Wąsosze k. Konina: uczczono pamięć ks. płk. Edmunda Nowaka i kapelanów zamordowanych w Katyniu

– Życie ks. Edmunda Nowaka jest krzykiem zza grobu o ofiarną służbę, bez której nie ma miłości i wolności – przekonywał bp Wiesław Lechowicz. Ordynariusz wojskowy przewodniczył w niedzielę 3 września Mszy św. w kościele pw. Wszystkich Świętych w Wąsoszach (woj. wielkopolskie), podczas której poświęcona została tablica upamiętniająca kapelanów katyńskich, m.in. ks. płk. Edmunda Nowaka, pochodzącego z parafii w Wąsoszach kapelana wojny polsko-bolszewickiej, dziekana Wojska Polskiego, zamordowanego w Twerze w 1940 r. Inicjatorem uroczystości było Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich.

Przed Mszą św. miejscowa młodzież wraz z ks. Damianem Donderowiczem zaprezentowała montaż słowno-muzyczny, w czasie którego przedstawiła bogaty życiorys swojego rodaka. W imieniu organizatorów przybyłych gości powitał Łukasz Stefaniak prezes stowarzyszenia, Pamięć Kapelanów Katyńskich.

W homilii bp Wiesław Lechowicz przypomniał drogę życiową ks. płk. Edmunda Nowaka, jego posługę jako kapelana w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a także pracę dla duszpasterstwa wojskowego w okresie II Rzeczpospolitej. Przypomniał, że ks. Edmund Nowak był autorem kilku książek i publikacji, m.in. „Rysu dziejów duszpasterstwa wojskowego w latach 968-1831”, pełnił także urząd proboszcza parafii garnizonowej w Lublinie. – Przeszedł do historii jako kapłan wierny Jezusowi i człowiekowi, kierujący się zawołaniem wypisanym na sztandarach wojskowych „Bóg – Honor – Ojczyzna”, jako człowiek wyjątkowej odwagi, hartu ducha i wytrwałości – mówił bp Lechowicz.

Ordynariusz Wojskowy przywołał też świadectwa ppor. Franciszka Batora, więźnia obozu w Ostaszkowie, który opisując Wielką Sobotę z 23 marca 1940 r. pozostawił świadectwo posługi ks. Nowaka, który po kryjomu odwiedzał baraki, odmawiał modlitwę i błogosławił święcone przygotowane przez żołnierzy, podnosząc ich na duchu.

– Ks. płk Edmund Nowak wziął sobie bowiem do serca naukę Jezusa oraz całym swoim życiem i bohaterską śmiercią szedł po śladach wskazanych przez Niego – podkreślał bp Lechowicz. Jego zdaniem przykład wiernej służby Bogu i Ojczyźnie ks. Edmunda Nowaka, powinien być szkołą życia niech dla każdego z nas. – Jego przykład ukazuje nam, jak wiele może uczynić człowiek, jeśli zawierzy się Jezusowi i postara się Go naśladować. Wtedy jesteśmy w stanie przekraczać samych siebie, zdobywać się na postawy, na które byśmy nie byli w stanie się zdobyć bez pomocy Jezusa i Jego łaski – powiedział.

Duchowny dodał, że przykład życia ks. Nowaka pokazuje „jak piękne może być życie człowieka, piękne, bo wypełnione miłością, jeśli prowadzone jest przez słowo Boże” i „wskazuje też, że najwięcej dobra możemy uczynić poprzez bezinteresowną służbę, gotową do poświęceń i ofiar”. – To też ważna lekcja, bo żyjemy w czasach, w których słowa „ofiara” czy „poświęcenie” rzadko pojawia się na naszych ustach, nie mówiąc już o naszych myślach i pragnieniach – powiedział.

Eucharystię koncelebrowali ks. prał. płk SG Zbigniew Kępa, kapelan Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich, ks. prał. Leszek Rybka, dziekan dekanatu ślesińskiego, ks. kan. Wiktor Hołtyn, proboszcz parafii pw. Wszystkich Świętych w Wąsoszach, ks. Damian Donderowicz, przedstawiciel Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich w diecezji włocławskiej i krewny ks. płk. Edmunda Nowaka.

Podczas Mszy św. pobłogosławiona została przez biskupa polowego tablica upamiętniająca kapelanów katyńskich różnych wyznań zamordowanych w ramach Zbrodni Katyńskiej. Aktu odsłonięcia dokonał Andrzej Donderowicz, krewny ks. płk. Edmunda Nowaka oraz Grzegorz Gemzała, przedstawiciel Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Urząd ufundował tablicę w Wąsoszach. Grzegorz Gemzała odczytał list skierowany do uczestników uroczystości przez ministra Jana Józefa Kasprzyka, szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Po Mszy św. przed kościołem odbył się katyński apel poległych odczytany przez por. Łukasza Kondrata wraz z salwą honorową, którą oddali żołnierze z kompanii honorowej 33 Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu.

***
Edmund Nowak urodził się 3 grudnia 1891 r. we wsi Półwiosek Stary, w powiecie konińskim, parafia Wąsosze. Święcenie kapłańskie otrzymał w 1915 r. W latach 1915–1919 był wikariuszem i katechetą w Aleksandrowie Kujawskim, we Włocławku, w Dłutowie, Działoszynie i Brzeźnie. Od 1920 r. pełnił posługę zawodowego kapelana Wojska Polskiego w stopniu kapitana. W latach 1922–1938 był kierownikiem rejonów duszpasterstwa wojskowego Grodno, Wołkowysk, Tarnopol, proboszczem parafii garnizonowej w Złoczowie i Lublinie. Na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie uzyskał tytuł doktora historii. Ks. Nowa był autorem kilku prac o duszpasterstwie wojskowym.

W 1939 r. został mianowany na stopnień podpułkownika i dziekana DOK Nr II Lublin. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Po 17 września 1939 r. trafił do sowieckiej niewoli, początkowo był przetrzymywany w obozie w Kozielsku, następnie trafił do Ostaszkowa. Ks. Nowa został zamordowany w kwietniu 1940 r. w Kalininie – Twerze. Pośmiertnie został awansowany na stopień pułkownika podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” w 2007 r., w czasie której awansowano na wyższe stopnie oficerów zamordowanych w ramach Zbrodni Katyńskiej.