Warszawa: jutro rozpoczyna się trzydniowy zjazd byłych alumnów-żołnierzy

Jutro w Warszawie rozpoczyna się trwające do czwartku spotkanie kapłanów, byłych alumnów-żołnierzy, którzy w latach 1959-1980 odbywali przymusową służbę wojskową. W programie przewidziano Msze św. w kościele pw. św. Stanisława Kostki i Świątyni Opatrzności Bożej, a także koncert i sesję naukową w Wojskowej Akademii Technicznej. W spotkaniu weźmie udział ponad 230 byłych alumnów-żołnierzy. Uroczystości zorganizował Ordynariat Polowy.

Spotkanie zostało zorganizowane z inicjatywy biskupa polowego Wiesława Lechowicza. Rozpocznie się ono 17 października o godz. 16.00 koncertem w klubie Wojskowej Akademii Technicznej. Następnego dnia o godz. 9.00 na WAT rozpocznie się sesja popularno-naukowa poświęcona historii powstania jednostek kleryckich oraz przymusowej służbie duchownych.

W południe w kościele pw. św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu odprawiona zostanie Msza św. pod przewodnictwem biskupa polowego Wiesława Lechowicza, koncelebrowana przez księży biorących udział w spotkaniu. Po Eucharystii księża udadzą się do grobu bł. ks. Jerzego Popiełuszki, który pełnił dwuletnią, przymusową służbę wojskową w jednostce we Bartoszycach w latach 1966–68. Wieczorem kapłani wezmą udział w nabożeństwie Nieszporów w katedrze polowej Wojska Polskiego.

Spotkanie zakończy Msza św. odprawiona przez kard. Kazimierza Nycza w Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie 19 października o godz. 10.00.

Ordynariat Polowy po raz trzeci organizuje spotkanie byłych alumnów-żołnierzy. Pierwsze odbyło się w 1997 r., drugie w roku 2011. Ponadto biskup polowy Józef Guzdek wystąpił do ministerstwa obrony narodowej o nadanie pierwszego stopnia oficerskiego księżom zmuszonym do odbycia służby w jednostkach kleryckich, tak jak odbywało się to w przypadku studentów świeckich uczelni, którzy przechodzili znacznie krótsze przeszkolenie wojskowe. Decyzją prezydenta Andrzeja Dudy księża otrzymali stopień podporucznika rezerwy. W latach 2016–2017 patenty odebrało 800 byłych alumnów-żołnierzy. Stopień ten nie wiąże się z przywilejami przewidzianymi dla oficerów zawodowych.

***

W latach 1959–80, wbrew protokołowi wspólnej Komisji Rządu RP i Episkopatu Polski, sformułowanemu w związku z porozumieniem Państwo-Kościół z 14 kwietnia 1950 roku, do wojska przymusowo wcielono około 2500 kleryków z diecezjalnych i zakonnych seminariów duchownych.

Funkcjonowały trzy jednostki specjalizujące się w „wychowywaniu” kleryków: w Szczecinie-Podjuchach, Gdańsku i Opolu. W późniejszym czasie jednostka w Opolu została przeniesiona do Brzegu, a jednostka z Gdańska do Bartoszyc.

W czasie służby wojskowej kandydaci do kapłaństwa byli na różne sposoby szykanowani: zmuszano ich do wykonywania ciężkich, często bezsensownych prac fizycznych, uniemożliwiano praktyki religijne, fizycznie i psychicznie znęcano się nad nimi, a także zachęcano do porzucenia seminariów w zamian za pomoc w znalezieniu mieszkania, pracy oraz miejsca na świeckich uczelniach. Nieznaczna część kleryków została pod wpływem silnej indoktrynacji złamana presją psychiczną i wyczerpaniem fizycznym nie wróciła po odbyciu służby wojskowej do seminariów. Przeważająca większość pozostała wierna powołaniu i wytrwała w drodze do przyjęcia sakramentu kapłaństwa.