Wsparcie rodzin to inwestycja a nie koszt – debata na Zjeździe Gnieźnieńskim

Wsparcie rodzin przez państwo to nie koszt, ale inwestycja w przyszłe pokolenia – argumentowali uczestnicy debaty „Polityka rodzinna w Polsce: w jakim kierunku?”, która odbyła się 14 marca w ramach VIII Zjazdu Gnieźnieńskiego.

Dr Agnieszka Chłoń-Domińczak przytoczyła kilka najpilniejszych, jej zdaniem, elementów polityki rodzinnej państwa wobec rodzin. Zaliczyła do nich uregulowanie problemu przemocy w rodzinie, określenia statusu ekonomicznego i socjalnego rodziców samotnie wychowujących dzieci oraz uruchomienie mechanizmów prowadzących do zwiększenia dzietności polskich rodzin.

Zdaniem Chłoń-Domińczak, ważne jest także wprowadzenie rozwiązań umożliwiających bardziej elastyczne godzenie przez Polaków ról zawodowych i rodzicielskich. Jeśli pracujący rodzice decydują się na dziecko, to chcą wsparcia państwa w organizowaniu systemu opieki, a jeśli już oddają dziecko do przedszkola, to chcą, by była to opieka odpowiedzialna – tłumaczyła.

W krótkim okresie nie przeszkadzać, w średnim i dłuższym okresie zdefiniować cele, a następnie odpowiednio dobrać instrumenty wsparcia – tak Stanisław Kluza, szef Komisji Nadzoru Finansowego zdefiniował najważniejsze punkty prorodzinnej strategii państwa, jakich oczekują polskie rodziny.

Stwierdził, że polscy politycy powinni wreszcie przestać patrzeć na tę strategię w kategoriach kosztów, a bardziej w kategoriach inwestycji. Rodzinę należy traktować jako samodzielną ekonomiczną jednostkę, która dysponując własnym systemem przychodów i wydatków, jest bytem istotnym w skali gospodarki ogólnokrajowej. Dodał, że państwo powinno pomagać rodzinom zwłaszcza w odbudowywaniu solidarności międzypokoleniowej, która w dłuższej perspektywie zmniejszy koszty nakładów, zarówno na najmłodszych jak i na osoby starsze.

Joanna Krupska ze Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus” przypomniała, że jedna czwarta rodzin z czworgiem dzieci żyje w Polsce na poziomie minimum socjalnego, co lokuje nasz kraj na jednym z ostatnich miejsc w Europie. W Polsce są też jedne z najniższych zasiłków socjalnych dla rodzin oraz bardzo niski procent PKB przeznaczanego na wsparcie ekonomiczne rodzin.

Zdaniem Krupskiej, potrzebne są przede wszystkim zmiany w polityce socjalnej państwa: większe świadczenia, liczniejsze ulgi podatkowe oraz system umożliwiający godzenie ról zawodowych i opiekuńczych przez rodziców. – Ulgi muszą być większe, gdyż obecne są tak naprawdę zwrotem podatku wypracowanego przez rodziców – argumentowała.

Związek „Trzy Plus” postuluje też zwiększenie zasiłków dla rodzin wielodzietnych. Dla rodziny z pięciorgiem dzieci roczne wsparcie państwa to koszt ok. 1 mld zł, przy sześciorgu dzieci – 328 mln zł, a przy siedmiorgu dzieci – już tylko 28 mln zł. Konieczne są także ułatwienia w zakładaniu żłobków i przedszkoli oraz większe ulgi dla rodziców zatrudniających nianie.

„Polityka rodzinna musi być osią działań państwa” – podsumowała Krupska.

Bp Stanisław Stefanek, wiceprzewodniczący Rady ds. Rodziny Konferencji Episkopatu Polski, zwrócił uwagę na problemy duszpasterskie wynikające zwłaszcza z trudnej sytuacji rodziny na wsi. Jego zdaniem, coraz częstszym zjawiskiem, które określił jako negatywne, jest starokawalerstwo prowadzące do zapaści gospodarstw rolnych. Wynika ono z niechęci współczesnych kobiet do pozostawania lub osiadania na wsi i podejmowania ciężkiej pracy na roli.

Hierarcha zgodził się, że obecna sytuacja polskich rodzin wymaga odważniejszego stosowania przez państwo zasady pomocniczości w tym sektorze. Zaznaczył jednak, że państwo powinno ingerować w funkcjonowanie rodziny tylko tam, gdy one same nie mogą sobie poradzić. Nie można natomiast ograniczać autonomii rodziny. Potrzebna jest także większa stabilizacja systemu szkolnictwa i edukacji, gdyż duże wahania na tej płaszczyźnie wpływają negatywnie także na ekonomiczną sytuację rodziny.