Polscy kapłani nagrodzeni przez IPN

Rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii, ks. Zdzisław Malczewski TChR i proboszcz parafii św. Stanisława w Petersburgu, ks. Krzysztof Pożarski znaleźli się w gronie tegorocznych laureatów nagrody IPN „Świadek Historii”, przyznawanej zasłużonym dla upamiętniania historii narodu polskiego. Wręczenie nagród osobom i organizacjom spoza Polski odbyło się 14 listopada o godz. 12.00 w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach.

W gronie tegorocznych laureatów nagrody IPN „Świadek Historii” dla osób spoza Polski, znalazło się dwóch kapłanów, którzy od lat posługują poza granicami ojczyzny.

Pierwszą z nich jest rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii i badacz dziejów emigracji polskiej i Polonii w tym kraju, ks. Zdzisław Malczewski, TChR. Kapłan od 1979 r. posługuje w Brazylii, której mieszkańcom, zwłaszcza Polonii, poświęcił nie tylko swoją posługę duszpasterską, ale też pracę naukową, otrzymując w 1995 r. stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, na podstawie rozprawy pt. „Obecność Polaków i Polonii w Rio de Janeiro”.

W latach 1999 – 2009, ks. Malczewski pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma studiów polsko-brazylijskich „Projeções – Revista de estudos polono-brasileiros” wydawanych w Kurytybie. W 2010 r. zainicjował powstanie nowego pisma naukowego „Polonicus – Revista de reflexão Brasil-Polônia”, a rok wcześniej, jako rektor Polskiej Misji Katolickiej, zainicjował wydawanie jedynego periodyku w języku polskim w Brazylii, biuletynu „Echo Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii”, znanego następnie pod nazwą „Echo Polonii Brazylijskiej”. Od września 2015 r. chrystusowiec jest duszpasterzem Kapelanii Polskiej w Porto Alegre, stolicy stanu Rio Grande do Sul. 5 września 2016 r. został także powołany do Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu Stanisławie Karczewskim, w skład której wchodzi 15 przedstawicieli Polonii z różnych regionów świata.

Czytaj także: Trablice: IPN będzie popularyzował postać ks. Romana Kotlarza

Drugim laureatem jest ks. Krzysztof Pożarski, który pracuje na Wschodzie od blisko 30 lat, a obecnie pełni funkcję proboszcza rzymskokatolickiej parafii pw. św. Stanisława w Sankt Petersburgu (Rosja) oraz rektora sanktuarium Sankt Petersburskiej Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej. Kapłan jest założycielem kilku katolickich parafii w różnych miastach w północno-zachodniej Rosji, duszpasterzem petersburskiej Polonii oraz zasłużonym działaczem polonijnym w Rosji, propagatorem kultury polskiej i nauki języka polskiego. Wydawcą i głównym redaktorem kwartalnika historycznego „Nasz Kraj” poświęconego tematyce polonijnej, a także historii Kościoła katolickiego w Rosji i w Polsce. Jest autorem, m.in. trzech przewodników po sanktpetersburskich archiwach dotyczących polskich archiwaliów i eksponatów muzealnych, albumu „Niezłomny Pasterz w Rosji. Sługa Boży biskup Antoni Malecki. 1861-1935″ oraz opracowania „Martyrologium Polaków, obywateli ZSRR na północnym zachodzie Rosji. 1919 (1937-1938) 1953″. 1 lipca 2017 r., ordynariusz archidiecezji Matki Bożej w Moskwie abp Paolo Pezzi mianował go postulatorem procesu kanonizacyjnego rosyjskich katolickich męczenników pierwszej połowy XX w.

Oprócz dwóch kapłanów, wśród tegorocznych laureatów spoza Polski znaleźli się:

• Andrzej Grodzki (Niemcy) – zaangażowany w promowanie historii i kultury Polski na terenie Niemiec, szczególnie wśród młodzieży, współpracuje z biurami Edukacji Narodowej IPN w tym zakresie; kolekcjoner militariów i rekonstruktor;
• Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce/Józef Piłsudski Institute of America (USA) – gromadzi, opracowuje i publikuje dokumenty i inne materiały historyczne dotyczące Polski i Polonii, prowadzi szeroką działalność naukową i popularyzatorską poświęconą Polsce i jej historii skierowaną, m.in. do młodzieży polonijnej, jak i szerokiego kręgu odbiorców w Stanach Zjednoczonych, uczestniczy w działalności społeczności polonijnej;
• Wanda Seliwanowska (Rosja) – efektywnie działa na rzecz pielęgnowania i upamiętniania miejsc polskiej pamięci narodowej w obwodzie orenburskim związanych z pobytem w nich ludności polskiej organizowanej przez Armię Andersa; zaangażowana w działania edukacyjne, których celem jest pielęgnowanie i utrwalanie polskiej pamięci historycznej wśród młodzieży, szczególnie dotyczącej zsyłek na Syberię;
• Hanna Zbirohowska-Kościa (Wielka Brytania) – łączniczka i sanitariuszka w powstaniu warszawskim, przez całe emigracyjne życie aktywnie działa w środowisku Polonii angielskiej, starając się pielęgnować pamięć o polskiej historii i polskości, m.in. jest czynna w Studium Polski Podziemnej w Londynie, zaangażowana w działania edukacyjne, których celem jest utrwalanie polskiej pamięci historycznej (w szczególności wśród młodzieży).

„Świadek Historii” to honorowe wyróżnienie, ustanowione w marcu 2009 r. zarządzeniem Prezesa IPN i przyznawane przez Instytut Pamięci Narodowej. Otrzymują je osoby i instytucje szczególnie zasłużone dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierające IPN w realizacji ustawowej działalności w sferze edukacyjnej i naukowej. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się liczne grono kombatantów, nauczycieli, działaczy społecznych i samorządowców. Na mocy decyzji Prezesa Instytutu od 2014 r. nagrodę mogą dostać także osoby działające poza granicami kraju.

Wśród laureatów poprzednich edycji tej nagrody znajduje się kilkunastu hierarchów i duchownych Kościoła katolickiego, m.in. abp Edward Ozorowski, bp Tadeusz Zawistowski, ks. Stanisław Wysocki, ks. Tadeusz Krahel i posługujący w parafii w Smoleńsku o. Ptolemeusz Jacek Kuczmik OFM.