Zakończyły się poznańskie obchody XXVII Dnia Judaizmu

Nabożeństwo biblijne „Szalom / Pokój – dar Boga” pod przewodnictwem abp. Stanisława Gądeckiego, metropolity poznańskiego, Nagroda „Menora Dialogu” dla kard. Grzegorza Rysia za „zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów” oraz wystawa École de Paris prezentująca artystów polsko-żydowskich, tworzących w latach międzywojennych, w paryskiej dzielnicy Montparnasse ­­ – to niektóre wydarzenia zrealizowane w Poznaniu w ramach obchodów XXVII Dnia Judaizmu. Tegorocznemu wydarzeniu towarzyszyło hasło: „Szalom / Pokój – Dar Boga”.

Poznańskie obchody zainaugurowała 11 stycznia wspólna modlitwa chrześcijan i żydów przy grobie rabina Akivy Egera, w latach 1815-1837 rabina Poznania i Wielkiego Księstwa Poznańskiego, jednego z najwybitniejszych uczonych żydowskich pierwszej połowy XIX wieku, na cmentarzu żydowskim przy ul. Głogowskiej.

– W samą ludzką naturę wszczepione jest dążenie do pokoju. Wyraża się ono w pragnieniu ładu i spokoju, w postawie gotowości służenia bliźniemu, we współpracy i współdziałaniu opartym na wzajemnym szacunku. Jest to ścisła powinność wszystkich, która jednak w szczególny sposób odnosi się do ludzi wierzących, gdyż dawanie świadectwa i działanie na rzecz pokoju oraz modlitwa o pokój to elementy konsekwentnej postawy religijnej – mówił abp Stanisław Gądecki 17 stycznia w kościele pw. św. Wojciecha w Poznaniu. Metropolita poznański przewodniczył nabożeństwu słowa, które było centralnym punktem obchodów tegorocznego Dnia Judaizmu.

Przewodniczący Episkopatu podkreślił także, że dla chrześcijan pokojem jest sam Jezus Chrystus, nie jest to pokój tego świata oparty na politycznych porozumieniach, ale na głębokiej przemianie serca. – Jest to najpierw pokój wewnętrzny; pokój serca. Gdy Chrystus – przez swego Ducha – zamieszka w naszej duszy, wtedy przynosi jej pokój, jakiego świat dać nie może. Gdy człowiek poddaje się Jego kierownictwu, wówczas pojawiają się w nim owoce Jego obecności, do których należą: radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie – zaznaczył abp Gądecki.

Zwrócił uwagę, że wszyscy powinniśmy „otworzyć się na innych, aby w jedności z nimi, odważnie i wytrwale podejmować dzieło budowy pokoju, którego świat pragnie, ale go nie potrafi do końca osiągnąć”.

– W obliczu wielkich wyzwań współczesnego świata, powinniśmy zjednoczyć siły z tymi, z którymi łączą nas pewne podstawowe wartości, przede wszystkim wartości religijne i moralne. Do tych wyzwań należy wciąż sprawa pokoju – podkreślił metropolita poznański.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski zauważył, że pokoju pragną ludzkie serca, rodziny i kraje, takie jak Ukraina, Palestyna i Izrael zmagające się z wojną, a na obszarach dotkniętych konfliktami zbrojnymi żyje ok. 2 miliardów ludzi, czyli jedna czwarta całej światowej populacji.

Podczas wspólnej modlitwy chrześcijan i żydów przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Poznaniu zapalili Menorę Dialogu.

W czwartek 18 stycznia w Akademii Lubrańskiego odbyła się uroczystość przyznania Nagrody „Menora Dialogu”, przyznawanej przez Stowarzyszenie Coexist i Fundację Signum.

Statuetkę otrzymał kard. Grzegorz Ryś w uznaniu zasług „za zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów”.

W uroczystości wręczenia nagrody wzięli udział abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, naczelny rabin Polski Michael Schudrich oraz rabin Dawid Szychowski z Łodzi.

W laudacji s. Anna Bodzińska NDS podkreśliła, że laureat jest historykiem Kościoła, który poprzez swoją pracę wypełnia „białe plamy w Kościele”, „prowadzi bogate życie i aktywne duszpasterstwo, pełniąc rozmaite funkcje”, jest więc „cenną osobą dla Kościoła w Polsce i świecie”.

– Jego publikacje, homilie, wielorakie wypowiedzi, ale przede wszystkim jego obecność wśród ludzi rozgrzewają ducha i dodają odwagi w poszukiwaniu prawdy i kontynuowaniu wielowymiarowego dialogu ze współczesnym, tak bardzo potrzebującym dobra światem – zauważyła członkini Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Podkreśliła, że kard. Ryś „jak nikt inny potrafi on z odwagą, nadzieją i światłem nawiedzać miejsca wspólnoty kościelnej i narodowej, które przez niektórych pesymistycznie nastawionych realistów uznawane są za nieodwracalnie stracone”.

W drugiej laudacji rabin Dawid Szychowski z Łodzi przekonywał, że kard. Ryś nie zasługuje na Menorę Dialogu, ale na „Nagrodę światła spotkania”. Podkreślił, że z „perspektywy żydowskiej formuła dialogu to nie rozmowa, a spotkanie z zachowaniem podmiotowości obu stron”.

– Nasze relacje mają taki charakter. Kard. Ryś to człowiek spotkania. To słowo ma głębsze znaczenie, bo obejmuje całego człowieka z jego emocjami, doświadczeniem i wrażliwością – podkreślił rabin Szychowski.

Kard. Grzegorz Ryś, dziękując za nagrodę, stwierdził, że „nagroda zasadniczo mu się nie należy”. – Mam pewność, że nie robię niczego nadzwyczajnego. Staram się być księdzem, który jest posłuszny Kościołowi katolickiemu i jego pasterzom, czytam dokumenty Pawła VI, Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Staram się iść za Piotrem, bo to jest obowiązek każdego katolickiego księdza – zaznaczył laureat.

Przyznał, że przed dzisiejszą uroczystością zadał sobie pytanie, czy jest jakieś przykazanie dialogu i dodał, że jest to pierwsze przykazanie: „Słuchaj Izraelu. Pan jest naszym Bogiem, Bogiem jedynym. Będziesz miłował Pana Boga twego, z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich sił swoich”.

– Jezus mówi, że jest to najważniejsze przykazanie. Słowo „słuchaj” jest zaproszeniem do rozmowy, która ostatecznie staje się relacją miłości – podkreślił laureat.

Zauważył, że we współczesnym świecie panuje deficyt słuchania, a bez słuchania nie ma dialogu. – Słuchamy wtedy, kiedy słowo z naszych uszu zejdzie do serca. Mamy pozwolić zejść słowom do naszego serca – przekonywał kard. Ryś.

Podczas tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu nie zabrakło też wydarzeń kulturalnych. W Bibliotece Raczyńskich 12 stycznia można było wziąć udział w rozmowie wokół  książki „Golem” Gustava Meyrinka, żyjącego w latach 1868-1932 austriackiego pisarza, znawcy kabały i jednego z najwybitniejszych twórców fantastyki grozy.

W Teatrze Nowym 15 stycznia odbyły się czytanie sceniczne cyklu wierszy „Poematy biblijne” Piotra Matywieckiego oraz dyskusja z udziałem prof. Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany (UAM) i prof. Wiesława Ratajczaka (UAM). Dzień wcześniej w Teatrze Muzycznym można było obejrzeć jeden z najsłynniejszych brodwayowskich musicali „Skrzypek na dachu” w reżyserii Artura Hofmana.

Do 31 stycznia potrwa na placu przed Akademią Lubrańskiego wystawa plenerowa

„École de Paris – artyści polsko-żydowscy”, prezentująca artystów tworzących w latach międzywojennych, w paryskiej dzielnicy Montparnasse. Na ekspozycji zaprezentowano dzieła m.in. Leopolda Gottlieba, Mojżesza Kislinga, Eugeniusza Zaaka.

Organizatorem Dnia Judaizmu w Poznaniu jest Referat ds. Dialogu Międzyreligijnego Archidiecezji Poznańskiej oraz Stowarzyszenie Coexist.

Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jesteśmy drugim po Włoszech europejskim krajem, w którym zaczęto organizować jego obchody. Później włączyły się w tę inicjatywę m.in. Austria, Holandia i Szwajcaria. Celem tego dnia ma być modlitwa i refleksja nad duchowymi więziami obu religii.

Jego obchody przypadają 17 stycznia, w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.