Wkrótce główne obchody 450-lecia Unii Lubelskiej

Uroczysta Msza św. z modlitwą ekumeniczną, nadzwyczajna sesja rady miasta oraz szereg wydarzeń kulturalnych złoży się w Lublinie na główne obchody 450. rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej. Trwają one już od początku roku, ale ich kulminacja przypadnie na przełom czerwca i lipca.

Obchody 450-lecia Unii Lubelskiej trwają od początku roku. Obejmują szereg wydarzeń kulturalnych i naukowych przypominających to historyczne wydarzenie, w tym koncerty, wystawy, spektakle teatralne i konferencje, a także gry miejskie, konkursy plastyczno-muzyczne, pokazy grup rekonstrukcyjnych czy akrobacje lotnictwa wojskowego.

W organizację wydarzeń w Lublinie aktywnie włączyły się parlamenty trzech państw (Polski, Litwy i Białorusi), miasta partnerskie i zaprzyjaźnione, w tym oczywiście Wilno, a także lubelskie szkoły i uczelnie oraz wiele instytucji naukowych i kulturalnych w kraju i za granicą.

– Na główne obchody jubileuszu wybraliśmy daty nieprzypadkowe: 28 czerwca – dzień przyjęcia unii w 1569 roku, i 4 lipca – datę ratyfikowania jej przez króla Zygmunta Augusta. Biorąc udział we wspólnym świętowaniu Unii, wybierzemy się w prawdziwą podróż w czasie. Inscenizacje, pokazy i rekonstrukcje historyczne, spotkania z kulturą litewską, dawną i współczesną – to tylko nieliczne z atrakcji, jakie przygotowaliśmy w ciągu siedmiu dni świętowania. Mieszkańcy miasta i wszyscy, którzy w tym czasie odwiedzą Lublin staną się uczestnikami niepowtarzalnych widowisk i koncertów. Wszystkie wydarzenia mają charakter otwarty. Zapraszam do wspólnego świętowania – mówi Krzysztof Żuk, prezydent miasta.

Większość wydarzeń odbędzie się w miejscu symbolicznym – na Placu Litewskim, którego nazwa upamiętnia tradycję obozowania posłów litewskich podczas sejmu lubelskiego w roku 1569. Jest to również miejsce, gdzie znajduje się pomnik Unii Lubelskiej.

Punktem kulminacyjnym obchodów będzie Dzień Unii Lubelskiej przypadający 1 lipca. Uroczystości rozpoczną się Mszą św. z modlitwą ekumeniczną w Bazylice oo. Dominikanów i uroczystą sesją Rady Miasta Lublin, w której udział zapowiedziały liczne delegacje zagraniczne i zaproszeni goście.

Po sesji wyruszy barwny, renesansowy korowód z Zamku Lubelskiego na Plac Litewski. Tego dnia odbędzie się premiera oratorium „(po)mosty” Piotra Selima z udziałem lubelskiego chóru Kantylena w Bazylice oo. Dominikanów.

Dzień Unii Lubelskiej uatrakcyjni przelot akrobacyjnej grupy wojskowych samolotów Biało-Czerwone Iskry nad Placem Litewskim. Uroczystości potrwają cały dzień, po oficjalnych punktach programu pojawi się „Żywy obraz – Unia Lubelska”, czyli wydarzenie plenerowe o charakterze happeningu edukacyjno – kulturalnego polegające na odtworzeniu przez modeli ubranych w kostiumy z epoki obrazu Jana Matejki „Unia Lubelska”.

Wieczorem na scenie na Placu Litewskim zostanie wystawione widowisko teatralno-muzyczne „Klechdy Lubelskie” nawiązujące do historii zawarcia Unii Lubelskiej, ukazujące życie ówczesnego miasta, emocjonujące spory i negocjacje polityczne. W widowisku wezmą udział Lubelska Federacja Bardów oraz Poławiacze Pereł Improv Teatr. Całość wypełni scenografia rodem z XVI w.

Przez cztery dni głównych obchodów przed Wydziałem Politologii UMCS (Plac Litewski) zaplanowano ponadto atrakcje dla najmłodszych – piknik rodzinny „Lato na placu Litewskim: Festiwal Dzieci” organizowany przez Centrum Kultury w Lublinie. Będzie to wspólne, rodzinne świętowanie 450-lecia Unii Lubelskiej w miłej i radosnej konwencji z historią w tle. W programie animacje, gry i zabawy dla dzieci, a także mini plac zabaw dla najmłodszych.

W dniach 30 czerwca – 21 lipca 2019 na Placu Litewskim zostanie zaprezentowana wystawa „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”, która prezentuje miejsce Lublina w kształtowaniu się europejskiej wspólnoty narodów. Miasto ukazane jest w szerszym kontekście polskiej drogi do demokracji i integracji z Europą. Zawarcie Unii Lubelskiej, rząd Daszyńskiego, opozycja lat 80. i Lipiec 1980, rola uczelni wyższych w budowaniu wielokulturowej tożsamości miasta, i dzisiejszy Lublin, będący liderem współpracy międzynarodowej w regionie – to wkład Lublina w budowanie Europy.

Wystawa prezentuje rożne oblicza współczesnego Lublina, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością, a tradycyjna kultura z awangardą. Ekspozycja prezentowana będzie w litewsko-ukraińskiej i polsko-angielskiej wersji językowej.

Bogaty program obchodów 450-lecia Unii Lubelskiej dostępny jest na stronach Miasta Lublina: www.lublin.eu

Unia Lubelska została zawarta 1 lipca 1569 r. pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim. Była to jedyna tego rodzaju umowa na świecie. Połączyła ona dwa odrębne Państwa w jedno, zwane Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Pierwsza Unia polsko-litewska została zawarta 14 sierpnia 1385 r. Na jej mocy Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie miały wspólnego władcę. Przez następne 200 lat Unia ta była zacieśniania, a następnie rozluźniana, aż ostatecznie podpisano Unię Lubelską. Główną przyczyną wzmocnienia Unii był brak królewskiego potomka, który kontynuowałby dzieło Jagiellonów.

Od dnia zawarcia Unii Korona i Litwa miały wspólnego monarchę wybieranego przez obydwa narody na wolnej elekcji. Monarcha zostawał jednocześnie Królem Polski i Wielkim Księciem Litewskim. Powołano wspólny Sejm, w skład którego wchodziła izba poselska ze 120 posłami Korony i 48 posłami Litwy, oraz izba senacka, składająca się ze 113 senatorów Korony i 27 senatorów Litwy.

Unia Lubelska wymusiła na stronach wspólną politykę zagraniczna i obronną. Wprowadziła też jednakową walutę i wspólny herb. Oddzielne pozostawały skarb, urzędy centralne i dostojeństwa z takimi samymi zakresami kompetencji, a także wojsko i sądownictwo. Dodatkowo zniesiono zakaz nabywania przez Polaków dóbr na Litwie.