18 zabytkowych nagrobków odnowiono za ofiary z kwesty w 2010 roku

Zakończono rekonstrukcję 18 zabytkowych nagrobków kieleckich nekropolii, pochodzących z przełomu XIX/XX wieku, odnowionych dzięki pieniądzom uzyskanym z kwesty przeprowadzonej 1 i 2 listopada 2010 roku oraz dotacjom – głównie z Urzędu Miasta.

Odnowione nagrobki mają wartość artystyczno–historyczną, nie mają także prawnych właścicieli. Nagrobki do rekonstrukcji typowali członkowie Komisji opieki nad cmentarzami, działającej w strukturach Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego. Stowarzyszenie od 1993 r. organizuje kwestę na ten cel, odbywaną przy głównych cmentarzach Kielc podczas Wszystkich Świętych.
„Do ciekawszych i najstarszych nagrobków, zrekonstruowanych w tym roku, należy pomnik żeliwny Dezyderiusza Śliwińskiego ps. „Junosza”, żyjącego w latach 1780–1864, weterana wojen napoleońskich” – wyjaśnia Stanisław Szrek, przewodniczący stowarzyszenia.

Ostatnio odnowiono także nagrobek nauczyciela gimnazjum kieleckiego – Gracjana Czarneckiego (1827–1889). Zrekonstruowane pomniki Zofii Saskiej i Stanisława Bogackiego były zapadnięte w ziemię na metr, dopiero po odbudowie fundamentów i cokołu w pełni zaprezentowały się w przestrzeni Cmentarza Starego. Ciekawostką ekumeniczną dla społecznych opiekunów zabytków cmentarnych jest remontowany nagrobek prawosławny Olgi Mładnieniec, zlokalizowany na katolickim Cmentarzu Starym, ale z żeliwnym, prawosławnym krzyżem. Wciąż trwają procedury związane z ustalaniem praw własności grobowca – katakumby rodziny Weber.

Do dzisiaj na Cmentarzu Starym w Kielcach zachowało się ok. 1000 nagrobków pochodzących sprzed 1939 r. Specyfiką kieleckich nekropolii są nagrobki i ogrodzenia żeliwne, których jest ponad 70. Były one odlewane w pobliskim Białogonie oraz w innych odlewniach nad Kamienną. Nagromadzenie kunsztownych elementów żeliwnych stanowi ewenement w skali kraju. Cenne są także nagrobki z marmurów pińczowskich.
Członkowie stowarzyszenia szacują, że łącznie przez 17 lat trwania kwesty odnowiono ok. 250 zabytkowych obiektów nagrobnych.

Na cmentarzu Starym w Kielcach znajdują się groby sześciu pokoleń kielczan i mieszkańców okolic – głównie katolików, ale i ewangelików, prawosławnych, unitów. Od 1980 r. ochroną konserwatorską objęty został układ przestrzenny, drzewostan oraz nagrobki i kaplice sprzed 1939 r. na terenie całej nekropolii. Najstarszy obiekt – słup z figurą św. Józefa – powstał w 1776 roku.
Cmentarz Stary, datowany od 1804 r., zajmuje obszar 5 hektarów. Zgromadzone tam płyty nagrobne, pomniki, krypty, krzyże i figury reprezentują różnorodne style, od klasycyzmu, przez ówczesne odmiany neostylowe i formy współczesne.