Watykan: większa troska o pracowników Kurii Rzymskiej

Na mocy reskryptu papież Leon XIV zatwierdził nowy statut Urzędu Pracy Stolicy Apostolskiej (ULSA), który wzmacnia prawną ochronę pracowników Stolicy Apostolskiej. Wśród zmian jest bardziej synodalny system pracy tej instytucji oraz nowe regulacje w kwestii rozwiązywania sporów. To wyraz troski Ojca Świętego o świat pracy oraz o stosowanie nauki społecznej Kościoła wewnątrz Stolicy Apostolskiej.

Szersza Rada, w której po raz pierwszy znalazła się także reprezentacja Sekretariatu Stanu, Wikariatu Rzymu, Funduszu Opieki Zdrowotnej (FAS) oraz Funduszu Emerytalnego oraz bardziej „synodalne” zaangażowanie różnych reprezentowanych instytucji – to niektóre z istotnych nowości wprowadzonych w nowym Statucie ULSA – organu powołanego do promowania i umacniania wspólnoty pracy Stolicy Apostolskiej – zatwierdzonym przez papieża Leona XIV.

Troska o świat pracy

Decyzja Papieża została podana w formie Rescriptum podpisanego 25 listopada 2025 roku (dzień po opublikowaniu nowego Regulaminu Ogólnego Kurii Rzymskiej), po audiencji udzielonej w poprzednich dniach kardynałowi sekretarzowi stanu Pietro Parolinowi.

U podstaw papieskiego Reskryptu leży jednomyślna decyzja Rady ULSA, ale przede wszystkim można w nim dostrzec szczególną troskę Ojca Świętego o świat pracy oraz o stosowanie nauki społecznej Kościoła wewnątrz Stolicy Apostolskiej. Są to dwa wątki, które Papież ze Stanów Zjednoczonych akcentuje od początku swojego pontyfikatu.

Rozwiązywanie sporów

Istotną nowością jest zakres dotyczący sporów indywidualnych lub zbiorowych w kwestiach pracy pomiędzy administracjami a pracownikami lub byłymi pracownikami.

Każdy, kto uważa, że został poszkodowany decyzją administracyjną w sprawach pracy (o ile nie jest to decyzja zatwierdzona specjalnie przez Papieża), może złożyć wniosek do ULSA lub zwrócić się do sądu watykańskiego.

Wprowadzono wymóg, aby adwokaci rotalni uczestniczący w procesie pojednania wykazali przed ULSA specjalistyczną wiedzę z zakresu prawa pracy, aby móc być wpisani na listę adwokatów uprawnionych do reprezentacji. Z kolei adwokaci cywilni ubiegający się o wpis na tę samą listę muszą wykazać znajomość prawa watykańskiego. Oba te rozwiązania wzmacniają duchowy wymiar prawników uczestniczących w sporach.

Poszerzona Rada

Jedną z kolejnych nowości wprowadzonych w statucie jest poszerzenie składu Rady, która pełni funkcję doradczą i opracowuje propozycje regulacyjne.

Do członków Rady – powoływanych na pięć lat – którzy już wcześniej byli przewidziani (wśród nich przedstawiciele Dykasterii ds. Ewangelizacji, Sekretariatu ds. Gospodarki, APSA, Rządu itp.), dołącza po raz pierwszy przedstawiciel Sekretariatu Stanu, co oznacza jego zaangażowanie w działalność ULSA. W skład Rady wchodzi teraz również przedstawiciel Wikariatu Rzymu, aby podkreślić obecność Wikariatu w Stolicy Apostolskiej, oraz przedstawiciel Funduszu Emerytalnego i Funduszu Opieki Zdrowotnej (FAS), które odpowiadają za wiele zabezpieczeń pracowniczych, co ma poprawić techniczną stronę regulacji.

Zatem do organu dołączają cztery nowe podmioty, co wskazuje na wolę Papieża, by docenić płodność i skuteczność tego organu.

Styl pracy „synodalny”

Statut przewiduje możliwość, aby pojedynczy członkowie rady mogli proponować przewodniczącemu tematy do porządku obrad do jego dyskrecjonalnej oceny, podczas gdy dotychczas było to możliwe jedynie w przypadku, gdy propozycję zgłosiło co najmniej czterech członków. Ta możliwość podkreśla bardziej „synodalny” sposób pracy, angażując i zobowiązując poszczególne administracje oraz przedstawicieli personelu do bardziej „kreatywnego” udziału w pracach rady.