Wytyczne KEP ws. nadużyć seksualnych

Zawieszenie duchownego podejrzewanego o pedofilię w czynnościach duszpasterskich lub przynajmniej odsunięcie go od pracy z dziećmi i młodzieżą oraz przekazanie sprawy Kongregacji Nauki Wiary – nakazują wewnętrzne wytyczne Konferencji Episkopatu Polski, przyjęte w czerwcu 2009 r., a przekazane 16 maja KAI.

W dokumencie pt: „Wytyczne dotyczące etapu wstępnego wewnętrznego postępowania kościelnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu z osoba małoletnią”, polscy biskupi przypominają, że „chodzi tu o czyn zakazany w porządku moralnym, naruszający też porządek dyscyplinarny Kościoła, a także stanowiący przestępstwo w prawie polskim”.

Ponadto – zgodnie ze wskazaniami Stolicy Apostolskiej – dokument informuje, że „rozstrzyganie w sprawach o tego typu przestępstwa jest zastrzeżone Kongregacji Nauki Wiary”. Zatem każdy biskup diecezjalny lub przełożony zakonny – jeśli taka sprawa zostanie mu zgłoszona – ma obowiązek przeprowadzenia wstępnego dochodzenia kanonicznego „którego celem jest potwierdzenie prawdopodobieństwa zaistnienia przestępstwa, czyli zasadności oskarżenia, a w przypadku uzyskania takiego potwierdzenia przekazanie dokumentacji Stolicy Apostolskiej”. Ostateczną decyzję co do danego duchownego podejmuje Stolica Apostolska.

Dokument Konferencji Episkopatu Polski zawiera różnorodne szczegółowe wskazania. Po pierwsze nakazuje przełożonym dokładne zweryfikowanie informacji na temat zarzucanemu duchownemu czynu. „Otrzymane w tego rodzaju sprawie listy, także korespondencja internetowa, a szczególnie informacje telefoniczne itp., powinny stanowić jednak podstawę do zaproszenia osoby oskarżającej na bezpośrednią rozmowę” – czytamy w wytycznych.

Po zweryfikowaniu informacji biskup lub przełożony zakonny „rozstrzyga czy natychmiast rozpoczynać postępowanie wyjaśniające”, zgodnie z kan. 1717 kodeksu prawa kanonicznego. Dokument stwierdza, że „podstawą do podjęcia postępowania może być także informacja od państwowych organów ścigania”.

Zasadniczym celem postępowania wyjaśniającego jest „zebranie, opisanie i udokumentowanie faktów oraz okoliczności, a także poczytalności podejrzanego”.

A „gdyby ujawnione fakty wydawały się przynajmniej prawdopodobne, należy duchownego zawiesić w dotychczasowych czynnościach duszpasterskich lub przynajmniej odsunąć od pełnienia zadań związanych z pracą wśród dzieci i młodzieży” – czytamy. Jednocześnie duchownego należy poddać specjalistycznej diagnozie, a gdy trzeba, także terapii.

„Sposobem działania w trakcie postępowania wyjaśniającego – stwierdza dokument – jest gromadzenie informacji poprzez przesłuchania, zebranie dokumentów, w tym opinii lekarskich i psychologicznych, itp., z odpowiednim zachowaniem norm, regulujących sądowe postępowanie dowodowe”.

Po zakończeniu postępowania – jeśli oskarżenia nie znalazły potwierdzenia – „należy stwierdzić to na piśmie i zamknąć sprawę, akta zaś złożyć w tajnym archiwum Kurii”, zgodnie z kanonem 1719.

Natomiast „po stwierdzeniu prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa, właściwy przełożony przekazuje sprawę Kongregacji Nauki Wiary”. To pod jej kierunkiem jest prowadzone dalsze, pełne kanoniczne postępowanie.

Jeśli duchowny po przeprowadzeniu takiego postępowania okazałby się winnym, to – jak przypominają biskupi – „niezależnie od nałożonej na niego kary oraz obowiązku zadośćuczynienia ofierze, nigdy już nie powinien być kierowany do zadań duszpasterskich związanych z bezpośrednim kontaktem z dziećmi i młodzieżą”.

Ponadto wytyczne Episkopatu nakazują zastosowanie wobec danego duchownego odpowiedniej terapii oraz otoczenia ofiary seksualnego wykorzystywania właściwą troską.