Zakończyły się centralne obchody jubileuszu 500-lecia reformacji

Modlitwy z udziałem chrześcijan z różnych Kościołów, koncerty, sesja na Zamku Królewskim, wystawy i wiele innych wydarzeń towarzyszyło zakończonym w niedzielę w Warszawie centralnym obchodom 500-lecia reformacji. Zorganizowano je w dniach poprzedzających symboliczną dla Kościołów ewangelickich datę 31 października 1517 r. Tego dnia teolog Marcin Luter ogłosił w Wittenberdze 95 tez, które doprowadziły do rozłamu w Kościele.

W Polsce obchody jubileuszu reformacji odbyły się oprócz Warszawy także na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim, na Warmii i Mazurach oraz w Toruniu i Szczecinie. Organizowano tam nabożeństwa, sympozja i konferencje, koncerty, wystawy. W trzech województwach – śląskim, dolnośląskim i warmińsko-mazurskim – ogłoszono rok 2017 rokiem Reformacji.

Centralne obchody zapoczątkowała 26 października uroczystość nadania niemieckiemu pastorowi i uczonemu luterańskiemu prof. dr Michaelowi Meyer-Blanckowi doktoratu honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej (ChAT) w Warszawie. Następnie rozpoczęła się dwudniowa konferencja nt. „500 lat Reformacji – tradycja, dziedzictwo, teraźniejszość”.

Uczestniczyli w niej teologowie, historycy i specjaliści innych nauk – duchowni i świeccy – w większości z Kościołów ewangelickich: luterańskiego i reformowanego, a także katolickiego i innych, z uczelni teologicznych i świeckich.

Do stolicy przybyli goście z Polski, Europy i świata. Uczestniczyli oni m.in. w uroczystej konferencji zorganizowanej na Zamku Królewskim.

Czytaj także: Po raz pierwszy wręczono Nagrodę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP

Zwierzchnik polskich luteran bp Jerzy Samiec podkreślił, że reformacja to przede wszystkim „poszukiwanie Boga”. Marcin Luter szukał Boga, przed którym chciał zasłużyć na to, by być zbawionym. W Liście do Rzymian znalazł Boga łaskawego, który zbawia przez wiarę, a nie z uczynków, byśmy się nimi nie chlubili. To zmieniło jego życie i życie milionów innych ludzi.

Ewangelicy są częścią Rzeczypospolitej, jest ona także ich dziełem – zaznaczył patronujący sesji prezydent RP Andrzej Duda. Zapewnił, że Polska była, jest i będzie wspólnym domem wszystkich Polaków, wiernych wszystkich wyznań, bo jako naród stanowimy jedną rodzinę. Nazwał Polskę „Rzeczpospolitą przyjaciół”.

Przypomniał wkład ewangelików w odrodzenie wolnej Polski (np. generałów Józefa Sowińskiego i Wiktora Thommée, bp. Juliusza Bursche), w naukę i kulturę (m.in. Mikołaja Reja, Samuela Bogumiła Lindego, Stanisława Lorentza, wydawców Gebethnera i Wolffa), w rozwój gospodarczy (rodzin: Wedlów, Haberbuschów i Schiele’ów). Współcześnie bardzo znanymi ewangelikami są m.in. Jerzy Buzek, Adam Małysz i Jerzy Pilch. Wszyscy oni świadczą o nierozerwalnym związku luteran z dziejami Polski – wskazał prezydent.

Sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) ks. dr Martin Junge przypomniał, że reformacja rozprzestrzeniła się po całym świecie, daleko od swej kolebki w Wittenberdze. Obecnie dwa największe Kościoły luterańskie na świecie znajdują się w Afryce: w Etiopii i Tanzanii. Ale siłą Kościoła nie są liczby, jego siła pochodzi od Boga i ze świadectwa dawanego Ewangelii.

Ks. Junge podkreślił też, że ubiegłoroczne wspólne, luterańsko-katolickie rozpoczęcie obchodów jubileuszu 500-lecia reformacji nie było „naiwnym i spontanicznym aktem entuzjastów jedności”, ale owocem 50 lat dialogu, wspieranego m.in. przez papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Na tej podstawie papież Franciszek mógł wykonać kolejny, mocny krok: współprzewodniczył nabożeństwu upamiętniającemu reformację.

Z kolei prof. Jerzy Buzek powiedział, że otwartość i różnorodność są życiodajnym płynem Europy, a reformacja jest ważnym elementem tak rozumianej europejskości. Wskazał, że reformacja nie była tylko kontestacją, ale także stała się zaczynem czegoś nowego i trwałego, nie tylko w Kościele.

Przypomniał, że u początku idei zjednoczonej Europy byli katoliccy chadecy z Niemiec i Francji, ale pierwszym przewodniczącym Zgromadzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali został belgijski protestant.

– Nie tylko rynek i kapitał, ale też Biblia zjednoczyła Europę – podkreślił profesor, wskazując, że reformacja przyczyniła się do jedności Europy różnorodnej o mocnym fundamencie religijnym. Kościołowi zaś doświadczenie reformacji przyniosło przekonanie o potrzebie stałej reformy.

Podczas sesji po raz pierwszy wręczono Nagrodę im. Królewny Anny Wazówny, ustanowiona przez Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Tegorocznym laureatem został luterański Kościół Szwecji za pomoc humanitarną udzieloną Mazurom po II wojnie światowej.

W sesji jubileuszowej na Zamku Królewskim udział wzięli m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz i przewodniczący Komisji ds. Ekumenizmu w Konferencji Episkopatu Polski bp Krzysztof Nitkiewicz. Obecni byli zwierzchnicy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, w tym prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa, a także były prezydent Światowej Federacji Luterańskiej bp Munib Younan. Nie zabrakło również przedstawicieli polskiego życia politycznego, m.in. prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz.

Przedstawiciele różnych Kościołów chrześcijańskich, w tym Prymas Polski abp Wojciech Polak uczestniczyli w niedzielę w uroczystym nabożeństwie reformacyjnym w kościele ewangelicko-augsburskim pw. Świętej Trójcy. „Wbrew pojawiającej się wciąż pokusie rozdrapywania ran i szukania tego, co nas dzieli, wierzę, że dziś patrzymy na siebie i na nasze Kościoły nie z perspektywy podziału, który się kiedyś dokonał, ale w perspektywie dążenia do jedności” – mówił w swoim wystąpieniu abp Polak.

Czytaj także: W Warszawie o tradycji i dziedzictwie Reformacji

Kazanie wygłosił bp Munib Younan, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Jordanii i Ziemi Świętej. Były prezydent Światowej Federacji Luterańskiej zaapelował o odważne wyznawanie wiary chrześcijańskiej i udział chrześcijan w rozwiązywaniu problemów świata. „Jeśli nie głosimy miłości – któż to zrobi? Jeśli nie nakarmimy biednych – któż to zrobi? Jeśli nie sprzeciwimy się uciskowi – któż to zrobi? Jeśli nie zaśpiewamy ‘alleluja’ – któż to zrobi?” – pytał bp Younan.

W ramach centralnych obchodów 500-lecia reformacji odbyły się także uroczyste koncerty w Filharmonii Narodowej i kościele Świętej Trójcy, gdzie po raz pierwszy zabrzmiała Kantata Reformacyjna. Słowa napisał Jacek Cygan, muzykę skomponował Stanisław Szczyciński.

Z historią Reformacji można zapoznać się podczas wystaw organizowanych m.in. w Muzeum Etnograficznym i na Uniwersytecie Warszawskim. Biblioteka UW udostępniła swoje zbiory, by opowiadać historię Reformacji zgromadzonymi w niej starodrukami. Dla uzupełnienia wiedzy historycznej i teologicznej można było wybrać się na dwudniową konferencję organizowaną w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

Początek całorocznych obchodów 500-lecia Reformacji miał miejsce 31 października 2016 r.

W Polsce inauguracyjne nabożeństwo zostało odprawione w kościele Jezusowym w Cieszynie, a w wymiarze światowym – w szwedzkim Lund, do którego zjechali najważniejsi przedstawiciele Kościołów luterańskich, a na zaproszenie odpowiedział także papież Franciszek.

Kościół ewangelicko-augsburski (Luterański) w RP należy do rodziny Kościołów luterańskich, która na świecie liczy 80 mln wyznawców. W Polsce mieszka ok. 70 tys. luteran. Podstawą nauki Kościoła jest Pismo Święte oraz jego wykład zawarty w Księgach Wyznaniowych.