We wszystkich paulińskich wspólnotach rozpoczęły się „Pawełki”

Ponad 500 paulinów rozsianych po całym świecie przez dziewięć kolejnych wieczorów wspominać będzie swego patrona.

Rzpoczęły się bowiem tzw. „Pawełki”, czyli nowenna ku czci św. Pawła Pierwszego Pustelnika. Najbardziej uroczysty charakter mają „Pawełki” jasnogórskie, bowiem w częstochowskim klasztorze posługuje jedna piąta całego paulińskiego Zakonu. Tu swoją siedzibę ma także generał paulinów.

Mnisi, w odświętnych białych płaszczach, idą co wieczór w procesji z zakrystii do bazyliki, a z niej – do bocznej kaplicy Denhoffów, gdzie przechowywane są relikwie ich patrona. Śpiewają hymny o prześladowaniach pierwszych chrześcijan i życiu św. Pawła na pustyni, a potem słuchają nauk o misji św. Pawła. Nabożeństwo kończy ucałowanie relikwii przez każdego z członków zakonnej wspólnoty i wiernych.

O. Jerzy Kielech podkreśla, że nowenna do św. Pawła jest nabożeństwem dla wszystkich, nie tylko dla paulinów. „Oddajemy w niej cześć Bogu przez orędownictwo św. Pawła Pierwszego Pustelnika. Zapraszamy do tego, aby wspólnie rozważać te tajemnice wiary, którymi żył Paweł z Teb, uwielbiając Boga za wszelkie łaski, którymi nas obdarza”, powiedział zakonnik.

Wyjątkowo uroczysty charakter mają ostatnie „Pawełki” świętowane zawsze w niedzielę po liturgicznym wspomnieniu Pawła z Teb. Wtedy na nabożeństwie gromadzą się dzieci i kobiety oczekujące potomstwa. To nimi bowiem opiekuje się w sposób szczególny św. Paweł. Najmłodsi otrzymują wtedy specjalne paulińskie dary.

W Kościele wspomnienie św. Pawła Pierwszego Pustelnika, patriarchy Zakonu Paulinów przypada 15 stycznia. 16 stycznia paulini obchodzą Święto Królowej Pustelników, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską, jako wyraz wdzięczności za opiekę Maryi nad Zakonem Paulińskim. W święto Królowej Pustelników wspólnota paulińska ponawia Akt Zawierzenia Zakonu Maryi.

Jasnogórskie „Pawełki” nie mają sobie równych. Znajdująca się w bazylice kaplica św. Pawła na ten wyjątkowy czas jest odświętnie udekorowana i rozświetlona. Dedykowana Patriarsze paulinów kaplica przybrana jest kolorami flagi paulińskiej: białym przypominającym kolor habitu, żółtym – pustynię egipską, zielonym – palmę żywicielkę Świętego Pustelnika i czarnym – kruka, który przynosił chleb św. Pawłowi.
W czasie ceremonii nowennowych celebrans w otoczeniu asysty i ministrantów po okadzeniu relikwii św. Pawła, wystawionych na ołtarzu intonuje jeden z dwóch hymnów opowiadających o prześladowaniu chrześcijan i życiu św. Pawła na pustyni. Hymny śpiewają na przemian zakonnicy i wierni przy akompaniamencie organów i wielkiej dętej orkiestry.

Według najstarszego przekazu, pochodzącego od św. Hieronima z IV wieku, św. Paweł urodził się w Tebach (Egipt) ok. 228 roku w zamożnej rodzinie. Od dzieciństwa wychowywany w duchu chrześcijańskim, mając 20 lat uciekł na pustynię, aby uniknąć prześladowania, które wybuchło za czasów cesarza Decjusza (249-251). Po dwóch latach, gdy chciał powrócić do domu, szwagier pragnący odziedziczyć cały majątek zagroził mu oskarżeniem. Obawiając się uwięzienia, Paweł ponownie udał się na pustynię, tym razem już na zawsze. Spędził w samotności 90 lat, prowadząc życie wypełnione modlitwą i surowymi pokutami. Jak mówi legenda, każdego dnia kruk przynosił mu pół bochenka chleba, a kiedy Pawła odwiedził Antoni pustelnik, wówczas kruk przyniósł cały bochenek. Św. Paweł zmarł mając 113 lat. Legenda głosi, że gdy jego przyjaciel Antoni martwił się, jak poradzi sobie z wykopaniem grobu, miały przybiec dwa lwy, które to uczyniły.

Kiedy w połowie XIII w. na Węgrzech powstawał nowy zakon, do którego w początkach wstępowali różni pustelnicy, jako patriarchę obrano właśnie św. Pawła Pustelnika. Stąd powstała nazwa Zakonu Braci Św. Pawła I Pustelnika. Św. Paweł stał się wzorem dla ludzi, dla których kontemplacja Boga jest źródłem szczęścia i świadectwem wiary. Św. Paweł znalazł tak wielu naśladowców, że pustynie Afryki i zachodniej Azji nie mogły ich pomieścić. Przyczynił się więc do rozwoju życia eremickiego i pustelniczego w basenie Morza Śródziemnego. Zakonna dewiza „contemplare et contemplata aliis tradere” – kontemplować i przekazywać to innym – jest do dzisiaj aktualna w Zakonie Paulinów.

Relikwie pustelnika odnaleziono w XII wieku i przeniesiono do Konstantynopola. Podczas wojen krzyżowych o odzyskanie Ziemi Świętej zostały zabrane i przewiezione do Wenecji, a następnie do Budapesztu. Spłonęły one doszczętnie w czasie najazdu tureckiego w 1526 r. Na Jasnej Górze niemal na każdym kroku napotykamy herb zakonu, nawiązujący poprzez symbole do scen z życia św. Pawła. Widzimy na nim palmę, która dostarczała św. Pawłowi owoców i liści na szatę, kruka przynoszącego mu chleb oraz dwa lwy, z którymi żył w przyjaźni, a które po śmierci św. Pawła wygrzebały dół na jego grób. Herb Zakonu Paulinów można zobaczyć wchodząc już w pierwszą bramę na Jasnej Górze.