Wielki Tydzień w Kościele greckokatolickim

Wielki Tydzień rozpoczęty Niedzielą Palmową w Kościele greckokatolickim nazywany jest też Tygodniem Męki (Strasnyj Tyżdeń). W tym roku Kościoły wschodnie Wielkanoc obchodzą w tym samym czasie, co rzymskokatolicki – 16 kwietnia.

W Kościele greckokatolickim Wielki Post rozpoczyna się równe siedem tygodni przed Wielkanocą – nie w Środę Popielcową, ale w poniedziałek. Nie ma też zwyczaju posypywania głów popiołem.

W Wielkim Tygodniu od poniedziałku do środy nie sprawuje się Eucharystii, lecz Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów, podczas której wierni mogą przyjąć Komunię świętą.

W czwartek rozpoczyna się Święte Triduum. Podobnie jak w Kościele obrządku łacińskiego, grekokatolicy wspominają tego dnia ustanowienie sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Rano w katedrze odprawiana jest Liturgia św. Bazylego pod przewodnictwem biskupa. Uczestniczą w niej wszyscy księża, którzy mogą na nią przybyć. W Polsce ze względu na duże odległości i fakt, że diecezje obejmują obszar od południa, aż po północ kraju, dla wielu jest to jednak niemożliwe.

Wieczorem natomiast odprawiana jest Jutrznia Męki Pańskiej (Utrenja Strastiej), w czasie której śpiewa się dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących mękę Chrystusa.

W Wielki Piątek, podobnie jak w Kościele rzymskokatolickim, nie ma Mszy św. Rano odprawia się uroczyście Liturgię Godzin zwaną Godzinami Królewskimi, a po południu Nieszpory (weczirnie), na których pod koniec wynosi się płaszczanicę – rodzaj ikony z wizerunkiem ciała Jezusa po Jego śmierci, owiniętego w płótno. Umieszczana jest na środku cerkwi, gdzie będzie adorowana do późnej nocy Wielkiej Soboty. Nie ma natomiast zwyczaju stawiania tzw. Bożych Grobów.

W Wielką Sobotę odprawia się nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. W drugiej połowie liturgii kapłan zmienia czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie. Zależnie od możliwości panujących w danej parafii, bywa odprawiana o różnych porach dnia. Wynika to ze znacznych niekiedy odległości dzielących wiernych od świątyń.

W Wielką Sobotę odbywa się też święcenie pokarmów.

Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną też Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną. Poprzedza ją procesja wokół świątyni.

Kościół greckokatolicki w Polsce tworzy metropolia przemysko-warszawska. W jej skład wchodzą dwie diecezje. Archieparchią (archidiecezją) przemysko-warszawską kieruje abp Eugeniusz Popowicz. Według najnowszych danych Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC liczy ona 39,5 tys. wiernych, skupionych w 74 parafiach lub ośrodkach duszpasterskich. Obejmuje ona tereny na wschód od Wisły.

W zachodniej Polsce funkcjonuje eparchia (diecezja) wrocławsko-gdańska, której ordynariuszem jest bp Włodzimierz Juszczak. Posiada ona 56 parafii, zamieszkanych przez 13,3 tys. wiernych.

Kościół ten pozostaje w łączności z papieżem i uznaje jego prymat.