Warszawa: trwają prace nad trzytomową edycją pism literackich Karola Wojtyły

Koncepcję trzytomowej edycji dzieł literackich i teatralnych Karola Wojtyły omawiali dziś znawcy jego twórczości z różnych ośrodków akademickich podczas konferencji w Domu Arcybiskupów Warszawskich. Tom pierwszy krytycznego wydania ukaże się w przyszłym roku, a dwa kolejne do roku 2020, kiedy to przypada 100. rocznica urodzin autora „Tryptyku rzymskiego”.

Badacze podkreślali, że nowa edycja dzieł Karola Wojtyły jest konieczna z kilku powodów. Po pierwsze, dotychczasowe wydania zawierają liczne błędy i nieścisłości, wynikające z niewłaściwego odczytania tekstu rękopisów. Prowadzi to, jak wskazywała prof. Jadwiga Puzynina, do niewłaściwych a niekiedy absurdalnych wręcz interpretacji.

Po drugie, dla pełniejszego odczytania poszczególnych wierszy i dramatów niezbędne jest zaopatrzenie ich w wyjaśnienia, przypisy i interpretacje. Po trzecie, zostanie uzupełniona o utwory, które nie zostały dotąd opublikowane.

„Mogę powiedzieć o co najmniej jednym wierszu, który w naszej edycji ukaże się po raz pierwszy – powiedziała KAI Anna Karoń-Ostrowska, odpowiedzialna za koordynację prac. Dodała, że to bardzo ważny tekst, bo oddający stan myśli młodego Wojtyły w chwili, gdy decydował się na wybór nowej drogi życia to znaczy – kapłaństwa.

Dr Marta Burghardt wskazywała, wskutek niewłaściwego numerowania kart rękopisów Karola Wojtyły przez archiwistów, niektóre utwory zostały przemieszane i w takiej, niewłaściwej formie, opublikowane. Nowa edycja będzie zawierała teksty w ich pierwotnej formie, choć niestety, nie wszystkie utwory zachowały się w całości.

Przewodniczący Komitetu Naukowego prof. Jacek Popiel wskazywał, że bez twórczości literackiej nie można zrozumieć osobowości Karola Wojtyły, w tym także działań, jakie podejmował jako ksiądz i papież. Literatura była bowiem dla niego swoistym uzupełnieniem pracy duszpasterskiej.

Mówiła o tym także prof. Zofia Zarębianka, która pokazywała intelektualne powinowactwo pomiędzy dramatem „Brat naszego Boga” a późniejszą o 30 lat encykliką „Dives in misericordia”, wydaną w roku 1980.

Ciekawe też, że z biegiem lat pamięć Karola Wojtyły o wczesnych utworach uległa zatarciu. Między innymi z tego powodu część jego literackiej spuścizny nie weszła w skład tomu wierszy i dramatów, jakie tuż po wyborze kardynała Wojtyły na papieża, za jego zgodą przygotowali do druku Marek Skwarnicki i Jerzy Turowicz. Tak stało się na przykład było z cyklem powstałych w 1939 r. „Sonetów”, o których napisaniu Autor przypomniał sobie po latach, zapoznając się z rękopisami przywiezionymi mu do Watykanu. Historię ich publikacji przedstawił pierwszy wydawca tych wierszy, dr Stanisław Dziedzic.

Nie wiadomo jeszcze kto będzie wydawcą trzytomowej edycji. Rozmowy z poszczególnymi oficynami dopiero się rozpoczną – powiedziała KAI Anna Karoń Ostrowska. Tymczasem grupa badaczy, która spotkała się dziś w Krakowie, będzie pracowała w mniejszych grupach nad poszczególnymi tomami.

Po krytycznym wydaniu dzieł literackich i teatralnych, planowana jest edycja innych pism Karola Wojtyły, w tym jego korespondencji. Prof. Krzysztof Dybciak wskazywał w rozmowie z KAI na potrzebę krytycznego wydania prozy literackiej Karola Wojtyły/Jana Pawła II. Wskazywał, że takiego gruntownego opracowania wymaga np. „Pamięć i tożsamość” – ostatnia książka papieża, zawierająca jego refleksje o historii, filozofii, wolności i doświadczeniach XX wieku.

Gospodarz spotkania kard. Kazimierz Nycz wyraził radość z racji przygotowywanej edycji wyrażając satysfakcję, że przedsięwzięcie to połączyło badaczy z różnych stron Polski. Nawiązując do tez prelegentów wskazywał na znaczenie pism literackich dla pełniejszego zrozumienia duszpasterskiego aspektu działalności księdza, biskupa, kardynała i papieża Wojtyły.

List intencyjny w sprawie krytycznego wydania dzieł literackich Karola Wojtyły/Jana Pawła II został podpisany w ub. roku w Krakowie przez metropolitów Warszawy i Krakowa: kard. Kazimierza Nycza i kard. Stanisława Dziwisza.

Realizację projektu przekazano stołecznemu Centrum Myśli Jana Pawła II i Instytutowi Dialogu Międzykulturowego w Krakowie.