Wspominamy pierwszego męczennika

W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia, 26 grudnia, Kościół katolicki wspomina św. Szczepana, diakona i pierwszego męczennika.

Przyjęcie Ewangelii może wymagać ofiary z życia – przypomniał Benedykt XVI w rozważaniu poprzedzającym modlitwę „Anioł Pański”, jaką odmówił 26 grudnia z wiernymi zgromadzonymi na Placu św. Piotra w Watykanie.

Mówiąc o wspominanym dziś w liturgii św. Szczepanie, diakonie i pierwszym męczenniku Kościoła, papież przypomniał, że historyk Euzebiusz z Cezarei nazwał go „męczennikiem doskonałym”. Kamienowany, modlił się o Boże przebaczenie dla swych oskarżycieli. Dlatego Kościół Wschodni śpiewa o nim, że kamienie stały się dla niego drabiną do nieba.

Papież zauważył, że od czasów apostolskich męczennicy zajmowali pierwszoplanowe miejsce we wspólnocie chrześcijańskiej. Ich przykład zachęcał do poszukiwania prawdy poprzez nawrócenie się do Chrystusa. Dlatego Kościół czci relikwie męczenników.

– Prawdziwym naśladowaniem Chrystusa jest miłość, którą niektórzy pisarze chrześcijańscy nazwali „ukrytym męczeństwem” – wskazał papież. Jednak, tak jak w czasach starożytnych, także dzisiaj „szczere przylgnięcie do Ewangelii może wymagać ofiary z życia”. Wielu chrześcijan w różnych częściach świata wystawionych jest na prześladowania a często ginie śmiercią męczeńską. Ale – jak przypomina Pan – „kto wytrwa do końca będzie zbawiony” – zaznaczył Benedykt XVI.

Autor Dziejów Apostolskich św. Łukasz podaje, że św. Szczepan był jednym z siedmiu diakonów młodego Kościoła, wybranym do sprawowania opieki nad wdowami i ubogimi (Dz 6, 1-6). Kiedy gorliwością głoszenia Ewangelii, czynieniem znaków i cudów naraził się starszyźnie żydowskiej i kiedy Żydzi nie mogli w dyskusji sprostać mądrości i Duchowi, z którego natchnienia Szczepan przemawiał, podburzyli oni lud, postawili w Sanhedrynie fałszywych świadków przeciw Szczepanowi i oskarżając o bluźnierstwo przeciw świątyni i Prawu, doprowadzili do ukamienowania go (Dz 6,7 – 7,60).

W trakcie rozprawy przed Sanhedrynem, kiedy Szczepan wygłaszał płomienne przemówienie obronne, a jednocześnie oskarżycielskie pod adresem Żydów, ci, którzy zasiadali w Sanhedrynie zobaczyli, że jego twarz podobna jest do oblicza anioła. Pod koniec przemowy Szczepan oświadczył, że widzi niebo otwarte i Syna Człowieczego stojącego po prawicy Boga. Po rozprawie rozwścieczony tłum wywlókł Szczepana za miasto i tam ukamienował. Dziać się to miało kilka kroków zaledwie od Bramy Damasceńskiej.

Kult świętego męczennika rozwinął się natychmiast. Jednak w trakcie prześladowań chrześcijan, których początkiem była śmierć św. Szczepana, potem najazdu Rzymian i innych nieszczęść, zapomniano o jego grobie. Dopiero w 415 r. św. Lucjan miał sen, w którym ukazał mu się Gamaliel, nauczyciel św. Pawła, i wskazał miejsce pochowania św. Szczepana w Kifaz-Gamla. W miejscu tym biskup Jerozolimy, Jan, wystawił murowaną bazylikę, a drugą w miejscu, gdzie św. Szczepan miał być ukamienowany. Potem szczątki świętego znalazły się w Konstantynopolu, a w 560 r. dotarły do Rzymu, gdzie umieszczono je w bazylice św. Wawrzyńca za Murami.

W ikonografii Szczepan przedstawiany jest najczęściej w scenie kamienowania, w innych przestawieniach pojawia się jako młody diakon, a jego atrybutami są: gałąź palmowa, księga Ewangelii, kamienie.

Jest patronem woźniców, stangretów, stajennych, murarzy, krawców, kamieniarzy, tkaczy, stolarzy, bednarzy. Wzywany jest w przypadku bólu głowy, kamicy, kolki i opętania, a także w modlitwie o dobrą śmierć.