Przygotowania do Synodu Morza Śródziemnego

Kościół katolicki we Włoszech przygotowuje nową inicjatywę na temat migracji i pokoju w kontekście dramatów na Morzu Śródziemnym. O inicjatywie „Synod Morza Śródziemnego”, omówionej z papieżem Franciszkiem, poinformował 14 lipca w Akwilei przewodniczący Konferencji Biskupów Włoskich kard. Gualtiero Bassetti.

Głównym punktem całego wydarzenia ma być „synodalne” spotkanie biskupów wszystkich krajów nadmorskich w Bari w dniach 19-23 lutego 2020 pod hasłem „Morze Śródziemne granica pokoju”, w którym udział zapowiedział papież Franciszek. Przewodniczący episkopatów katolickich i związanych unią z Rzymem Kościołów tradycji wschodniej „uzasadnią wspólnie i po bratersku, czego wymaga dziś Bóg od Kościoła w regionie Morza Śródziemnego”.

W sposób szczególny arcybiskup Perugii-Città della Pieve wskazał, że wspólnota Kościołów lokalnych w regionie śródziemnomorskim, inaczej niż inne instytucje może rozwinąć brakujące dotąd „szerokie spojrzenie” na wymogi sytuacji. „Cennym świadectwem synodalności” również dla Kościołów w innych regionach jest ponadto różnorodność tradycji liturgicznych, duchowych i kościelnych. Usłyszenie głosów Kościołów lokalnych Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, gdzie dochodzi do dramatycznych sytuacji, daje realistyczne spojrzenie na problemy i pozwoli na wypracowanie konkretnych propozycji i perspektyw dla najbardziej dotkniętych państw.

Przygotowania do spotkania biskupów w Bari trwają już od pewnego czasu. Episkopat Włoch powołał w tym celu komitet przygotowawczy, na czele którego stoi biskup Antonino Raspanti z Acireale. Hierarcha podkreśla, że centralnym tematem spotkania w Bari będą „cierpienia i nadzieje narodów wokół Morza Śródziemnego. Kwestia migrantów będzie szeroko omawiana, ale nie będzie jedynym tematem. Ważną kwestią będzie wkład Kościołów lokalnych na rzecz pomocy w rozwoju socjalnym, w przezwyciężeniu niesprawiedliwości i we wspólnych akcjach na rzecz pokoju.

Na pierwszym posiedzeniu komitetu przygotowawczego kard. Bassetti powiedział, że pojęcie „granica” jest kluczem do zrozumienia regionu Morza Śródziemnego. „Granica” nie może być rozumiana jako linia podziału i odgrodzenia, lecz jako „duch graniczny, który umożliwia wyjście poza to, co już istnieje i przyjmowanie wyzwań”, stwierdził przewodniczący episkopatu Włoch i przypomniał, że „historia nauczyła nas, iż nie ma pokoju bez Morza Śródziemnego, które to morze łączy i dzieli świat. Na tym podziale cierpią najbardziej ubodzy, jak to potwierdzają choćby kroniki ostatnich lat.

Jako miejsce i moment ogłoszenia przygotowywanej już od dłuższego czasu inicjatywy przewodniczący episkopatu Włoch wybrał święto patronalne Akwilei. To miasto w północnych Włoszech już w czasach antyku było „miejscem spotkania” dla Europy i całego regionu Morza Śródziemnego. Podkreślił, że Kościół nie chce uczestniczyć w „chórze proroków nieszczęścia”, lecz zarówno w swoim obszarze, jak i poza nim rozpoznać „nasienia nowego”, które „mogą i muszą wzrastać również w regionie Morza Śródziemnego”. Podobnie jak dawniej antyczna Akwilea, dziś Kościół Włoch także „pragnie stanąć w służbie pokoju i świadectwa Ewangelii”.

W sprawowanej z tej okazji Mszy św. w historycznej bazylice w Akwilei koncelebransami – obok biskupów z Triveneto byli także biskupi z diecezji austriackich i słoweńskich, których terytoria do 1751 r. podlegały patriarchatowi Akwilei. Jednym z dwóch patronów Akwilei jest mianowany jeszcze przez św. Piotra pierwszy biskup tej metropolii, św. Hermacoras (Ermagora), a drugi – to diakon Fortunatus. W nawiązaniu do przeszłości i teraźniejszości regionu Friuli liturgię sprawowano po łacinie, włosku, friulsku, słoweńsku i niemiecku.