Warszawa: Msza w 69. rocznicę Akcji pod Arsenałem

W 69. rocznicę Akcji pod Arsenałem, najsłynniejszej akcji bojowej przeprowadzonej przez grupy szturmowe Szarych Szeregów, ks. płk Sławmir Żarski, delegat biskupa polowego ds. duszpasterstwa kombatantów 26 marca przewodniczył Mszy św. w katedrze polowej Wojska Polskiego.

Po raz kolejny stajemy dzisiaj na naszym apelu i wypowiadamy słowa: „Jestem, pamiętam, czuwam”. Jesteśmy tu, bo obecność, nasza pamięć w tym dniu jest wyrazem miłości. Jest to dzień, w którym oddajemy cześć bohaterom – dzisiaj jest ich czas. Chcemy podziękować za to, co stało się 26 marca 1943 roku – mówił w homilii ks. płk Żarski.

Eucharystię, sprawowaną w katedrze polowej, koncelebrowali wraz z nim ks. Stefan Wysocki, kapelan Szarych Szeregów oraz ks. Henryk Kietliński, kapelan Warszawskiego Oddziału Szarych Szeregów.

Po zakończonej Eucharystii dalsze uroczystości rocznicowe odbyły się pod Arsenałem, w historycznym miejscu przeprowadzenia akcji, którą upamiętnia pomnik. Oprawę uroczystości zapewniła Kompania Honorowa Wojska Polskiego. Odczytano Apel Pamięci i oddano salwę honorową.

W uroczystościach uczestniczyli m.in.: p.o. Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski, przedstawiciel Ministra Obrony Narodowej płk Mirosław Kaliński, reprezentanci Wojsk Specjalnych, kombatanci oraz młodzież harcerska. Na uroczystość przybyły liczne poczty sztandarowe.

Przeprowadzona 26 marca 1943 r., doprowadziła do uwolnienia harcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz 25 innych więźniów politycznych, przewożonych przez Niemców z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak. Akcją dowodzili Stanisław Broniewski „Orsza”, a bezpośrednio Tadeusz Zawadzki „Zośka”.

W nocy z 18 na 19 marca 1943 Gestapo zaaresztowało komendanta Hufca Praga, Henryka Ostrowskiego ps. „Heniek”. „Heniek” został poddany torturom w celu wydobycia dalszych informacji. W „Kamieniach na szaniec” Heniek został przedstawiony jako ten, który zdradził w śledztwie „Rudego”. Aleksander Kamiński nie dysponował jednak informacjami, że „Heniek” nie zdradził niczego Niemcom, a wszystkie materiały gestapowcy wydobyli ze znalezionych w jego mieszkaniu notatek. Wmawianie „Rudemu”, że „Heniek” złamał się, było celowe dla wydobycia zeznań. W ataku dwóch akowców zostało śmiertelnie rannych, a jeden schwytany i później rozstrzelany. Niemcy stracili 4 zabitych (załoga spalonej więźniarki Gestapo i policjant niemiecki z ulicy) i 9 rannych. „Rudego” przeniesiono do oczekującego samochodu i odjechano z miejsca akcji.

Tylko jedenastu uczestników akcji dożyło końca II wojny światowej. Dowódca grupy, Tadeusz Zawadzki, zginął 20 sierpnia 1943 w czasie rozbicia strażnicy granicznej w miejscowości Sieczychy. Odbity „Rudy” zmarł 30 marca 1943 na skutek obrażeń zadanych przez gestapowców w czasie przesłuchania, tego samego dnia co Aleksy Dawidowski, ranny podczas ewakuacji spod Arsenału.