Watykan: opublikowano dokumenty z procesu templariuszy

Z inicjatywy Tajnego Archiwum Watykańskiego ukazał się zbiór dokumentów dotyczących tzw. procesu templariuszy, czyli dochodzenia przeprowadzonego na życzenie Klemensa V w sprawie rzekomej herezji Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona w XIV w.

Publikacja, zatytułowana „Processus contra Templarios”, zawiera m.in. pergamin z Chinon – dekret, w którym ten sam papież, sześć lat później, oczyścił zakon z tego zarzutu.
„Naszym zamiarem nie było żadne uczczenie, ani tym bardziej rehabilitacja zakonu templariuszy, nasza rola ogranicza się bowiem do badań historycznych” – wyjaśnił bp Sergio Pagano. Dodał, że publikacja nie wnosi nic nowego do wiedzy o templariuszach. „Wszystkie te dokumenty są znane, włącznie z pergaminem z Chinon” – podkreślił prefekt watykańskiego archiwum.

Obecna na prezentacji prof. Barbara Frale, która odkryła sześć lat temu ten właśnie dokument, podkreśliła, że potwierdza on hipotezę, że Klemens V zmuszony został do potępienia, a następnie kasaty zakonu templariuszy przez króla Francji Filipa Pięknego. Jej zdaniem papież „poświęcił zakon po to, by uniknąć schizmy i ocalić jedność w Kościele”. Wydarzenia te przypadły na okres tzw. niewoli awiniońskiej, gdy papiestwo pod silnym wpływem monarchii francuskiej.

Opublikowane akta to faksymile oryginalnych dokumentów z XIV w. Wydrukowano jedynie 799 egzemplarzy tego dzieła. Książka ukazała się w serii „Exemplaria Praetiosa”, w której wydawane są reprodukcje najcenniejszych zbiorów Archiwum.

Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, zwanych potocznie templariuszami, powstał w Jerozolimie w 1118 r. Był to międzynarodowy zakon rycerski. W XII i XIII w. jego członkowie czuwali nad bezpieczeństwem pielgrzymów chrześcijańskich przybywających do Jerozolimy. Aby zapewnić finansowanie swego dzieła, dzięki darowiznom stworzyli w niemal całej Europie sieć klasztorów, zwanych komandoriami.

Po utracie Ziemi Świętej na rzecz muzułmanów w 1291 r., działali głównie we Francji. Zapożyczył się u nich król Filip IV Piękny. Nie mogąc spłacić długu, oskarżył rycerzy-zakonników o herezję, zaczął ich prześladować i zarekwirował ich dobra. Po trwającym kilka lat procesie o herezję, papież Klemens V rozwiązał templariuszy 22 marca 1312 r. 55 zakonników, w tym wielki mistrz Jakub de Molay zostało spalonych na stosie. Według legendy miał rzucić klątwę na papieża i króla: Klemens V zmarł miesiąc później, a Filip IV – po roku.