, dowódca 10. Brygady Kawalerii Pancernej.

Po zakończeniu Mszy św. uroczystości przeniosły się na pl. Inwalidów, na którym znajduje się pomnik 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.

1. Dywizja Pancerna dowodzona przez gen. Stanisława Maczka, powstała rozkazem gen. Władysława Sikorskiego w Szkocji w lutym 1942 r. Dywizja liczyła prawie 16 tys. żołnierzy. W lipcu 1944 roku została przerzucona do Normandii, gdzie walczyła w składzie 1. Armii Kanadyjskiej do końca wojny. Wzięła udział m.in. w bitwie pod Falaise. Do niewoli Polacy wzięli prawie 6 tys. Niemców, niszcząc 70 czołgów, 500 samochodów i ponad 100 dział.

Żołnierze gen. Maczka wyzwolili także m.in. Bredę (bez strat wśród cywilów) i obóz „Oberlangen”, gdzie więzione były biorące udział w Powstaniu Warszawskim polskie dziewczęta. Były one pierwszymi w historii wojen kobietami jeńcami.

Ostatnim punktem szlaku bojowego 1. Dywizji Pancernej był udany atak na niemiecką bazę morską w Wilhelmshaven.

Przez następne dwa lata Polacy, pod dowództwem gen. Klemensa Rudnickiego, pełnili zadania okupacyjne na terenie północno-zachodnich Niemiec. W czerwcu 1947 roku 1. Dywizja została przerzucona do Anglii, gdzie nastąpiła jej demobilizacja i rozbrojenie.