Wspomnienia Europejczyków o Papieżu

„Te chwile tworzą historię” – to zbiór wspomnień wybitnych polityków europejskich i ludzi Kościoła, którzy wspominają swoje spotkania z Papieżem Janem Pawłem II.

Książka pod redakcją Władysława Bartoszewskiego ukazała się na początku roku w największej katolickiej oficynie niemieckiej Herder. Dziś w Warszawie zaprezentowano polską wersję książki, opublikowaną przez kieleckie Wydawnictwo „Jedność”.
– Chciałem pokazać Polakom – którzy nieraz próbują zawłaszczyć Ojca Świętego – uniwersalną rolę, jaką odgrywa w świecie – mówił w czasie warszawskiej promocji prof. Bartoszewski. Dodał, iż zależało mu także na tym by pokazać w jaki sposób Papież – głowa Kościoła powszechnego – wpłynął na kształtowanie myślenia takich ludzi jak Gorbaczow, Kohl czy kard. Lustiger. – Jest to inne, zachodnioeuropejskie spojrzenie na Jana Pawła II – wtórował mu Andrzej Grajewski, zastępca redaktora naczelnego tygodnika „Gość Niedzielny”.
Grajewski zwrócił uwagę, że dzięki doborowi autorów, osoba i posługa Jana Pawła II została pokazana z zachodniej, zwłaszcza niemieckiej perspektywy, że bardzo dobrze prezentowane jest również spojrzenie Kościoła luterańskiego. 35 osób – polityków (w tym dwóch żydowskich), ludzi sztuki, ale także ludzi Kościoła (6 kardynałów) ukazuje Papieża jako osobę słuchającą, jako człowieka, dzięki któremu możliwy jest dialog i jest samym „rdzeniem” tego dialogu.
Zdaniem red. Grajewskiego książka rzuca światło na wpływ, jaki kultura niemiecka wywarła na przyszłego Jana Pawła II. Młody Karol Wojtyła niemieckiego zaczął uczyć się w czasie okupacji, by czytać filozofów w oryginale. 15 świadectw niemieckich i 3 austriackie odsłaniają jego stosunek do okupacji, jedności Europy i samych Niemiec, gdyż o tym rozmawiał z naszymi zachodnimi sąsiadami.
Prof. Bartoszewski odsłonił kulisy powstawania książki. Propozycję jej zredagowania otrzymał od liczącego 200 lat wydawnictwa Herder w czerwcu ubiegłego roku. Napisał 200 listów z zaproszeniami, starając się, aby Polaków było stosunkowo niewielu, gdyż chciał pokazać europejskie, a nie polskie spojrzenie na ten pontyfikat. – Wiadomo było, że Niemcy i Żydzi mi nie odmówią, ale niektóre osoby trzeba było zachęcać, zwłaszcza, że termin był bardzo krótki – teksty miały być przekazane we wrześniu – mówił min. Bartoszewski.
Stwierdził, że tylko dwie osoby odmówiły ze względów „ideologicznych”, pozostali zareagowali bardzo pozytywnie. Zdaniem Bartoszewskiego, najważniejsze są głosy Michaiła Gorbaczowa, Helmuta Kohla i Marka Skwarnickiego. Przyznał, że opinie niemieckich „respondentów” okazały się lepsze i cieplejsze, niż się spodziewał. Poinformował, że książka ma dobry odbiór w Niemczech, gdzie w krótkim czasie rozeszło się ok. 3 tys. egzemplarzy. – Byłoby wspaniale, gdyby udało się sprzedać 10 tys. – stwierdził.
Po promocji w Monachium, Dusseldorfie i Wiedniu, książka będzie prezentowana jeszcze w Berlinie i Regensburgu.
Książka „Te chwile tworzą historię – spotkania z Janem Pawłem II” zawiera 35 wypowiedzi polityków – m.in. Georga Buscha sr, Hansa-Dietricha Genschera, Michaiła Gorbaczowa, Szewacha Weissa, Shimona Peresa, kardynałów – Franza Koniga, Karla Lehmanna, Paula Pouparda, ludzi sztuki – Czesława Miłosza, dziennikarzy – Jasia Gawrońskiego i Marka Skwarnickiego i in.
„Te chwile tworzą historię”. Spotkania z Janem Pawłem II. Pod redakcją Władysłwa Bartoszewskiego, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2004.