Uczestnicy Akcji pod Arsenałem uczą nas miłości, lojalności, zaufania i jedności – podkreślił ks. mjr Robert Krzysztofiak, kapelan Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca. Z okazji 73. rocznicy legendarnej akcji z 26 marca 1943 r., w czasie której uwolniono 21 więźniów przewożonych z siedziby Gestapo przy alei Szucha na Pawiak, w katedrze polowej Wojska Polskiego odbyła się uroczysta Msza św. z udziałem licznie przybyłych harcerzy. W czasie liturgii, której przewodniczył ks. ppłk Piotr Majka, modlono się za żyjących i zmarłych uczestników akcji.

– Postawa Rudego, Zośki i Alka stanowi swoisty testament dla kolejnych pokoleń młodych Polaków. Uczestnicy Akcji pod Arsenałem uczą nas bowiem umiłowania wartości nieprzemijających, takich jak: miłość, lojalność, zaufanie i jedność i wspólne działanie – powiedział w homilii ks. mjr Robert Krzysztofiak.

Zwrócił uwagę, że Harcerze Szarych Szeregów byli formowani według programu „Dziś, Jutro, Pojutrze”. – Wtedy to ‘dziś’ oznaczało walkę zbrojną, działanie w konspiracji oraz mały sabotaż. Z kolei „jutro” oznaczało przygotowanie do otwartej i jawnej walki zbrojnej z okupantem. Temu służyły liczne szkolenia i nieustanne podnoszenie własnych kwalifikacji. Natomiast „pojutrze” oznaczało pracę w wolnej Polsce oraz odbudowę zniszczonego po wojnie kraju – przypomniał kaznodzieja.

Stwierdził, że mimo upływu lat i innej sytuacji społeczno-politycznej program wychowawczy Szarych Szeregów nie stracił nic na swojej aktualności. – Choć nie potrzeba dziś przeciwstawiać się okupantowi, to jednak życie wymaga od nas czujności i odwagi, by iść za dobrymi wzorcami, by w naszej codzienności świadczyć, że są wartości, na których należy budować, za które można oddać nawet własne życie. – Potrzeba nam również nieustannie podnosić swoje kwalifikacje i działać na rzecz dobra umiłowanej Ojczyzny, by rozkwitała, piękniała i by cieszyła – zaapelował ks. Krzysztofiak

Po Mszy św. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej, w miejscu odbicia więźniów odbył się apel pamięci.

Jedenastu uczestników Akcji pod Arsenałem dożyło końca II wojny światowej. Dowódca grupy, Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”, zginął 20 sierpnia 1943 r. w czasie rozbicia strażnicy granicznej w miejscowości Sieczychy. Odbity „Rudy” zmarł 30 marca 1943 r. na skutek obrażeń zadanych przez gestapowców w czasie przesłuchania, tego samego dnia co Aleksy Dawidowski („Alek”), ranny podczas ewakuacji spod Arsenału.

Zgodnie z tradycją druhny i druhowie Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej zakończyli dwudniowy Rajd Meksyk, upamiętniający najsłynniejszą podczas II wojny światowej akcję zbrojną Szarych Szeregów – „akcję pod Arsenałem”. Minęło 60 lat od tego wydarzenia.

Mszy świętej z tej okazji przewodniczył w Warszawie biskup polowy WP Sławoj Leszek Głódź. Nawiązał on do niedawnej uroczystości ogłoszenia patronem harcerzy polskich bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego. – Życzę wam, byście szli krok po kroku za błogosławionym ku Bogu i uzyskali za jego pośrednictwem potrzebne łaski – powiedział do zgromadzonych druhen i druhów.
Homilię wygłosił naczelny kapelan ZHP ks. podharcmistrz Jan Ujma. Przypomniał, że oprócz 60. rocznicy akcji pod Arsenałem obchodzone jest w tym roku 100-lecie urodzin wybitnego wychowawcy wielu pokoleń harcerzy, autora legendarnej książki „Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego. – Jest to szczególna okazja do głębokiego zastanowienia się nad historią Szarych Szeregów oraz wnikliwego spojrzenia na tamte trudne czasy – powiedział.
W ramach Rajdu Meksyk – pod takim kryptonimem odbywała się akcja pod Arsenałem – w sobotę 29 marca harcerki i harcerze uczestniczyli w grze terenowej w Warszawie. Wykonywali „zadania konspiracyjne w okupowanej stolicy”, m.in. malowanie symboli patriotycznych, „przenoszenie bibuły”, wydawanie prasy podziemnej, śledzenie szpiegów, akcje dywersyjne i inne. Całość rajdu utrzymana była w konwencji lat 30.
Odbyły się także prelekcje patriotyczne: prof. Bogusława Wolniewicza o patriotyzmie i ksenofobii, prof. Ulricha Schrade o narodzie i państwie w świetle prac Romana Dmowskiego i dr. Tomasza Żukowskiego o patriotyzmie pokolenia młodych III RP. Rocznicowe uroczystości zakończyły się Apelem pod Arsenałem.
Akcja pod Arsenałem krypt. „Meksyk II” była najsłynniejszą akcją zbrojną Szarych Szeregów. 26 marca 1943 r. w Warszawie na ul. Długiej, w okolicach budynku Arsenału, Grupy Szturmowe pod dowództwem Stanisława Broniewskiego „Orszy” odbiły transport więźniów z Pawiaka.
Akcję zorganizowano z inicjatywy Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, ówczesnego dowódcy GS, który postanowił odbić z rąk gestapo skatowanego w czasie przesłuchań Jana Bytnara ps. „Rudy”. Poza „Rudym” ocalono także 24 osoby transportowane z al. Szucha do więzienia. Stan odbitego „Rudego” był bardzo ciężki. Zmarł on w Szpitalu Wolskim 30 marca 1943 r. na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań. Podczas akcji ranny został Aleksy Dawidowski „Alek”, przyjaciel „Rudego” i „Zośki”. Zmarł tego samego dnia co „Rudy” w szpitalu Dzieciątka Jezus przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie.