Watykan: proces synodalny przebiega pomyślnie

Obradująca w środę 26 stycznia 2022 r. XV Rada Zwyczajna Synodu Biskupów pozytywnie oceniła postępy procesu synodalnego na całym świecie oraz sformułowała kryteria dla raportów przygotowywanych przez diecezje, Konferencje Episkopatów, Synody Kościołów Wschodnich i inne ciała kościelne – poinformował Sekretariat Generalny Synodu Biskupów. Zaznaczano, że przed procesem synodalnym stają także pewne wyzwania.

Jak czytamy w komunikacie niemal 98 proc. Konferencji Episkopatów i Synodów Kościołów Wschodnich na całym świecie wyznaczyło osobę lub cały zespół do realizacji procesu synodalnego. Z sygnałów docierających do Rzymu można wnioskować, że zarówno diecezje, jak i świeccy, a w szczególności osoby życia konsekrowanego wykazują wielki entuzjazm, który przekłada się na niezliczone inicjatywy promujące konsultacje i rozeznawanie eklezjalne.

Proces synodalny został przyjęty z radością i entuzjazmem w wielu krajach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji. Dokumenty opublikowane przez Sekretarza Generalnego zostały dobrze przyjęte i podjęto wysiłki, aby je przetłumaczyć na poziomie lokalnym. Wymiar ekumeniczny został dobrze zintegrowany i jest zgodny ze wskazaniami zawartymi we wspólnym liście Kardynała Kocha i Kardynała Grecha z 29 października 2021 roku. Również ze strony innych wyznań chrześcijańskich można zauważyć pewien entuzjazm i pragnienie wniesienia wkładu w proces synodalny podjęty przez Kościół katolicki. Wymiar międzyreligijny stał się naturalną częścią tego procesu w krajach, gdzie chrześcijanie stanowią mniejszość. Podjęto konsekwentne wysiłki, aby promować komunikację poprzez różne media i platformy internetowe. Wiele diecezji i konferencji episkopatów udostępniło strony internetowe i portale społecznościowe, na których można znaleźć relacje z tego procesu w ich własnych realiach. Ze swej strony, oprócz instytucjonalnej strony internetowej synod.va, Sekretariat Generalny komunikuje się za pomocą różnych instrumentów, takich jak cotygodniowy biuletyn informacyjny, strona internetowa gromadząca doświadczenia i materiały powstałe na poziomie lokalnym (synodresources.org) oraz strona poświęcona modlitwie za synod (prayforthesynod.va), stworzona wspólnie z Papieską Światową Siecią Modlitwy i Międzynarodową Unią Przełożonych Generalnych.

Mówiąc o wyzwaniach XV Rada Zwyczajna Synodu Biskupów zauważono, że chociaż wielu wiernych postrzega proces synodalny jako przełomowy moment w życiu Kościoła, jako proces uczenia się, a także jako okazję do nawrócenia i odnowy życia kościelnego, to równocześnie pojawiły się różne trudności. Wśród niektórych grup wiernych i wśród duchowieństwa odnotowuje się obawy i powściągliwość. Istnieje także pewna nieufność wśród świeckich, którzy wątpią, czy ich wkład zostanie rzeczywiście wzięty pod uwagę.

Ponadto, obecna pandemia stanowi istotną przeszkodę, ograniczając możliwość osobistego spotkania. Konsultacja Ludu Bożego nie może być sprowadzona do zwykłego kwestionariusza, ponieważ prawdziwym wyzwaniem synodalności jest właśnie wzajemne słuchanie i wspólnotowe rozeznawanie.

Inne powtarzające się wyzwania to: 1) potrzeba formacji, zwłaszcza w słuchaniu i rozeznawaniu, aby Synod był autentycznie procesem duchowym, a nie sprowadzał się do debaty parlamentarnej; 2) unikanie pokusy autoreferencyjności na spotkaniach grupowych, aby to wzajemne słuchanie, które znajduje swój fundament w modlitwie i słuchaniu Słowa Bożego, prowadziło do otwarcia się na innych z myślą o głoszeniu Ewangelii. Kościół synodalny jest Kościołem misyjnym, w którym każdy ochrzczony czuje się współodpowiedzialny za misję Kościoła; 3) poszukiwanie sposobów zwiększenia uczestnictwa młodzieży; 4) zaangażowanie tych, którzy żyją na marginesie instytucji kościelnych; 5) niechęć niektórych duchownych.

Podsumowując, choć wydaje się, że nowość procesu synodalnego wywołała wiele radości i dynamizmu, to jednak należy również odnieść się do pewnych wątpliwości. Wzrasta świadomość, że nawrócenie synodalne, do którego wezwani są wszyscy ochrzczeni, jest procesem długotrwałym, który przedłuży się znacznie poza rok 2023. Pragnieniem całego świata jest, aby ten proces synodalny, który rozpoczął się na poziomie lokalnym, był kontynuowany także po Synodzie 2021-2023, tak aby namacalne znaki synodalności mogły coraz bardziej ukazywać się jako konstytutywne dla Kościoła.

Zapowiedziano, że Sekretariat Generalny przygotowuje notę dla diecezji i konferencji episkopatów dotyczącą sposobu przygotowania sprawozdań, które będą przedkładane Sekretariatowi Generalnemu Synodu Biskupów. Jest to narzędzie w służbie różnych instytucji kościelnych, które w najbliższych miesiącach będą zaangażowane w opracowanie wyników swojego rozeznania eklezjalnego. Nota proponuje myśl, że samo sporządzenie raportu jest aktem rozeznania, czyli owocem procesu duchowego i pracy zespołowej.