Zabytki Pelplina wpisane na listę „Pomników Historii”

Prezydent RP Bronisław Komorowski 29 kwietnia odwiedził Pelplin, aby osobiście wręczyć biskupowi pelplińskiemu Ryszardowi Kasynie swoją decyzję o nadaniu pelplińskiemu pocysterskiemu kompleksowi katedralnemu statusu Pomnika Historii. Przy tej okazji powiedział, że należy „w obszarze integrującej się Europy trzymać się jak najmocniej świata wiary, wartości i polskiej kultury zawsze budowanej na fundamencie chrześcijaństwa zachodniego”, zgodnie z wolą św. Jana Pawła II.

Główna część uroczystości odbyła się w dawnym refektarzu cysterskim, obecnie należącym do Wyższego Seminarium Duchownego. Wzięli w niej udział liczni goście, w tym między innymi komisarz europejski Janusz Lewandowski, europoseł Jan Kozłowski, ministrowie, parlamentarzyści, władze województwa pomorskiego, przedstawiciele instytucji związanych z ochroną zabytków, samorządowcy, księża, alumni seminarium duchownego i uczniowie Collegium Marianum.

W prezydenckim rozporządzeniu z dnia dzisiejszego napisano, że „celem ochrony tego pomnika historii jest zachowanie, ze względu na wartości historyczne i artystyczne, materialne i niematerialne oraz autentyczność substancji zabytkowej, zespołu wyróżniającego się wysokiej klasy architekturą gotycką oraz cennym średniowiecznym i nowożytnym wyposażeniem wnętrz, który jest ważnym dla kultury historii Polski ośrodkiem intelektualnym i dydaktycznym o wielowiekowej tradycji”. W dokumencie wylicza się elementy całego kompleksu, którego najważniejszym obiektem jest pelplińska katedra.

Po odczytaniu rozporządzenia, prezydent Bronisław Komorowski wręczył dokument biskupowi pelplińskiemu Ryszardowi Kasynie. Następnie prezydent powiedział, że jest mu miło, iż może „choć cegiełkę dołożyć do wielkości i piękna niezwykłego zabytku, jakim jest kompleks katedralny w Pelplinie”. Prezydent Komorowski mówił dalej, że należy dzisiaj „szczególnie pamiętać, co tworzy klimat naszej Ojczyzny”. Za bardzo cenne dla Polski, zdaniem prezydenta, należy uznać to, „co zostało nam przekazane przez poprzednie pokolenia”.

Głowa państwa nawiązując do trwające obecnie „głębokiej integracji świata europejskiego”, zachęcał, aby jednocześnie „przeżywać nasze poczucie wyjątkowości, odrębności i szczególnie silne fundamenty tradycji i wielkiej, pięknej historii”. Przypominając o niedzielnej kanonizacji św. Jana Pawła II, Bronisław Komorowski powiedział, że polski papież zachęcał do integrowania się w ramach starego kontynentu, a jednocześnie mobilizował „do trzymania się świata wartości, tradycji narodowej, miłości ojczyzny i siły jaki stanowi polska rodzina”. Dodał, że „dbając o tak piękne zabytki sakralne możemy sobie powiedzieć, iż wykonujemy choć cząstkę przesłania Jana Pawła II”. Przypomniał, że wolą nowego świętego papieża było, aby „w obszarze integrującej się Europy trzymać się jak najmocniej świata wiary, wartości i polskiej kultury zawsze budowanej na fundamencie chrześcijaństwa zachodniego”.

Biskup pelpliński Ryszard Kasyna w przemówieniu podkreślił dwa elementy: wdzięczność i nadzieję. Hierarcha przypomniał, że potrzebą chrześcijanina jest „dziękczynienie za otaczający nas świat i za dar życia a przede wszystkim za Osobę Jezusa Chrystusa”. Bp Kasyna zauważył, że właśnie dzięki Chrystusowi i Jego Kościołowi „my tu jesteśmy”. Biskup mówił dalej, iż dzięki Chrystusowemu Kościołowi „możemy podziwiać te zabytki i uczestniczyć w Bożym dziele stworzenia”. Przypomniał, że papież Jan Paweł II również odwiedził przed 15 laty Pelplin i „tutaj z nami się modlił”. Hierarcha zaznaczył, że to mobilizuje do dziękczynienia za pelpliński kompleks zabytków. Raz jeszcze podkreślając potrzebę wdzięczności, bp Kasyna wyraził przekonanie, że w czasach, gdy „człowiek czuje się samowystarczalny” należy pielęgnować cnotę wdzięczności. Stąd gospodarz pelplińskich zabytków sakralnych, wyraził wdzięczność ze decyzję prezydenta o wpisaniu ich nalistę „pomników historii” i za wizytę w Pelplinie z tej okazji. Hierarcha wyraził nadzieję, że „poprzez tytuł Pomnika Historii, Pelplin stanie się miejscem jeszcze bardziej uczęszczanym a duchowość człowieka będzie miała szansę być jeszcze bardziej pogłębiana”.

Po rozmowie z uczestnikami uroczystości, prezydent zwiedził kompleks katedralny, modlił się przed Najświętszym Sakramentem i złożył wieniec na grobach biskupów i opatów cysterskich pochowanych katedralnej nekropolii. Ostatnim akcentem wizyty było odsłonięcie tablicy pamiątkowej na budynku Collegium Marianum, na której utrwalono wpisanie zabytków Pelplina do grona pomników historii.
Prezydentowi towarzyszyła jego matka, której rodzinne korzenie są związane z Pelplinem.
Status „pomnik historii” otrzymały do tej pory 54 zabytków w Polsce. Tytuł ten nadawany jest od 1994 r.