Zainaugurowano projekt badawczy o krakowskim etapie życia Karola Wojtyły

Kwerendę źródłową w kilkudziesięciu archiwach kościelnych i państwowych w Polsce i za granicą przewiduje projekt naukowo-badawczy “Biografia Karola Wojtyły. Okres krakowski 1938–1978”. List intencyjny w tej sprawie podpisali dziś w Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego dyrektor placówki Piotr Dmitrowicz oraz prof. Michał Białkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który pokieruje zespołem badawczym.

Celem projektu jest przygotowanie pełnej, źródłowej biografii Papieża-Polaka obejmującej okres od rozpoczęcia studiów polonistycznych w Uniwersytecie Jagiellońskim do wyboru na Stolicę Apostolską. Realizację projektu przewiduje się na lata 2023–2028.

“Myślę, że jako Polacy jesteśmy winni Janowi Pawłowi II badania nad jego działalnością jako studenta, księdza, biskupa i arcybiskupa” – powiedział KAI prof. Białkowski po podpisaniu listu intencyjnego. Jak dodał, okres krakowski rozpoczęty studiami na Uniwersytecie Jagiellońskim a zakończony wyborem na Stolicę Piotrową jest epoką, w której Karol Wojtyła dojrzewał do tych wielkich zadań, które podjął i realizował podczas swojego blisko 27-letniego pontyfikatu.

“Jan Paweł II odegrał przełomowa rolę w dziejach Polski, Europy i świata” – dodał profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Z kolei dyrektor Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego wyraził opinię, że projekt jest istotny zarówno z naukowego jak i edukacyjnego punktu widzenia. “Dobrze opowiedziana historia okresu krakowskiego, w tym dramatyczne wydarzenia II wojny światowej, a następnie komunizmu będzie czymś, co ‘otworzy’ Jana Pawła II na młodych” – wskazał KAI Piotr Dmitrowicz.

Zapowiedział jednocześnie rozbudowę strefy “Pasterz” poświęconej krakowskiemu etapowi działalności przyszłego papieża wyrażając nadzieję, że rozpoczęte właśnie badania wydatnie w tym pomogą.

W pierwszym etapie prace obejmą m.in. kwerendę źródłową w kilkudziesięciu archiwach kościelnych i państwowych w Polsce i za granicą.

Jak zapowiada prof. Białkowski, w trakcie prac nad biografią Karola Wojtyły po raz pierwszy zostaną zestawione ze sobą materiały archiwalne ze spuścizny prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego i metropolity krakowskiego arcybiskupa Karola Wojtyły, w tym dokumenty znajdujące się w kluczowym dla realizacji projektu – Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Będzie to zatem biografia oparta na źródłach opracowanych w ostatnich latach lub będących jeszcze w trakcie opracowania. Badania – w tym kwerendy archiwalne – przeprowadzi zespół naukowo-badawczy pod kierownictwem dr. hab. Michała Białkowskiego.

Drugi etap prac przeznaczony będzie na przygotowanie książki. Na rok 2028 r. planowane jest wydanie obszernej monografii pióra Michała Białkowskiego. Publikacja ma szansę wypełnić dotkliwą lukę w polskiej i światowej biografistyce kościelnej.

Prace badawcze podjęte w związku z realizacją projektu „Biografia Karola Wojtyły. Okres krakowski 1938–1978” pozwolą też wzbogacić tworzoną na ekspozycji Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego Strefę “Pasterz Krakowa”.

Dr hab. Michał Białkowski jest profesorem UMK, historykiem i politologiem, pracownikiem naukowym Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie. Od 2020 r. profesor uniwersytetu. Jego zainteresowania badawcze skupiają się na zagadnieniach związanych z dziejami Kościoła katolickiego, w szczególności historią i recepcją Soboru Watykańskiego II; Episkopatem Polski; życiem, działalnością i spuścizną kard. Stefana Wyszyńskiego; posługą pasterską i nauczaniem Karola Wojtyły-Jana Pawła II; rolą katolików świeckich w przeobrażeniach polityczno-społecznych w Europie i w Polsce w XX–XXI w.; dziejami Towarzystwa Jezusowego.

Jest autorem, redaktorem i współredaktorem kilkudziesięciu książek. W ostatnich latach wydał m.in. „Sobór Watykański II. Polska historia”, Warszawa 2022; „Apostołowie Afryki. Studia poświęcone Wandzie Błeńskiej i kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ”, Toruń 2022; „Prymas i Papież. Studia poświęcone prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu i papieżowi Janowi Pawłowi II”, Toruń 2021; Stefan Wyszyński, „Pro memoria”, t. IV:1956–1957, Warszawa 2020; „Protokoły konferencji polskich ojców soborowych. Zbiór dokumentów”, Lublin 2019.