Warszawa: Kościół wobec kryzysu ekologicznego

Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się dziś międzynarodowa konferencja pt. „Kościół wobec kryzysu ekologicznego. W 30. rocznicę Listu Pasterskiego Episkopatu Polski nt. ochrony środowiska”. Została objęta patronatem honorowym ministra środowiska Henryka Kowalczyka oraz abp. Stanisława Gądeckiego, przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Uczestnicy ogłosili apel chrześcijan i ludzi dobrej woli w Polsce o poszanowanie dzieła stworzenia.

Konferencja była okazją do wymiany doświadczeń polskich i zagranicznych ekologów chrześcijańskich. Wśród prelegentów zagranicznych był ks. prof. Joshtrom Kureethadam SDB, koordynator sekcji „Ekologia i Stworzenie” w watykańskiej Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka. Doświadczeniami na polu działalności ekologicznej podzieliła się także Cecilia Dall’Oglio – koordynatorka europejskich projektów Światowego Ruchu Katolików na rzecz Środowiska oraz Państwo Emilia i Elgars Felcis – eksperci ekologiczni diecezji ryskiej z Łotwy.

Polskich ekologów chrześcijańskich reprezentował o. Stanisław Jaromi OFM Conv., przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu, ks. Andrzej Lubowicki, asystent generalny Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży i ks. Witold Kania, ekspert ekologiczny diecezji katowickiej.

W konferencji czynny udział wziął także wiceprezes NFOŚiGW – Artur Michalski, który przedstawił tematykę wykorzystywania przez podmioty religijne dotacji na cele prośrodowiskowe. Jednym z prelegentów był także ks. Ryszard Sadowski SDB, kierownik Zakładu Ekofilozofii w Instytucie Ekologii i Bioetyki UKSW, który był jednocześnie pomysłodawcą i głównym organizatorem konferencji.

Przedstawione referaty sprowokowały twórczą dyskusję oraz przyczyniły się do podjęcia wspólnej decyzji o integracji działań chrześcijańskich ekologów w Polsce.

Do wymienionych wyżej chrześcijańskich organizacji ekologicznych dołączyła także wspólnota „Laudato si'” z Caritas Polska, która od pewnego czasu intensyfikuje działalność na polu środowiskowym.

Konferencja zakończyła się przyjęciem przez aklamację apelu chrześcijan i ludzi dobrej woli w Polsce o poszanowanie dzieła stworzenia. W odezwie tej zebrani na konferencji chrześcijanie oraz ludzie niewierzący, świadomi dzielących ich różnic, zaapelowali o wspólną troskę o kondycję naszej planety. Konferencja pokazała, że chrześcijaństwo dostarcza wielu motywacji religijnych do odpowiedzialnej troski o dziedzictwo, jakie pozostawił Stwórca człowiekowi. Stała się także inspiracją do podjęcia działań na rzecz przyrody. Organizatorzy liczą, że efektem tej konferencji będzie ożywienie świadomości ekologicznej polskich katolików, którzy w myśl przesłania papieża Franciszka będą z większym zapałem troszczyć się zarówno o człowieka ubogiego, jak i otaczający nas świat przyrody.

Publikujemy treść apelu:

APEL CHRZEŚCIJAN I LUDZI DOBREJ WOLI W POLSCE O POSZANOWANIE DZIEŁA STWORZENIA

Zebrani w dniu 16 maja 2019 r. na konferencji pt. „Kościół wobec kryzysu ekologicznego”, zorganizowanej z okazji 30. rocznicy wydania przez Konferencję Episkopatu Polski listu pasterskiego na temat ochrony środowiska, zabieramy głos w imieniu reprezentowanych przez nas środowisk intelektualistów, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, administracji rządowej i samorządowej, mediów, wspólnot religijnych oraz uczniów i studentów. Świadomi wyzwań, przed którymi staje dziś ludzkość, jesteśmy przekonani o konieczności połączenia wysiłków wszystkich ludzi na rzecz troski o Ziemię – bezpieczne miejsce życia obecnych i przyszłych pokoleń.

My chrześcijanie oraz ludzie dobrej woli, świadomi ciążącej na nas odpowiedzialności, zwracamy się do tych, którzy z racji pełnionych funkcji są odpowiedzialni za stan środowiska oraz do tych, którym leży na sercu pomyślność wszystkich członków ziemskiej wspólnoty życia o podjęcie konkretnych działań w celu ochrony ziemskiego dziedzictwa. Świadomi różnic, jakie nas dzielą, podejmujemy jednak wspólny apel o zaangażowanie na rzecz troski o otaczający nas świat. Jako chrześcijanie podzielamy wiele motywacji naszych niewierzących sióstr i braci w trosce o przyrodę ze względu na nią samą oraz ze względu na drugiego człowieka. Nasze motywacje sięgają jednak także wiary, która każe nam odpowiedzialnie zarządzać dziedzictwem powierzonym nam przez Stwórcę. Wprawdzie Bóg wyróżnił człowieka spośród wszystkich stworzeń i pozwolił mu «czynić sobie ziemię poddaną» oraz panować «nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi» (Rdz 1,28), to przecież jednocześnie obarczył go odpowiedzialnością za powierzone mu dziedzictwo (Rdz 2,15). Potwierdził to zawierając przymierze nie tylko z człowiekiem, ale ze wszystkimi innymi istotami żywymi (Rdz 9,9-10). Ostatecznie Stwórca nie pozostawił wątpliwości, że Ziemia jest Jego własnością, człowiek jest zaś jedynie jej zarządcą (1Krn 29,11). Jeżeli nie będzie się o nią troszczył, to spotka go za to nieuchronna kara (Ap 11,18). Ponadto Bóg, zapowiadając czasy mesjańskie zapewnił, że zawrze wówczas kolejne przymierze z całym stworzeniem (Oz 2,20) i przywróci pierwotną harmonię człowieka z przyrodą (Iz 11,6-9).

My, chrześcijanie świadomi tego, że sama przyroda oddaje cześć Stwórcy (Ps 148; Dn 3,57-81) i nas zachęca do tego samego (Syr 43,11) odczuwamy wielką odpowiedzialność za otaczający nas świat. Jednocześnie jesteśmy świadomi, że często wykraczamy przeciw nakazom Stwórcy, nie okazując przyrodzie należytego szacunku oraz korzystając z niej w sposób egoistyczny i nieodpowiedzialny, co sprawia, że stworzenie wciąż jęczy i wzdycha (Rz 8,22). W nawiązaniu do tego papież Franciszek mówi, że «zbrodnia przeciw naturze jest zbrodnią przeciw nam samym i grzechem przeciw Bogu» (Laudato si’: nr 8). Chrześcijanie są zatem zobowiązani do ekologicznego nawrócenia, które przejawia się w zerwaniu z grzechem wobec przyrody (Laudato si’: nr 216-221).

Mamy też świadomość, że prawo ochrony przyrody, by było wystarczająco skuteczne, powinno być wzmacniane działaniami wynikającymi z pobudek religijnych. Jesteśmy przekonani, że działania takie pozytywnie wpłyną na przezwyciężanie kryzysu ekologicznego. Dlatego zwracamy się do naszych sióstr i braci chrześcijan oraz wszystkich ludzi dobrej woli o podjęcie indywidualnych i wspólnych działań, które będą zmierzały do ochrony klimatu, oszczędności zasobów naturalnych, niemarnotrawienia żywności, nieśmiecenia, odpowiedzialnej konsumpcji, troski o zieleń wokół naszych domów, szacunku dla zwierząt, preferencji transportu publicznego i innych form redukcji zanieczyszczeń oraz negatywnego wpływu człowieka na środowisko, a także do troski o najbardziej potrzebujących, którymi są nie tylko dziś żyjący ludzie i pozostałe istoty żywe, ale także przyszli mieszkańcy Ziemi. Jednocześnie podzielamy optymizm papieża Franciszka, że z pomocą Stwórcy człowiek zdolny jest do przezwyciężania własnego egoizmu i do budowania bardziej sprawiedliwego świata, który będzie bezpiecznym domem całego stworzenia.

Sygnatariusze niniejszego Apelu zachęcają do podjęcia debaty nad praktycznymi sposobami wprowadzenia w życie zawartego w nim przesłania oraz do upowszechniania jego treści w różnych środowiskach.