Watykański prokurator szkolił polskich kanonistów

Watykański prokurator, czyli promotor sprawiedliwości w Kongregacji Nauki Wiary o. prof. Robert Geisinger SJ, poprowadził w Warszawie dwudniowe szkolenie dla sędziów z kościelnych trybunałów oraz prawników-kanonistów, do których trafiają sprawy o przestępstwa seksualne popełnione przez duchownych na szkodę małoletnich.

Warsztaty na temat procedur kanonicznych w przypadkach wykorzystania seksualnego osób małoletnich zorganizowało Centrum Ochrony Dziecka, działające przy Akademii „Ignatianum” w Krakowie. O. prof. Geisinger SJ wraz ze swoim współpracownikiem omówił w czasie szkolenia kwestie dotyczące dochodzenia wstępnego oraz kanonicznych procesów karnych sądowych, jak również administracyjnych.

Jako promotor sprawiedliwości w Kongregacji Nauki Wiary amerykański jezuita odpowiada za dochodzenia w sprawie najpoważniejszych przestępstw duchownych, powierzonych osądzeniu w trybunale tej dykasterii, w tym wykorzystywania seksualnego małoletnich przez duchownych. O. Geisinger SJ pełni ten urząd od 10 września 2014 r.

Uczestnicy szkolenia cenili sobie możliwość dyskusji z ekspertami z Watykanu. – Zadając pytania prelegentom można było poznać jaka jest praktyka Kongregacji, na co należy zwrócić uwagę czy to w prowadzeniu dochodzenia wstępnego, czy samego procesu administracyjnego lub sądowego – mówił ks. Michał Wieczorek z Sądu Metropolitalnego w Częstochowie. Watykański promotor sprawiedliwości zwrócił nam uwagę, że bardzo ważna jest reakcja biskupa czy przełożonego zakonnego na tzw. notitie criminis, czyli fakt o możliwości popełnienia przestępstwa. – To bardzo ważne, żeby już w tym czasie reagować – ordynariusz poprzez swojego delegata powinien zbadać fakty, zebrać je przed ewentualnym zapytaniem Stolicy Apostolskiej o to, jak postąpić w danej sprawie – relacjonował ks. Wieczorek.

Prawnik z Sądu Metropolitalnego w Częstochowie dodał, że o tym, jak należy przeprowadzić dochodzenie wstępne mówi Kodeks Prawa Kanonicznego w kanonach 1717 i następnych oraz Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski, ale o. Gesinger zwrócił uwagę kanonistom, żeby dochodzenie wstępne było proporcjonalne. Wyjaśniał, że nie może być ono zbyt krótkie, gdy bez wystarczającego zbadania faktów wysyła się zapytanie do Kongregacji Nauki Wiary, ani zbyt długie – bo nie może zastąpić całego procesu karnego lub administracyjnego, który wszczyna się na kolejnym etapie.

– Stolica Apostolska jest po to, żeby nam pomóc w tych sprawach, a żeby je dobrze rozwiązać konieczna jest dobra współpraca – podkreślił w rozmowie z KAI ks. dr Jan Dohnalik, kanclerz kurii polowej. Księża pytali watykańskiego promotora sprawiedliwości o kwestie „techniczne” – ściśle kanoniczne, ale były też pytania z pogranicza prawa kościelnego i państwowego oraz o kontakty z mediami – relacjonował prawnik kanonista z ordynariatu polowego.

Jego zdaniem, spotkanie z przedstawicielami Kongregacji było szczególnie ważne dla księży, którzy są bardzo dobrymi specjalistami w prawie małżeńskim albo teoretykami prawa kanonicznego, a dotychczas nie mieli praktyki w sprawach karnych, dotyczących przestępstw popełnionych przez duchownych.

Ks. dr Dohnalik wspomniał też, że ważne jest, aby przyjmujący zgłoszenie, jak również sędzia, który prowadzi sprawę lub delegat biskupa w procesie administracyjnym, mieli ludzką wrażliwość jeśli chodzi o pokrzywdzonego. – Oczywiście musimy szukać prawdy i nie przesądzać z góry o winie, ale trzeba mieć wielki szacunek dla człowieka, który odważa się opowiedzieć o doświadczonej krzywdzie – zaznaczył kanclerz kurii polowej.

Pytany o owoce szkolenia prawników-kanonistów o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka, wskazał na podwójną wartość warsztatów. – Z jednej strony, reprezentatywni przedstawiciele Kongregacji Nauki Wiary, odpowiedzialni za procedowanie wszystkich zgłoszonych przypadków i ich osądzanie mogli poznać środowisko polskich kanonistów – praktyków, którzy pracują w sądach biskupich oraz tych, którzy z ramienia swoich przełożonych przeprowadzają dochodzenia wstępne lub postępowania sądowe lub administracyjne, poznać ich sposób myślenia, doświadczenia i pytania. Z drugiej strony – polscy prawnicy mieli okazję poznać przedstawicieli Kongregacji. Stolica Apostolska, do której wysyła się zgłoszenia to nie jest anonimowy urząd, ale są to ludzie wykształceni, wrażliwi, przygotowani do pełnionego zadania na rzecz Kościoła powszechnego. Ważne jest, żeby polscy prawnicy znali „ducha” w jakim Kościół odpowiada na skandal nadużyć seksualnych popełnionych przez duchownych i umieli realizować wolę papieży wyrażoną w dokumentach prawnych – zaznaczył o. Żak SJ.
W szkoleniu zorganizowanym w Warszawie przez Centrum Ochrony Dziecka uczestniczyło 75 osób z całej Polski, w większości byli to księża diecezjalni i zakonni.