Zakończyły się warsztaty dla delegatów ds. ochrony dzieci i młodzieży

W Gnieźnie zakończyło się trzydniowe szkolenie dla diecezjalnych i zakonnych delegatów ds. ochrony dzieci i młodzieży. Jednym z głównych tematów była umiejętność empatycznego i profesjonalnego przyjmowania zgłoszeń od osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym. Z uczestnikami warsztatów spotkał się abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Pierwsze po pandemii szkolenie odbywające się stacjonarnie, zorganizowano w gnieźnieńskim Centrum Edukacyjno-Formacyjnym. Przybyło tam około 50 księży i zakonników z całej Polski a także osoby świeckie pracujące w zespołach powołanych ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Oceniając kościelny system prewencji i reagowania na przestępstwa seksualne o. Adam Żak SJ stwierdził, że działa on coraz sprawniej. „Fakt, iż Kościół wciąż poszerza i doskonali swoje działania, że nie został zatrzymany i pokonany przez to potworne zło, że wciąż jest w drodze – myślę, że to można uznać za sukces” – powiedział KAI koordynator KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży.

W części szkoleniowej znalazły się m.in. warsztaty poświęcone umiejętności empatycznego i profesjonalnego przyjmowania zawiadomienia od osób wykorzystanych seksualnie, prowadzenia rozmów z nimi oraz sporządzenia protokołu z pierwszego spotkania.

– Bardzo ważna i cenna była możliwość twórczej konfrontacji dwóch perspektyw: prawnej i psychologicznej – powiedział KAI ks. Wojciech Rzeszowski, delegat arcybiskupa gnieźnieńskiego ds. ochrony dzieci i młodzieży. Dodał, że w pracy delegata, osoby „pierwszego kontaktu” z osobą pokrzywdzoną obydwie te perspektywy są ważne i potrzebne.
„To bardzo delikatna i istotna materia, bo od tego, jak ten kontakt będzie przeprowadzony, jak zostanie sporządzony pierwszy protokół, będzie zależało dalsze procedowanie sprawy. A także to, jak tę sprawę będzie przeżywała osoba pokrzywdzona” – wskazuje duchowny. Tłumaczy, że rolą prawnika jest wydobycie od osoby skrzywdzonej jak największej liczby danych i informacji, natomiast psycholog patrzy z nieco innej perspektywy.

Psycholog wie, że pewnych pytań nie wolno stawiać, żeby nie powodować nowej traumy” – tłumaczy ks. Rzeszowski. Dlatego ważne jest, aby prawnik miał przygotowanie psychologiczne, natomiast delegat miał wyczucie tego, co w kontakcie z osobą skrzywdzoną jest istotne także od strony prawnej.

Kolejnym tematem była recepcja zmian w prawodawstwie kościelnym i państwowym ostatnich lat a także przygotowywana nowelizacja przepisów Konferencji Episkopatu Polski, uwzględniająca dokumenty Stolicy Apostolskiej ogłoszone w ciągu ostatnich dwóch lat.

Omówiono też sprawę współpracy delegata, duszpasterza ofiar i kuratora duchownych oskarżonych lub skazanych. Jak zaznacza ks. Rzeszowski, każda z tych osób ma inną perspektywę i odmienną rolę do spełnienia. Na przykład kurator musi być jakby „starszym bratem” ale też kimś, kto kontroluje, czy podlegająca mu osoba przestrzega nakazanych norm, zakazów lub ograniczeń i dba o bezpieczeństwo.

Podczas szkolenia podjęto także temat współpracy z Fundacją św. Józefa i Biurem Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, które reprezentowali Marta Titaniec i ks. Piotr Studnicki. Była też mowa o aktualnych potrzebach i wyzwaniach w posłudze delegatów m.in. o tworzeniu regionalnych grup superwizyjnych. „Chodziłoby o to, aby delegaci na poziomie regionalnym mogli szukać wsparcia i wymieniać doświadczenia po to, by lepiej radzić sobie ze swoimi emocjami, związanymi z ich pracą” – tłumaczy ks. Rzeszowski.

W poniedziałek 16 maja z uczestnikami szkolenia spotkał się abp Wojciech Polak, Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Zwrócił on uwagę na potrzebę bliskiego i bezpośredniego współdziałania delegata, duszpasterza ofiar i kuratora oskarżonych lub skazanych duchownych. Wskazywał, że celem nie jest tylko efektywność i skuteczność działań, ale przede wszystkim dobro skrzywdzonych i nie pogłębianie ich traum.

„Często jesteście pierwszą twarzą Kościoła, jaką te osoby widzą niekiedy po bardzo wielu latach” – mówił Prymas Polski. – To odpowiedzialne i trudne zadanie. Wymaga nie tylko kompetencji i wiedzy, ale dużej delikatności i empatii” – stwierdził przyznając, że materia z jaką mierzą się delegaci jest również dla nich samych wyczerpująca i obciążająca stąd potrzeba wsparcia, zaufania, dzielenia obowiązków i współdziałania z osobami powołanymi do pracy w tym samym obszarze.

Prymas wspomniał również o nowelizacji wytycznych, które po latach funkcjonowania systemu ochrony i w związku z kolejnymi dokumentami Stolicy Apostolskiej – wymagają aktualizacji.

Delegaci ds. ochrony dzieci i młodzieży, powołani przez biskupów w diecezjach i przełożonych w zgromadzeniach zakonnych, stanowią główną strukturę stabilnego systemu zgłoszeń przypadków wykorzystania seksualnego w Kościele. Ich głównym zadaniem jest przyjmowanie osób zgłaszających krzywdę i uruchamianie przewidzianych prawem działań.
Informacje o delegatach znajdują się w widocznym miejscu na stronach diecezjalnych i zakonnych. Pełna baza danych widnieje także na stronach zgloskrzywde.pl oraz ochrona.episkopat.pl.

Uczestnicy szkolenia wysłuchali m.in. trzygodzinnego wykładu dr Ewy Kusz z Centrum Ochrony Dziecka, która mówiła o wrażliwości i umiejętności przyjmowania i słuchania osób, które doświadczyły wykorzystania seksualnego.
Omawiano także aspekty prawne posługi delegata. Ks. Jan Dohnalik zreferował zmiany prawa kościelnego i państwowego w zakresie problematyki wykorzystania seksualnego osób małoletnich i bezbronnych w ostatnich latach, a ks. dr Adam Kałduński omówił szczegóły przyjęcia zawiadomienia od osoby pokrzywdzonej i późniejsze wykorzystanie protokołu z pierwszego spotkania.

Delegaci ds. ochrony dzieci i młodzieży, powołani przez biskupów w diecezjach i przełożonych w zgromadzeniach zakonnych, stanowią główną strukturę stabilnego systemu zgłoszeń przypadków wykorzystania seksualnego w Kościele. Ich głównym zadaniem jest przyjmowanie osób zgłaszających krzywdę i uruchamianie przewidzianych prawem działań.
Informacje o delegatach znajdują się w widocznym miejscu na stronach diecezjalnych i zakonnych. Pełna baza danych widnieje także na stronach zgloskrzywde.pl oraz ochrona.episkopat.pl.

Szkolenie odbyło się pod patronatem Delegata KEP abp. Wojciecha Polaka, we współpracy z Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie oraz Fundacją Świętego Józefa KEP.