Yad Vashem: niech Watykan udostępni archiwa

Watykan powinien udostępnić naukowcom swoje archiwa dotyczące II wojny światowej i zagłady Żydów w tym okresie – z takim żądaniem wystąpił właśnie dyrektor Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie.

Dyrektor Instytutu Pamięci Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie Awner Szalew mówił o tym 30 grudnia podczas otwarcia międzynarodowej konferencji „Skonfrontować historię: historyczne komisje badawcze”.
Przypomniał on, że Watykan oddał do dyspozycji uczonych swoje zasoby archiwalne, ale wyłącznie do 1939 r., czyli do rozpoczęcia wojny. Obecnie „chcemy otwarcia archiwów obejmujących lata najbardziej krytyczne dla narodu żydowskiego i całej ludzkości z okresu wojny i holokaustu” – dodał.
Szalew zwrócił uwagę, że „w przeciwieństwie do różnych krajów, które powołały własne komisje badawcze, finansując ich prace i udostępniając im archiwa narodowe, komisja historyczna, powołana do zbadania archiwów watykańskich, musiała zostać rozwiązana z powodu dużej liczby dokumentów, które są nadal niedostępne”.
Stolica Apostolska potwierdziła 29 bm., że w 2003 r. zostaną odtajnione archiwa dotyczące działalności nuncjusza apostolskiego w Niemczech abp Eugenio Pacellego, który w marcu 1939 został papieżem Piusem XII. Natomiast archiwa, obejmujące okres jego pontyfikatu w latach nazizmu i holokaustu, zostaną otwarte najwcześniej w roku 2005 – stwierdziły źródła watykańskie.
Niektóre środowiska niekatolickie, szczególnie żydowskie, wielokrotnie krytykowały Kościół, a zwłaszcza Stolicę Apostolską i osobiście Piusa XII za milczenie, jakie miał on zachowywać w latach II wojny światowej, w obliczu prześladowań Żydów przez hitlerowców. Stwierdzenia takie pojawiają się szczególnie w ostatnich latach, mimo wielokrotnych wyjaśnień i udostępnienia przez stronę kościelną licznych dokumentów mówiących o rzeczywistej postawie Papieża i jego otoczenia w latach wojny i o uratowaniu przez Watykan co najmniej kilkudziesięciu tysięcy Żydów od zagłady.
Stolica Apostolska nie stosuje żadnych sztywnych zasad w sprawie udostępniania swych archiwów badaczom z zewnątrz i wszystko zależy w praktyce od woli i uznania Ojca Świętego. Na ogół przyjęto zasadę upływu 60 lat od danych wydarzeń, a by można było otworzyć archiwa dotyczące tego okresu.