Wybór papieża w drugiej połowie kwietnia

Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia. Aż do momentu wyboru nowego papieża stolica biskupia w Rzymie nie będzie obsadzona. Zgodnie z prawem kościelnym konklawe, czyli wybór nowego papieża przez kardynałów, rozpocznie się najprawdopodobniej między 18 a 22 kwietnia.

Na specjalne zebrania do Rzymu wezwani są wszyscy kardynałowie, których obecnie jest 183. Ci spośród nich, którzy ukończyli najpóźniej w dniu śmierci papieża 80. rok życia nie posiadają prawa wyboru papieża.
Na konklawe zbierają się wyłącznie kardynałowie, którzy nie ukończyli 80. roku życia. Są ściśle odizolowanie od świata. Nie mogą się z nikim kontaktować, korzystać z mass mediów itp. Przebywają wyłącznie na terenie Państwa Watykańskiego, a mieszkają w przygotowanym specjalnie na ten cel w latach 90-tych XX wieku Domu Świętej Marty.
Konklawe, które dokonuje wybory nowego papieża powinno rozpocząć się po upływie pełnych 15 dni od śmierci Biskupa Rzymu. Kardynałowie mogą przełożyć początek wyboru, ale muszą rozpocząć głosowanie nie później niż po upływie 20 dni od momentu wakatu Stolicy Apostolskiej.
Decyzje o dokładnej dacie podejmą kardynałowie zgromadzeni na kongregacji pod kierunkiem kard. Ratzingera, Dziekana kolegium kardynalskiego, który tę funkcję pełni od 2002 roku. Najwcześniej początek konklawe powinien przypaść na 18 kwietnia, a najpóźniej na 22 kwietnia br.
Obecnie prawo wyboru papieża posiada 117 kardynałów. Wyboru dokonuje się przez głosowanie. Kandydat musi uzyskać większość 2/3 głosów spośród wszystkich głosujących. Wszystkie sprawy związane z konklawe i wyborem nowego papieża są objęte ścisła tajemnicą pod karą ekskomuniki, z której może zwolnić jednie nowy papież. Kardynałowie elektorzy składają swoje głosy na kartkach do urny na ołtarzu w Kaplicy Sykstyńskiej.
Każdego dnia mogą odbyć się maksymalnie cztery głosowania, dwa rano i dwa po południu. Po obliczeniu głosów, które odbywa się publicznie na oczach wszystkich elektorów, kartki wyborcze są palone na zakończenie sesji wyborczej. W zależności od ilości słomy i innych dodatków dym uchodzący z niewielkiego komina nad Kaplicą Sykstyńską jest ciemny lub jasny. Biały kolor dymu oznacza, że konklawe wybrało nowego papieża.
Gdyby po serii 23 – 24 głosowań, nie doszło do wyboru większością 2/3 głosów, kardynałowie mają podjąć decyzję nt. warunków wyborów. Nie będzie jednak można odstąpić od wymogu, by ważny wybór dokonał się albo poprzez absolutną większość głosów, albo poprzez głosowanie tylko na dwa imiona, które w bezpośrednio poprzedzającym głosowaniu otrzymały najwięcej głosów, przy czym także w tej drugiej ewentualności wymagana będzie jedynie większość absolutna.
Po dokonaniu ważnego wyboru kardynał Dziekan prosi elekta o wyrażenie zgody następującymi słowami: „Czy przyjmujesz twój kanoniczny wybór na Biskupa Rzymskiego?”. Po otrzymaniu zgody Dziekan pyta elekta: Jakie imię przyjmujesz?”. Od momentu przyjęcia wyboru elekt, o ile posiada sakrę biskupią, „staje się natychmiast Biskupem Kościoła Rzymskiego, prawdziwym Papieżem i Głową Kolegium Biskupiego; nabywa tym samym rzeczywiście pełną i najwyższą władzę w Kościele powszechnym i może ją wykonywać”.
Prawo kościelne nie precyzuje, kto może zostać wybrany. Może być to, ktoś spoza kolegium kardynalskiego, a nawet spoza stanu biskupiego. Gdyby elekt nie posiadał sakry biskupiej, należy mu po przyjęciu przezeń wyboru natychmiast udzielić święceń biskupich. Ma tego dokonać Dziekan kolegium kardynalskiego.
W historii Kościoła zdarzało się, iż na Biskupa Rzymu wybierano ochrzczonego mężczyznę, który nie był nawet kapłanem. Od wielu wieków nie zdarzyło się jednak, że został wybrany, ktoś spoza grona kardynałów.
Po przyjęciu wyboru kardynałowie zbliżają się, by oddać nowemu papieżowi cześć i posłuszeństwo. Oficjalnie wynik wyborów oznajmia zgromadzonym na Placu św. Piotra ludziom i całemu światu kardynał protodiakon. Obecnie jest nim Chiliczyk kard. Jorge Arturo Medina Estévez. Z balkonu bazyliki św. Piotra uroczyście wygłosi on łacińskie słowa: „Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam – Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Sacrae Catholicae Romanae Cardinalem…, quis imposuit sibi nomen….” (Oznajmiam wam radość wielką: mamy Papieża – Najczcigodniejszego i Najprzewielebniejszego Pana Kardynała Świętego Kościoła Rzymskokatolickiego – tu wymienia imię i nazwisko rodowe wybranego – który przybrał sobie imię…).
Papież udziela błogosławieństwa apostolskiego „miastu i światu”. Zwykle po kilku dniach na placu św. Piotra obywa się uroczysta Msza św. na inaugurację pontyfikatu, podczas której raz jeszcze kardynałowie oddają cześć Biskupowi Rzymu.
Szczegóły wyboru papieża opisuje konstytucja apostolska „Universi Dominici gregis” Jana Pawła II z 22 II 1996, która podtrzymując ogólne zasady wyboru papieża, wypracowane w ciągu wieków, uściśliła m.in., że nowego Następcę św. Piotra można wybierać tylko przez głosowanie. Do tej pory istniały teoretycznie trzy możliwości: wybór jednogłośny przez aklamację, rozwiązanie kompromisowe (wybór kandydata możliwego do zaakceptowania przez kardynałów) i głosowanie tajne – obecnie obowiązuje tylko ten ostatni wariant.