Zakaz modlitw w Hagia Sophia podtrzymany

Modlitwy islamskie w Hagia Sophia, meczecie-muzeum w Stambule, który przez wieki był najpierw świątynią chrześcijańską, są w dalszym ciągu zabronione. Skargę złożoną przez prywatne stowarzyszenie odrzucił turecki Trybunał Konstytucyjny.

Sędziowie Trybunału oświadczyli, że decyzja w tej sprawie nie zależy od nich. Media przypomniały też, że to prywatne stowarzyszenie od 2004 r. naciska na państwo, aby otwarto Hagia Sophię dla modlitw islamskich, jednak za każdym razem prośba jest oddalana. Jednocześnie islamsko-konserwatywny rząd prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana wielokrotnie wyrażał sympatię dla takiego kroku.

Choć Hagia Sophia już od ponad 80 lat nie może być wykorzystywana dla celów sakralnych, w ostatnim czasie mnożą się żądania grup zarówno islamskich, jak i chrześcijańskich, w sprawie umożliwienia im odprawiania modłów lub nabożeństw pod jej kopułą.

Jeszcze kilka lat temu Mehmet Akif Aydin z tureckiego Urzędu ds. Religii proponował, że meczet-muzeum Hagia Sophia w Stambule mógłby służyć w dni powszednie muzułmanom, a w niedziele chrześcijanom. Jego zdaniem, w ten sposób udałoby się osiągnąć kompromis w sporach wokół tej historycznej świątyni.

Prawosławny Patriarcha Aleksandrii Teodor II odwiedzi Polskę

W listopadzie 2016 r. prezydent Erdoğan uczynił kolejny krok na drodze przekształcania swego kraju w autorytarne państwo islamskie, prowokując przy tym mniejszości etniczne i religijne, również chrześcijan. I tak, w czasie, gdy swój jubileusz 25-lecia sprawowania urzędu honorowego zwierzchnika prawosławia obchodził patriarcha Bartłomiej I, został oficjalnie mianowany przez turecki Urząd ds. Religii (Diyanet) imam meczetu Hagia Sophia – pierwszy od przekształcenia przed 83 laty tej dawnej świątyni chrześcijańskiej w muzeum.

Oficjalne media tureckie też wyraziły wówczas zadowolenie, że ustanowienie imama jest „spełnieniem życzenia narodu tureckiego”, a media społecznościowe w Turcji domagają się coraz głośniej, aby Hagia Sophia była znowu wykorzystywana jako meczet.

Hagia Sophia była poświęcona w 537 r. za panowania cesarza Justyniana i i do zdobycia przez Osmanów w 1453 r. była największą świątynią chrześcijaństwa i siedzibą patriarchów prawosławnych; tak też do dziś pozostaje w dokumentach kościelnych. Jako meczet Hagia Sophia służyła w latach 1453-1934, a następnie twórca tureckiego państwa świeckiego Kemal Atatürk przekształcił ją w muzeum.

Od tego czasu konserwatywni muzułmanie ponawiają żądania o przywrócenie meczetu w Hagia Sophia, która dla wyznawców prawosławia jest w dalszym ciągu jednym z najważniejszych punktów ich kultury.

W czerwcu 2017 r. w Hagia Sophia odbyło się państwowe czytanie Koranu z okazji muzułmańskiego miesiąca postu ramadanu. Spotkało się to z ostrą krytyką ze strony chrześcijan. Ta uroczystość z udziałem ministra ds. religii Mehmeta Görmeza, transmitowana przez państwową telewizję turecką, stanowi wykorzystanie największego sanktuarium ludzkości do celów politycznych – oświadczyła wówczas Konferencja Kościołów Europejskich (KEK).