Zakonnicy i ochrona stworzenia

Z okazji dnia życia konsekrowanego warto zwrócić uwagę na zaangażowanie zakonów, sióstr i braci, w sprawy ochrony stworzenia i ekologii. Przez 5 lat byłem członkiem międzyzakonnej międzynarodowej grupy roboczej ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia w Rzymie, miałem więc okazję poznać zarówno ich dzieło, jak i ludzi je tworzących. Owo zaangażowanie wynika z wsłuchiwania się w głos Kościoła, w to, co tam uważane jest za ważne, czym się żyje i wreszcie jakie cele nam pokazuje. Jan Paweł II na doświadczany kryzys cywilizacji kazał odpowiedzieć „cywilizacją miłości, opartą na uniwersalnych wartościach pokoju, solidarności, sprawiedliwości i wolności, które znajdują pełne urzeczywistnienie w Chrystusie” (TMA 51-52).

Patrząc na świat, w którym żyjemy i na potrzeby Kościoła łatwo dostrzeżemy olbrzymie pole dla takiej aktywności. Spośród głównych płaszczyzn działalności w zakresie sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia w zakonach najbardziej tradycyjną formą jest troska o ubogich i potrzebujących realizowana praktycznie w licznych klasztorach. W niektórych ośrodkach działają nawet parafialne Caritas, ośrodki pomocy społecznej dla starszych i samotnych, dla ubogich i emigrantów, dla chorych i upośledzonych.

Drugą rozległą płaszczyzną naszych działań jest troska o środowisko społeczne i przyrodnicze realizowana często wspólnie z innymi grupami kościelnymi oraz z wyspecjalizowanymi instytucjami. W wielu miejscach naszej aktywności podejmowane są działania służące budowaniu sprawiedliwych i pokojowych relacji społeczno-politycznych. Trzeba podkreślić wagę naszych działań w mass-mediach czy na rzecz pojednania między narodami. Służą temu też różnorodne inicjatywy duszpasterskie jak czuwania w intencji pokoju czy napełniające atmosferą franciszkańskiego Greccio franciszkańskie szopki. Liturgia w naszych świątyniach często staje się okazją do promowania kultury dialogu, braterstwa i odpowiedzialności za świat wokół nas.

Realizacja tego programu wymaga jednak wiele odwagi, w tym odwagi świadectwa – powiedzenia sobie i innym: „macie więcej, niż dość”. To odważne zadanie jest również misją Kościoła i jest też dominującym akcentem zakonnej duchowości. Stąd, jak myślę, może również płynąć nowa motywacja dla nas w pracy na rzecz sprawiedliwości między ludźmi, pokoju w świecie i ochrony całego stworzenia.

Wszystko to jest, jak myślę, może być naszą skromną próbą włączenia się we współczesną misję Kościoła, o której Jan Paweł II w swym Orędziu na Światowy Dzień Pokoju 1.01.2000 r., pisze następująco: „Kościół, przywołując żywe wspomnienie swojego Pana, pragnie potwierdzić własne powołanie i misję, które każą mu być w Chrystusie ‘sakramentem’, czyli znakiem i narzędziem pokoju w świecie i dla świata. Dla Kościoła realizacja misji ewangelizacyjnej jest pracą dla pokoju. (…) Dlatego budowa pokoju i sprawiedliwości nie jest dla wiernych katolików zadaniem drugorzędnym, ale podstawowym.”

Przed dwudziestu pięciu laty wydawało się, że jesteśmy już niedaleko od ideału, gdy w mieście św. Franciszka i św. Klary w obecności Ojca Świętego wybitni przedstawiciele różnych religii świata modlili się i składali zobowiązania do działań na rzecz pokoju i sprawiedliwości w świecie. A może zabrakło wystarczającego świadectwa nas zakonników, zwłaszcza Braci św. Franciszka? naszego zaangażowania w sprawy pokoju, sprawiedliwości i ochrony świętości życia? w pracę dla ubogich i odrzuconych, w budowanie środowisk pełnych pokoju i szacunku dla każdego oraz walczących o jakość życia ludzi i ład moralny między człowiekiem a przyrodą…

O. Stanisław Jaromi OFM Conv.

absolwent teologii i ochrony środowiska, doktor filozofii, od lat zaangażowany w chrześcijańską edukację ekologiczną, wieloletni delegat franciszkanów ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu - REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami ekofilozofii. Pracował duszpastersko w Czechach oraz w międzynarodowych centrach franciszkanów w Asyżu, Rzymie i Krakowie; obecnie mieszka w Radomsku.