Wrocław pamięta o Edycie Stein

Dom rodzinny, w którym działa Towarzystwo Edyty Stein, kaplica pod jej wezwaniem w kościele św. Michała Archanioła, ulica, szkoła i park jej imienia. We Wrocławiu – mieście, w którym przyszła na świat Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża, filozof, karmelitanka, męczennica Auschwitz – jest wiele miejsc i instytucji, związanych ze współpatronką Europy. Stolica Dolnego Śląska pamięta o wybitnej mieszkance, która po długich poszukiwaniach przyjęła chrzest, wstąpiła do Karmelu i zginęła, po „wzięciu krzyża za swój naród” w komorze gazowej niemieckiego obozu koncentracyjnego na terenie okupowanej Polski 9 sierpnia 1942 roku. 9 sierpnia obchodzimy 75. rocznicę jej męczeńskiej śmierci.

Przechowanie pamięci o wybitnej wrocławiance, popularyzację jej spuścizny, pielęgnowanie wartości, którym poświęciła życie, to zadanie działającego prężnie od blisko trzech dziesięcioleci Towarzystwa Edyty Stein (TES), które mieści się w jej rodzinnym domu przy ul. Nowowiejskiej 38. Dziewiętnastowieczna kamienica w neogotyckim stylu, która była własnością Steinów w latach 1910-1939, po długich staraniach została siedzibą Towarzystwa. Grupą inicjatywną były m.in. osoby, gromadzące się wokół ks. Jerzego Witka, proboszcza kościoła pw. św. Michała Archanioła.

Towarzystwo Edyty Stein rozwija bogatą działalność – organizuje spotkania autorskie, działania artystyczne, wykłady, koncerty, wystawy, warsztaty, wymiany międzynarodowe, kursy językowe. Angażuje się także w inicjatywy, mające upamiętnić swą Patronkę w innych punktach miasta, pomagało w wyposażeniu kaplicy poświęconej św. Teresie Benedykcie w kościele pw. św. Michała Archanioła. Dziewiętnastowieczny kościół neogotycki, do którego przychodziła się modlić mieszkająca w pobliżu Edyta Stein, odbudowali po wojnie ojcowie salezjanie. Zakonnicy prowadzą dziś szkołę jej imienia.

TES zainspirowało też nadanie jednej z ulic przy kościele imienia Edyty. W centrum Wrocławia jeden z parków otrzymał nazwę Edyty Stein. TES przyczyniło się do postawienia we Wrocławiu Europejskiego Krzyża Pokoju, wmurowania specjalnego „kamienia pamięci”. Członkini Towarzystwa Anita Czarniecka-Stefańska zredagowała książkę „Szukając prawdy – Edyta Stein w kulturze polskiej”. Została ona wręczona Janowi Pawłowi II jako dar od Towarzystwa z okazji kanonizacji bł. Teresy Benedykty od Krzyża. Od 2001 r. Towarzystwo wydaje kwartalnik.

Zwiedzający Dom Edyty Stein mogą obejrzeć stałą wystawę poświęconą patronce. Chętni mogą wziąć udział w weekendzie z Edytą Stein czy obozie letnim „Żydowskie ślady we Wrocławiu”, w seminariach, polsko-niemiecko-izraelskich warsztatach historycznych „W poszukiwaniu żydowskiego Breslau”.

W ramach działalności TSE zrealizowało trzy filmy dokumentalne: „Sprawiedliwi” Krzysztofa Mironowicza, „W poszukiwaniu żydowskiego Breslau” Stefanie Trambow i Andrea Zsigmond, „Wizyta Sussanne Batzdorff i Lotte sachs w Domu Edyty Stein we Wrocławiu” Wojciecha Hejno i Marcina Bogusławskiego. Towarzystwo nawiązało kontakt z krewnymi Edyty Stein – Susanne Batzdorff, córką siostry Edyty, Erny i wnukiem jej brata, który przekazał towarzystwu kredens i komodę, pochodzące z domu przy obecnej ul. Nowowiejskiej. Otwarta w 2005 Piwnica Kulturalna – jest z kolei przestrzenią dla inicjatyw i projektów – wystaw, spotkań, spektakli.

Edyta Stein, s. Teresa Benedykta od Krzyża, urodziła się w 1891 r. w rodzinie żydowskiego wrocławskiego przedsiębiorcy. Ukończyła filozofię, napisała doktorat, w wieku 31 lat przyjęła chrzest. Po kilku latach wstąpiła do zakonu karmelitanek (przyjęła chrzest pod wpływem pism karmelitanki św. Teresy z Avili). W klasztorze przybrała imię Teresy Benedykty od Krzyża. Zginęła w 1942 r. w obozie Auschwitz. Została beatyfikowana w 1987 roku, kanonizowana w 1998 roku przez Jana Pawła II. „Chylimy głęboko głowy przed świadectwem życia i śmierci Edyty Stein, wybitnej córki Izraela i jednocześnie córki zakonu Karmelitanek, Siostry Teresy Benedykty od Krzyża, osobowości, która w swoim bogatym życiu jednoczy w sobie dramatyczną syntezę naszego stulecia. Syntezę historii pełnej głębokich ran, które nadal sprawiają ból… i jednocześnie syntezę pełnej prawdy o człowieku, w sercu, które tak długo nie znalazło spokoju i spełnienia, aż w końcu odnalazło spokój w Bogu” – powiedział Jan Paweł II w czasie beatyfikacji Edyty Stein w Kolonii.

9 sierpnia w Domu Edyty Stein – odbędzie się wieczór poświęcony duchowej spuściźnie Edyty Stein, św. Teresy Benedykty od Krzyża, a w kościele pw. św. Michała Archanioła zostanie odprawiona Msza św.