Zakończyła się konferencja o szkolnictwie kościelnym

„Szkolnictwo kościelne w Rzeczypospolitej od XVI do XIX wieku” – pod takim tytułem w Opactwie Pobenedyktyńskim w Płocku zakończyła się sobotę 6 listopada dwudniowa konferencja naukowa, zorganizowana w ramach obchodów jubileuszu 300-lecia erygowania Seminarium Duchownego w tym mieście. Zainaugurowano ją podczas Mszy św. w bazylice katedralnej w Płocku, pod przewodnictwem bpa Piotra Libery.

Bp Libera w homilii podkreslił, że wspominając jubileusz seminarium, Kościół płocki ma świadomość „ciążącego na nim dziedzictwa wieków i odpowiedzialności za kontynuowanie tego dzieła”. Przypomniał, że od niemal wieku szczególną opieką płockie seminarium otacza bł. abp Antoni J. Nowowiejski, najpierw jego rektor, potem biskup płocki, a obecnie błogosławiony Kościoła.

Konferencję oficjalnie otworzył jej inicjator ks. prof. UKSW dr hab. Waldemar Graczyk. Przypomniał on historię seminarium, które w Płocku erygował w 1710 r. bp Ludwik Bartłomiej Załuski, dzięki fundacji sufragana chełmińskiego Seweryna Szczuki. Na początku studiowało w nim 12 alumnów, a studia trwały zaledwie dwa lata. Równolegle w diecezji do 1865 r. funkcjonowało seminarium w Pułtusku, utworzone już w roku 1594.

Ks. dr Dariusz Majewski, dyrektor Archiwum Diecezjalnego w Płocku, wygłosił prelekcję o życiu codziennym alumnów w XVIII i XIX w. Uczestnicy sympozjum dowiedzieli się m.in. że większość alumnów pochodziła z drobnej szlachty, wstępowali do seminarium w wieku 20 lat, studiowali tylko rok i mogli zostać usunięci ze szkoły m.in. za lekceważenie obowiązku ćwiczeń duchowych czy pobicie konfratra.

Z kolei dr Radosław Lolo z Akademii Humanistycznej w Pułtusku policzył, że szkoły jezuickie w Pułtusku ukończyło ponad 26 tys. osób, natomiast na Mazowszu jezuici wykształcili około 150 tys. osób: „Tu pracował Piotr Skarga, swoją działalność rozpoczął Jakub Wujek. Stanisław Kostka w kolegium rzymskim wpisał, że jest z Pułtuska. W Pułtusku powstało także pierwsze seminarium diecezji płockiej. Obecność jezuitów przyczyniła się do rozwoju miasta. Słynny był prowadzony przez nich teatr. W ciągu 206 lat istnienia kolegium jezuickiego w mieście wystawił on 540 przedstawień” – wymieniał dr Lolo.

Organizatorami jubileuszowej konferencji byli: Katedra Historii Mazowsza w Instytucie Nauk Historycznych UKSW, Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku i Urząd Miasta Płocka. Swoim patronatem objęli ją: bp Piotr Libera, rektor UKSW w Warszawie ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski, rektor WSD w Płocku ks. kan. dr Mirosław Kosek i prezydent Płocka Mirosław Milewski.

Pierwsze seminarium duchowne w diecezji płockiej powstało w 1594 r. w Pułtusku, erygował je bp Wojciech Baranowski. W 1710 r., dzięki fundacji sufragana chełmińskiego Seweryna Szczuki, który pochodził w diecezji płockiej, udało się erygować seminarium w stolicy diecezji – Płocku. Akt erekcyjny wydał bp Ludwik Bartłomiej Załuski.

Wykłady prowadzili misjonarze ze Zgromadzenia św. Wincentego á Paulo. Trudne dla funkcjonowania uczelni czasy nastąpiły po powstaniu styczniowym. W 1865 r. ostatecznie zamknięto seminarium w Pułtusku. Rozwój płockiej uczelni nastąpił za bł. abpa Antoniego J. Nowowiejskiego, który rozbudował gmach przy ul. Nowowiejskiego (gdzie do dziś mieści się uczelnia).

W czasie II wojny światowej Niemcy zarekwirowali obiekt na cele wojskowe, zniszczyli go razem z biblioteką, w której znajdowały się niezwykle cenne zbiory. Po wojnie zajęcia wznowiono w 1946 r. Powojenne władze w gmachu seminarium urządziły szkołę podstawową, biura, magazyny i bazę samochodową. Dawny ład szkoły wrócił dopiero w latach 80. Od 2000 r. studenci WSD w Płocku są zarazem studentami wydziału teologicznego UKSW w Warszawie. Obecnie studiuje w nim 70 kleryków, wykłady prowadzi około 35 wykładowców (w tym 5 świeckich). Jesienią na uczelni wprowadzony został rok propedeutyczny.