Drukuj Powrót do artykułu

Warszawa: obchody ćwierćwiecza kardynalatu Prymasa Polski

06 marca 2008 | 14:00 | kg, awo, BP KEP//mam Ⓒ Ⓟ

Przed 25 laty – 2 lutego – Prymas Polski abp Józef Glemp przyjął z rąk Jana Pawła II na konsystorzu publicznym w Watykanie insygnia kardynalskie. Z okazji tego jubileuszu archidiecezja warszawska zorganizowała 5 marca uroczysty koncert w Teatrze Wielkim w Warszawie.

W koncercie udział wzięli biskupi, zgromadzeni w Warszawie na 343. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski oraz zaproszeni hierarchowie z zagranicy, m.in. przewodniczący Episkopatu Anglii i Walii kard. Cormac Murphy-O’Connor, abp Stanislav Hočevar z Serbii, abp Riccardo Fontana z Włoch, abp Tadeusz Kondrusiewicz z Białorusi i przewodniczący słowackiego Episkopatu bp Frantiąek Tondra

Koncert nawiązywał do tradycji narodowych i dziejów Polski. Artyści Teatru oraz chór dziecięcy “Alla Polacca” zaprezentowali twórczość m.in. Chopina i Moniuszki. Zebrani obejrzeli także film pt. „Prymas Przełomu”, przygotowany przez Redakcję Programów Katolickich Telewizji Polskiej.

Kard. Józef Glemp urodził się 18 grudnia 1929 w Inowrocławiu (archidiecezja gnieźnieńska). Po studiach w seminariach duchownych w Gnieźnie i Poznaniu przyjął 25 maja 1956 święcenia kapłańskie i został inkardynowany do swej rodzimej archidiecezji. W latach 1958-64 kształcił się w zakresie prawa kanonicznego i świeckiego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie oraz ukończył kilka innych kursów specjalistycznych w Wiecznym Mieście, uzyskując m.in. tytuł adwokata Roty Rzymskiej (1961-1964).

Przez wiele lat należał do najbliższych współpracowników kard. S. Wyszyńskiego, najpierw w Gnieźnie, a od 1 grudnia 1967 – w Sekretariacie Prymasa Polski w Warszawie. Zajmował się tam sprawami prawnymi, a przez pewien czas był także referentem prasowym Sekretariatu. Jako kapelan i sekretarz ks. Prymasa towarzyszył mu w wielu uroczystościach kościelnych w Polsce i w jego licznych podróżach do Rzymu, łącznie z udziałem w audiencjach u Pawła VI. Uczestniczył też w wielu ważnych rozmowach z przedstawicielami rządu PRL.

W 1975 r. ks. dr Józef Glemp został sekretarzem Komisji Episkopatu ds. instytucji polskich w Rzymie i członkiem Komisji ds. rewizji prawa kanonicznego. Pełnił także szereg innych stanowisk kościelnych, m.in. kuratora dwóch żeńskich zgromadzeń zakonnych, był sędzią w procesie beatyfikacyjnym sługi Bożego ks. Władysława Korniłowicza oraz pomagał duszpastersko w stołecznych kościołach – św. Marcina i akademickim św. Anny, był duszpasterzem warszawskich prawników. W latach 1972-79 prowadził zajęcia z prawa rzymskiego, a później ćwiczenia z prawa małżeńskiego na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1974 ogłosił w Wydawnictwie ATK „Lexiculum prawa rzymskiego” – pierwsze tego rodzaju opracowanie w Polsce.

4 marca 1979 r. Jan Paweł II mianował ks. prał. J. Glempa biskupem diecezji warmińskiej. Sakry udzielił mu w bazylice prymasowskiej w Gnieźnie 21 kwietnia tegoż roku kard. S. Wyszyński. Nowy biskup pełnił szereg ważnych urzędów w łonie Konferencji Episkopatu Polski, m.in. przewodniczył Komisji „Iustitia et Pax” i był członkiem trzech innych komisji. Ponadto współprzewodniczył ze strony kościelnej zespołowi prawnemu powołanemu przez Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu i Episkopatu i był członkiem stałej grupy roboczej episkopatów Polski i Francji.

Jako biskup warmiński ustanowił wiele parafii, ośrodków duszpasterskich i katechetycznych, odwiedzał parafie i dbał o rozwój życia konsekrowanego w diecezji, pomagając wielu zgromadzeniom zakonnym, a zwłaszcza związanym z tymi ziemiami siostrom katarzynkom i karmelitankom. Propagował kult bł. Doroty z Mątowów i późniejszej błogosławionej Reginy Protmann oraz sługi Bożego Stanisława Hozjusza, biskupa warmińskiego z XVI wieku. Rozpoczął przygotowania do synodu duszpasterskiego swej diecezji. W tym też czasie odwiedził środowiska polonijne w Detroit (USA), w Kanadzie, we Francji i w RFN i przewodniczył pielgrzymce swoich diecezjan do Włoch.

7 lipca 1981 papież (przebywający wówczas w rzymskiej klinice im. A. Gemellego po zamachu z 13 maja 1981) mianował bp. J. Glempa arcybiskupem metropolitą warszawskim i gnieźnieńskim, z czym łączyła się godność prymasa Polski. Rządy w obu archidiecezjach objął kanonicznie 9 lipca tegoż roku, a uroczyste ingresy odbył: 13 września – w Gnieźnie i 24 tegoż miesiąca – w Warszawie.

Jako prymas został opiekunem duszpasterstwa Polonii zagranicznej i ordynariuszem na terenie Polski dla wiernych obrządków grekokatolickiego i ormiańskiego.
Nominację dla ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego i warszawskiego Jan Paweł II ogłosił 5 stycznia 1983, a w niespełna miesiąc później odbył się konsystorz, na którym birety i pierścienie kardynalskie otrzymało łącznie 18 hierarchów. Oprócz ks. Prymasa byli wśród nich m.in. prymas Belgii – Godfried Danneels, obecny przewodniczący Papieskiej Rady ds. Rodziny Kolumbijczyk Alfonso López Trujillo, ówczesny metropolita Mediolanu Carlo Maria MartiniSI i obecny metropolita Kolonii Joachim Meisner. Z tamtego grona żyje do dzisiaj 8 purpuratów. Na tamtym konsystorzu, drugim za pontyfikatu Jana Pawła II, kardynałem został też po raz pierwszy obywatel ówczesnego Związku Sowieckiego – prawie 88-letni wówczas biskup Rygi Julijans Vajvods. Godność tę otrzymał również czołowy teolog i myślicie katolicki o. Henri de Lubac.

Prymas Polski otrzymał z rąk papieża nie tylko insygnia kardynalskie, ale także kościół tytularny w Rzymie jako znak formalnej przynależności każdego kardynała do duchowieństwa tego miasta – był nim kościół Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu (Santa Maria in Trastevere). Poprzednio jego tytularnym „proboszczem” był jego poprzednik na stolicy prymasowskiej kard. Stefan Wyszyński.

Kard. Glemp witał Jana Pawła II i towarzyszył mu podczas jego pielgrzymek do ojczyzny w latach 1983, 1987, 1991, 1997, 1999 i 2002, brał udział w Światowych Dniach Młodzieży na Jasnej Górze i w Paryżu oraz w kilku papieskich pielgrzymkach, m.in. w Hiszpanii, we Francji, w Austrii, na Węgrzech, na Litwie i Łotwie, w Słowacji, Niemczech i na Ukrainie.

Po reorganizacji struktur Kościoła w Polsce 25 marca 1992 kard. J. Glemp pozostał arcybiskupem metropolitą warszawskim, zachowując godność Prymasa Polski jako kustosz relikwii św. Wojciecha, a także ordynariuszem tych wiernych obrządku wschodniego żyjących w Polsce, którzy nie mają własnego biskupa (w praktyce chodzi o obrządek ormiański).

W latach 1981-2004 był przewodniczącym Rady Stałej (dawniej Rady Głównej) i Konferencji Episkopatu Polski (KEP). Był także przewodniczącym II Synodu Plenarnego w Polsce, który obradował w latach 1991-99. Od 1983 jest członkiem watykańskiej Kongregacji Kościołów Wschodnich, od 1993 – Papieskiej Rady ds. Kultury a od 2002 – Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej. Jest także honorowym członkiem Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej. Wcześniej był członkiem Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”, a w latach 1993-2004, gdy przewodniczył KEP, reprezentował Kościół naszego kraju w Radzie Konferencji Biskupich Europy (CCEE).

Jako tytularny „proboszcz” rzymskiego kościoła MB na Zatybrzu, jest honorowym przewodniczącym międzynarodowych spotkań „Ludzie i Religie”, organizowanych przez działającą przy tej świątyni Wspólnotę św. Idziego.

Uczestniczył w większości zgromadzeń zwyczajnych i nadzwyczajnych Synodu Biskupów, a w zgromadzeniu specjalnym tego gremium w 1991, poświęconym Europie, był – z nominacji papieskiej – jednym z czterech przewodniczących delegatów. Wielokrotnie reprezentował papieża jako jego osobisty wysłannik na różnych uroczystościach kościelnych, np. w maju 1990 na pogrzebie kard. Julijansa Vajvodsa w Rydze.

W dniach 18-19 kwietnia 2005 uczestniczył w konklawe po śmierci Jana Pawła II, które wybrało papieża Benedykta XVI. W czerwcu tegoż roku, właśnie na życzenie nowego biskupa Rzymu, reprezentował go na uroczystościach zakończenia Krajowego Kongresu Eucharystycznego w Warszawie, podczas których ogłosił – w imieniu Ojca Świętego – trzech nowych błogosławionych.

Po osiągnięciu w grudniu 2004 wieku emerytalnego 6 grudnia 2006 Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z urzędu metropolity warszawskiego, zezwalając mu jednocześnie na zachowanie tytułu Prymasa Polski do chwili ukończenia przezeń 80. roku życia. Do 1 kwietnia 2007, tzn. do objęcia stanowiska przez jego następcę abp. Kazimierza Nycza, pozostawał administratorem apostolskim archidiecezji warszawskiej. A do 9 czerwca 2007 był ordynariuszem dla wiernych obrządków wschodnich nie mających własnego biskupa.

Kard. Józef Glemp odbył wiele podróży zagranicznych, głównie do środowisk polonijnych, m.in. do USA i Kanady, Meksyku, Argentyny, Brazylii, Australii i Nowej Zelandii, do RPA, Belgii, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Belgii, państw skandynawskich, Czech, Słowacji, Rumunii, na Węgry, do Grecji, ZSRR i krajów powstałych po jego rozpadzie (Białoruś, Rosja, Litwa, Kazachstan) i wielu innych itp. Jest doktorem honoris causa licznych krajowych i zagranicznych uczelni wyższych, m.in. ATK (1982) a później UKSW (2001), SGGW (1992) i Papieskiego Wydziału Teologicznego (1995) w Warszawie, Filadelfii (1985), South Orange (1991), Chicago (1998 – wszystkie USA), KUL-u (1985), w Manili na Filipinach (1988), w Bari (Włochy; 1990).

Jest honorowym mieszkańcem kilkunastu miast w Polsce i we Włoszech oraz otrzymał szereg odznaczeń kościelnych i świeckich krajowych i zagranicznych. Ma również na swoim koncie wiele artykułów i książek o tematyce zarówno wewnątrzkościelnej, jak i ogólnej, np. relacje z podróży, kazania i homilie itp.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.