Zakończyły się obrady Komisji Duszpasterstwa KEP

Dwa dni trwały zakończone w miniony czwartek obrady Komisji Duszpasterstwa KEP. Głównym tematem spotkania było hasło „Zgromadzeni na świętej wieczerzy”, które będzie mottem programu duszpasterskiego, rozpoczynającego się wraz z pierwszą niedzielą Adwentu tego roku. Temat całego, trzyletniego programu duszpasterskiego, przygotowanego na lata 2019-2022 brzmi „Eucharystia daje życie”.

Aktualnie realizowany jest pierwszy etap trzyletniego programu duszpasterskiego, w którym chcemy przybliżyć wiernym Eucharystię jako wielką tajemnicę naszej wiary – powiedział w rozmowie z KAI abp Wiktor Skworc, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP. W drugim roku (2020-21) będziemy chcieli skoncentrować się na sprawowaniu Eucharystii, stąd właśnie hasło: „Zgromadzeni na świętej wieczerzy” – dodał.

Chcemy pogłębić ars celebrandi, a więc to wszystko, co związane jest pięknem sprawowanej liturgii
W czasie obrad Komisji mieliśmy okazję wysłuchać wykładów dotyczących rożnych aspektów konkretnego wypełniania przez wspólnotę Kościoła polecenia wypowiedzianego przez Jezusa w wieczerniku „To czyńcie na moją pamiątkę…”. Nie zabrakło refleksji na temat teologii wspólnoty eucharystycznej, ale także wykładu na temat muzyki i śpiewu podczas liturgii – wskazał abp Skworc.

„Zastanawialiśmy się na tym, co Kościół w Polsce powinien zrobić, aby Eucharystia – liturgiczne zgromadzenie wokół Jezusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego – stawało się dla jej uczestników doświadczeniem wiary i rzeczywiście było spotkaniem z Osobą samego Chrystusa. Tego zadania nie jesteśmy w stanie zrealizować bez osobistej wiary i wiary wspólnoty Kościoła, która celebruje Eucharystię zgodnie ustalonymi normami, wyrażonymi chociażby we Ogólnym wprowadzeniu do mszału rzymskiego” – powiedział KAI metropolita katowicki.

Na czerwiec zaplanowaliśmy publikację drukowanego opracowania nowego programu duszpasterskiego, tradycyjnie w formie pięciu zeszytów tematycznych. „Chcemy przekazać ten materiał biskupom już w czerwcu podczas zebrania plenarnego KEP. Publiczna prezentacja powinna mieć miejsce po koniec sierpnia, aby wraz z nowym rokiem katechetycznym diecezje i parafie mogły zapoznać się z programem, i przygotować się do jego realizacji. Jako Komisja Duszpasterstwa mamy nadzieję, że zaproponowany program będzie inspirujący, oczyszczający i owocny dla Kościoła w Polsce. Chcielibyśmy, aby nasze wspólne działanie pomogło w pogłębieniu świadomości tego, czym jest „święta i Boska liturgia” oraz przyczyniło się do jej właściwego przeżywania” – tłumaczy abp Skworc.

– Jestem przekonany, że powinniśmy wspólnie troszczyć się o Eucharystię. Jest to przecież szczyt i źródło życia Kościoła, a przez to najważniejsze wydarzenie zbawcze i ewangelizacyjne każdej parafii. Nie możemy zapominać, że każda Msza św. jest spotkaniem z żywym Panem. Eucharystia to Jego godzina, a my gromadzimy się w Jego imię. W centrum jest Chrystus, jedyny Odkupiciel człowieka, który mocą Ducha Świętego staje się obecny pośród zgromadzenia liturgicznego – podkreślił abp Skworc.

„Dzięki właściwemu przeżywaniu Eucharystii uczymy się pewnych postaw eucharystycznych. Chrystus ofiaruje nam samego siebie i chce, abyśmy i my ofiarowali siebie i coś od siebie naszym braciom. Symbolicznym znakiem tej ofiary jest choćby zbierana kolekta, przeznaczona nie tylko na potrzeby parafii, ale również na rzecz biednych i potrzebujących, tych, którzy stali się ofiarami nieszczęśliwych wypadków czy katastrof”- powiedział arcybiskup.

Metropolita katowicki zauważył, że nierzadko organizacje formalnie niezwiązane z Kościołem również zbierają datki przed świątyniami. „Myślę, że dzieje się tak dlatego, że wszyscy mamy świadomość, że osoby chodzące do kościoła, uczestniczące we Mszy św. to ludzie, którzy na Eucharystii uczą się ducha ofiarności i potrafią się podzielić tym co mają z potrzebującymi” – wskazał hierarcha.

Abp Skworc podkreślił, że przygotowywany program, z racji bogactwa zagadnień związanych z Eucharystią, będzie konkretną i zwięzłą pomocą dla duszpasterzy i wiernych świeckich. „Będziemy chcieli opracować inspirującą syntezę do wykorzystania liturgicznego, homiletycznego, katechetycznego i teologicznego. Chodzi o to, aby pomóc jeszcze piękniej celebrować i jeszcze bardziej świadomie przeżywać każdą Eucharystię” – powiedział. Sięgniemy także do II Polskiego Synodu Plenarnego, który w dokumencie „Liturgia Kościoła po Soborze Watykańskim II” wskazał konkretne zalecenia i „zadania do wykonania”.

– Nikt z nas nie jest właścicielem Eucharystii. To jest przecież skarb Kościoła. Została ona przekazana całemu Kościołowi przez Chrystusa w wieczerniku i od samego początku Kościół apostolski realizował Chrystusowe polecenie: „to czyńcie na moją pamiątkę…” To Dobro, które nam przekazano, wymaga postawy pokory i zaangażowania. Każda Eucharystia powinna być celebrowana zgodnie z nauczaniem Kościoła, wyrażonym m.in. w wielkoczwartkowych listach św. Jana Pawła II do kapłanów – podkreślił hierarcha.

W liście z 1980 roku Ojciec Święty bardzo mocno podkreślał sacrum Eucharystii, wskazując, że jest ona przede wszystkim sacrificium, czyli ofiarą. Zdarza się, że nieraz zbyt mocno podkreślamy czy przeżywamy Eucharystię wyłącznie jako ucztę, zapominając, że jest to uczta ofiarna, że ofiarą jest sam Jezus Chrystus, który oddał swoje życie za każdego z nas. Ta świadomość powinna towarzyszyć nam podczas każdej Mszy św. A wracając do kwestii sacrum, to – jako duszpasterze – powinniśmy dbać o to, aby eliminować z liturgii to wszystko, co ją desakralizuje. Nie dopuścić, aby aspekt czysto ludzki zasłaniał boską istotę – mówił metropolita katowicki.

Abp Skworc pytany o inspiracje dotyczące programu wskazał na nauczanie Benedykta XVI, a zwłaszcza na jego adhortację apostolską Sacramentum caritatis, z której przejęto metodologię oraz klucz tematyczny dla aktualnego programu.

– Korzystamy więc z bogactwa nauczania Kościoła i przypominamy najważniejsze normy określające właściwe sprawowanie Eucharystii. Chcemy położyć nacisk na duchowość eucharystyczną i ars celebrandi. Bazując na doświadczeniach Ruchu-Światło Życie czy duszpasterstwie służby liturgicznej, możemy zauważyć, że całkiem dobrze radzimy sobie z zewnętrzną organizacją liturgii. To jednak nie przekłada się zawsze na czynne i pogłębione uczestnictwo w Eucharystii. Kościół zachęca, aby przeżywać liturgię jako osobiste i rodzinne spotkanie z Panem – podkreśla abp Skworc.

Pytany, czy w programie uwzględniona zostanie również postać kard. Stefana Wyszyńskiego, który w czerwcu będzie beatyfikowany, a za jego czasów wprowadzano w Polsce posoborowe reformy liturgiczne, abp Skworc zapewnił, że w programie duszpasterskim postać Prymasa Tysiąclecia na pewno zostanie uwzględniona. „Pamiętajmy, że kard. Wyszyński bardzo ostrożnie i z rozwagą wprowadzał reformy liturgiczne przyjęte przez Sobór Watykański II. Starał się we właściwy sposób przygotować do nich zarówno duchowieństwo, jak i wiernych świeckich. Pisał listy pasterskie informujące i tłumaczące zmiany, podkreślając, że zmiany te nie dotyczą treści, bo treścią Eucharystii zawsze jest i będzie Jezus Chrystus” – mówił arcybiskup.

Przy powstawaniu programu zaangażowane są teologiczne środowiska naukowe KUL, warszawskiego UKSW, krakowskiego Uniwersytetu Jana Pawła II, Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego i inne. Prace wspierane są także przez instytucje zajmujące się popularyzowaniem liturgii (m.in. Dominikański Ośrodek Liturgiczny). „Ważną grupą uczestniczącą w kształtowaniu programu są dyrektorzy wydziałów duszpasterskich poszczególnych diecezji, z którymi w ramach prac Komisji spotykamy się dwa razy w roku.

Chcemy wsłuchać się w inicjatywy lokalne i w ten sposób otrzymać także informacje dotyczące recepcji wypracowanego programu. Wiadomo, że program jest propozycją. Mamy nadzieję, że duszpasterze będą z niego korzystali dla dobra Kościoła w Polsce” – wskazał przewodniczący Komisji Duszpasterskiej KEP.
Zaznaczył, że w trzyletni program duszpasterski wpisuje się sprawa świętowania niedzieli. „Od tego roku w naszym kraju już w pełni będzie obowiązywała ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę. Jako Kościołów w Polsce musimy pomóc wiernym we właściwy sposób przeżywać III przykazanie Dekalogu, które przypomina: „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”” – podkreślił abp Skworc.

Metropolita katowicki przypomniał, że we wspólnym, ekumenicznym Apelu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej „o poszanowanie i świętowanie niedzieli” z dnia 20 stycznia 2015 r. napisano: „.. apelujemy do wszystkich chrześcijan w Polsce, by na nowo odkryli wartość dnia Pańskiego jako dnia wspólnotowego i rodzinnego świętowania w duchu wiary. Jego istotnym wyrazem jest modlitewne zgromadzenie wokół daru Bożego Słowa oraz Eucharystii przeżywane zgodnie z tradycją swojego Kościoła. Przypomnijmy sobie nawoływanie zawarte w Liście do Hebrajczyków: „Nie opuszczajmy naszych wspólnych zebrań, jak się to stało zwyczajem niektórych, ale zachęcajmy się nawzajem…” (Hbr 10,25a).“

„Bądźmy świadomi, że losy Kościoła – a Eccelesia de Eucharistia vivit (Kościół żyje dzięki Eucharystii) – zależą od pełnego udziału ochrzczonych w niedzielnej Mszy św. Oby ten udział stawał się zewnętrznie i wewnętrznie aktywny, rodzinny i wspólnotowy – podkreśla abp Skworc. – Ostatecznie w realizacji zamierzeń programu duszpasterskiego liczymy na pomoc łaski Bożej i światło Ducha Świętego, byśmy pamiętając o biblijnym komentarzu do porządkującego działania Jezusa w świątyni jerozolimskiej: „Gorliwość o dom Twój pożera Mnie”, byli również gorliwymi przygotowując i celebrując ucztę Baranka, świętą wieczerzę – zakończył przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.