Warszawa: III Ogólnopolski Kongres Ruchów Katolickich

Siedemset osób z Polski i zagranicy wzięło udział 16 i 17 czerwca w sesji podsumowującej III Ogólnopolski Kongres Ruchów Katolickich. Dyskutowano na nim m.in. nt. roli świeckich w Kościele, o przyszłości wspólnot chrześcijańskich oraz zastanawiano się jak pełnić apostolat w epoce globalizacji.

Gościem specjalnym sesji był abp Stanisław Ryłko z Watykanu, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich. W Polsce do ruchów i stowarzyszeń katolickich należy ok. 2,5 mln osób.

*Permanentny kongres*
III Ogólnopolski Kongres Ruchów Katolickich został pomyślany jako pogłębione i systematyczne poszukiwanie nowych wezwań apostolskich na początku nowego tysiąclecia. Prace kongresu trwały dwa lata, a co miesiąc odbywały się kolejne kongresy tematyczne, poświęcone m.in. rodzinie, ekologii, mistyce, globalizacji, młodzieży i wielu innym tematom.
W tak zorganizowanym kongresie uczestniczyło ponad 3 tys. osób w sesjach tematycznych, a ponad 300 tys. za pośrednictwem kongresowego serwisu internetowego. – W czasie kongresu mieliśmy możność wysłuchać ponad 350 referatów, wykładów i świadectw oraz dyskusji panelowych. Prelegentami byli goście z Polski i z 18 krajów Europy. Ponad 500 osób czuwało nad przebiegiem kongresu od strony organizacyjnej – wylicza o. Adam Schulz, przewodniczący Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich. Podkreśla, że dzięki formule kongresów tematycznych i wykorzystaniu internetu znacznie więcej osób mogło dzielić się swoimi doświadczeniami zaangażowania w Kościele.
Jego zdaniem, znaczenie III Ogólnopolskiego Kongresu Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich polega również na tym, że „po latach intensywnego rozwoju zaangażowań apostolskich pojawiło się wśród członków ruchów pewne zmęczenie – potrzeba było nowych inspiracji, nie tylko zewnętrznych, ale również wewnętrznych”. Dlatego na hasło kongresu wybrano werset z Ewangelii wg św. Łukasza: „Przyszedłem ogień rzucić na ziemię i jakże pragnę, żeby on już zapłonął”.
W ocenie członków różnych ruchów, dwuletnie prace kongresowe przyniosły im umocnienie duchowe do dalszej pracy apostolskiej oraz nowe inspiracje do formacji. W Warszawie powstało Centrum Duchowości Świeckich, spotkali się też przedstawiciele działających w Polsce szkół ewangelizacji. Planują teraz współpracę, m.in. wspólnie przygotowują ewangelizacyjny Marsz dla Jezusa.

*Laikat w Polsce*
Według badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego aktualnie w Polsce do różnych ruchów stowarzyszeń, grup i wspólnot katolickich należy ponad 2,5 mln osób. Swój renesans przeżywają ruchy oparte na tradycyjnej pobożności – np. kółka różańcowe zrzeszają 1 mln 150 tys. osób, ruchy pobożności maryjnej – 250 tys. Natomiast ruchy powstałe po Soborze Watykańskim II nie rozwijają się liczebnie, ale prowadzą coraz bardziej różnorodny apostolat, w wielu nowych obszarach. Ponadto powstają też wspólnoty nieformalne, bazujące na duchowości i metodach różnych ruchów, ale ich członkom trudno zadeklarować się „na serio”, że chcą przynależeć do jakiegoś ruchu i realizować proponowane tam zasady, raczej prefererują „niezobowiązujące formy”.
Bez rozwoju laikatu trudno sobie wyobrazić przyszłość Kościoła – uważa przewodniczący Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich. W referacie podsumowującym III Kongres Ruchów w Warszawie o. Schulz postulował, aby dowartościować powołanie świeckich w Kościele i ukazać jego specyfikę.
Jego zdaniem, trzeba wypracować nową definicję katolika świeckiego, która w przeciwieństwie do dotychczasowej określałaby kim świecki jest, a nie kim nie jest (np. nie jest duchownym). O. Schulz zaapelował do ruchów i stowarzyszeń o tworzenie środowisk refleksji pastoralno-teologicznej nad specyfiką powołania świeckich w Kościele i właściwej im duchowości.
Przewodniczący ORRK apelował, aby ruchy katolickie nie tylko uczyły swoich członków modlitwy, znajomości Biblii, zaangażowania w ewangelizację i różne dziedziny życia społecznego, ale znacznie bardziej zwróciły uwagę w swojej formacji na rozpoznawanie i uszanowanie specyfiki powołania człowieka świeckiego. Świeccy nie są osobami bez powołania, ale mają swoje niepowtarzalne powołanie, inne niż kapłańskie czy zakonne. Podstawowym apostolstwem świeckich jest ich codzienne życie – podkreślił o. Schulz.
Aktualnym zadaniem dla ruchów i stowarzyszeń katolickich – zdaniem przewodniczącego ORRK – będzie zdynamizowanie procesu tworzenia i rozwoju rad parafialnych i duszpasterskich, z większym udziałem świeckich, w tym liderów ruchów. Obecnie w Kościele polskim takie rady funkcjonują w zaledwie 18 proc. parafii. Oznacza to, że w 82 proc. polskich parafii nie ma płaszczyzny współpracy i spotkania proboszcza i innych księży z wiernymi świeckimi.

*Przesłanie z Watykanu*
Kluczowym wystąpieniem podczas III Ogólnopolskiego Kongresu Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich było przemówienie przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Świeckich. Gość z Watykanu wygłosił referat pt. „Ukazywać piękno Chrystusa współczesnemu światu”. Powiedział w nim m.in., że racją istnienia ruchów i stowarzyszeń jest ewangelizacja.
– Jesteśmy tutaj nie po to, aby przyglądać się sobie samym w poczuciu samozadowolenia, lecz aby konfrontować się z ogromem zadań misyjnych jakie stoją przed Kościołem w Polsce i Kościołem powszechnym, aby na nie coraz lepiej odpowiadać. Jesteśmy tutaj po to, aby odważnie podjąć wielką prowokację świata współczesnego, który zdaje się coraz bardziej od Boga odchodzić – zauważył abp Ryłko.
Przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich wiele miejsca w wystąpieniu poświęcił refleksji teologicznej Benedykta XVI – sprzed i po wyborze na Stolicę Apostolską – na temat roli ruchów w Kościele. Przypomniał, że decyzja o spotkaniu z ruchami kościelnymi była jedną z pierwszych, jakie Papież podjął już niespełna dwa miesiące po swoim wyborze. – I nie była to decyzja przypadkowa. Ojciec Święty śledzi fenomen ruchów kościelnych od wielu lat, a czyni to z pasją teologa i pasterza. Widzi on w ruchach „sposoby głębokiego przeżywania wiary”, rodzaj prowokacji, jakiej Kościół ciągle potrzebuje, rodzaj „twórczych mniejszości”, które są decydujące dla przyszłości – podkreślił abp Ryłko.
Hierarcha zwrócił też uwagę, że jednym z centralnych tematów nauczania Benedykta XVI jest temat piękna chrześcijaństwa. – Świadczyć o pięknie Chrystusa i Jego Ewangelii i o pięknie chrześcijaństwa jest naszym podstawowym zadaniem. A w naszych czasach, dzięki charyzmatom poszczególnych ruchów i nowych wspólnot, świadectwo to nabiera szczególnej mocy i siły przekonującej – zaznaczył gość z Watykanu.
– Wiara żąda postaw radykalnych. Chrześcijaństwo idące na ugody z mentalnością tego świata, chrześcijaństwo selektywne, które cenzuruje Ewangelię z trudnych wymagań, chrześcijaństwo pełne kompromisów, chrześcijaństwo „rozwodnione” nie przekona i nie pociągnie nikogo. Mówiąc o pięknie bycia chrześcijaninem, pytamy więc o nasz sposób przeżywania wiary i chrześcijaństwa: czy jest on rzeczywiście autentyczny, prawdziwy, piękny… – mówił abp Ryłko.