Wokół eklezjologii Franciszka – III Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu Evangelii gaudium

W Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi trwa III Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu Evangelii gaudium: Wokół eklezjologii Franciszka. Organizatorem konferencji jest Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi, a patronat honorowy nad konferencją objął metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś.

Wydarzenie podzielono na trzy części: Wokół Drogi Synodalnej w Niemczech, Tematy eklezjologii Franciszka, Kościół dzisiaj, a wśród prelegentów znaleźli się: ks. prof. Andrzej Perzyński, ks. dr hab. prof. UŚ Jacek Kempa, ks. dr hab. prof. UKSW Przemysław Artemiuk, ks. dr hab. Rafał Kowalski, dr Michał Zborowski, ks. dr hab. prof. KUL Sławomir Pawłowski, ks. dr Grzegorz Warchol, ks. mgr lic. Karol Godlewski.

O odnowie Kościoła w świetle dokumentów Drogi Synodalnej w Niemczech w pierwszym wykładzie mówił ks. prof. dr. hab. Andrzej Perzyński. Przypomniał on historię powstania Drogi Synodalnej w Niemczech oraz jej rozwój w czasie ostatnich trzech lat. „Synod – wg prawa kanonicznego, a droga synodalna – to zupełnie dwie różne rzeczywistości. Droga Synodalna nie jest klasycznym synodem w rozumienia prawa kanonicznego. Droga Synodalna ma swoją własną strukturę, a jedną z podstawowych różnic jest szeroki udział świeckich, co nie jest tak oczywiste przypadku synodu. Droga Synodalna jest głosem doradczym dla Konferencji Episkopatu Niemiec, a biskupi zobowiązali się, że wezmą pod uwagę ustalenia Drogi przy debacie nt. Kościoła Niemieckiego” – tłumaczył prelegent. – W Drodze przedstawiono za cel omówienie czterech głównych tematów. Trzy pierwsze zgłosili biskupi, a czwarty – kongres katolików niemieckich. Tematami są: władza i podział władzy w Kościele, życie i egzystencja kapłańska – sposób życia kapłanów, moralność seksualna – życie w udanych związkach, wskazówki dla odnowionej etyki seksualnej oraz kobiety w posługach i urzędach w Kościele – wyjaśniał ks. prof. Perzyński.

– Czy dziś potrzebujemy jeszcze księży we współczesnym społeczeństwie? – pytał ks. prof. Kempa, cytując jeden z postulatów Drogi Synodalnej w wykładzie zatytułowanym „Droga Synodalna w Niemczech: teologiczny obraz kapłaństwa”. – Tak postawione pytanie otwiera nam drzwi na ten dokument. Gdy pojawi się odpowiedź na to pytanie, to widać wyraźnie, że poszukuje się dziś takiej teologii, w której pojawia się obraz życia kapłańskiego, pozbawiony elementów tuszowania, unikania, i ukrywania przestępstw na tle seksualnym. Chce się ukazać nową perspektywę służby kapłańskiej i nowej tożsamości kapłańskiej – zauważył prelegent. W rezultacie – podsumowując – kapłan jest niezbędny, wyróżnia go sakrament święceń, jest on ustanowiony dla służby ludu Bożego i jest on reprezentowaniem Chrystusa – dodał.

O Kościele ubogich, który jest wspólnotą słuchającą głosu ubogich, mówił ks. dr hab. prof. UKSW Przemysław Artemiuk w swoim wykładzie zatytułowanym: „‚Nowe’ znamiona Kościoła według Franciszka”. – Ubodzy mogą nas wiele nauczyć, bo znają Chrystusa cierpiącego. Ważne jest, abyśmy się dali przez nich ewangelizować. Kościół ubogich, to wspólnota zjednoczona, otwarta na jedność. Kościół ubogich jest domem przyjmującym wszystkich do siebie – zauważył prelegent. – Śledząc myśl papieża Franciszka widzimy, że każde ze znamion ma swoją genezę, strukturę, i pokazuje konsekwentnie Kościół: ubogi, solidarny, peryferyjny i miłosierny – tłumaczył prof. Artemiuk.

Tematem inkluzyjności w nauczaniu Kościelnym – dyrektywa, postulat czy utopia? – zajął się w swoim wystąpieniu ks. dr hab. Rafał Kowalski. „Filolodzy o inkuzywności mówią jako o retoryce empatii – w odrażeniu od retoryki nacechowanej agresją. Człowiek, który posługuje się retoryką agresji – zamiast retoryką empatii nie zwraca się do ludzi, ale o nich mówi, raczej ich ocenia, a wszystko co mówi, ma świadczyć przeciwko nim” – tłumaczył. – Papież nie przygotował dokumentu o języku w Kościele, ale encyklika „Fratelli Tutti” jest napisana językiem inkluzywnym. Encyklika jest dokumentem społecznym i dotyka wielu spraw, ale sam papież stwierdza, że tematyka tego dokumentu nie jest utopią – zauważył ks. Kowalski.

– Nikogo, kto myśli Kościołem, nie trzeba przekonywać o potrzebie ewangelizacji. Kościół rozeznaje to wezwanie i mówi, że potrzeba dziś nowej ewangelizacji, którą jest głoszenie Kerygmatu. Kerygmatu, który jest orędziem pierwszym, pierwotnym ziarnem. Papież Franciszek mówi o głoszeniu Kerygmatu na nowy sposób, pokazując jak ma on być głoszony. Kerygmat ma wprowadzać w osobową relację w Trójcę Świętą – mówił w wykładzie zatytułowanym „Eklezjotwórcza rola Kerygmatu w nauczaniu Papieża Franciszka” dr Michał Zborowski. – Bez Kerygmatu ma Kościoła, nie ma zrozumienia Kościoła. Bez Kerygmatu Kościół stanie jest tylko jedną z organizacji pozarządowych – podkreślił dr Zborowski.

Tytuł, rozpoczętego w 2020 r. cyklu konferencji naukowych, jest tożsamy z tytułem pierwszego, programowego tekstu papieża Franciszka, w trakcie jego pontyfikatu podejmujemy wszak tę inicjatywę.

– Nie mamy jednak zamiaru skupiać się wyłącznie na analizie treści tej adhortacji czy dokumentów Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, sygnowanych przez papieża Franciszka. Tym bardziej nie zajmuje nas studiowanie myśli Ojca Świętego jako teologa. Interesujemy się natomiast studium aktualnego nauczania Kościoła. To nauczanie, Magisterium wykonywane przez Urząd Nauczycielski Kościoła, jest właśnie żywą Tradycją. Wiara w Kościół, którą wyznajemy w Credo, to dla teologów katolickich w sposób szczególny przekonanie, że dokumenty Urzędu Nauczycielskiego Kościoła są wyrazem wiary Kościoła – tłumaczy ks. dr Sławomir Sosnowski, rektor WSD w Łodzi.
Poprzednie dwie edycje Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu Evangelii gaudium odbyły się w maju i listopadzie 2021 roku.