”Zamach” – książka Jacka Tacika zawierająca rozmowy ze świadkami zamachu na Jana Pawła II

„Zamach” to tytuł książki autorstwa dziennikarza Jacka Tacika, zawierającej rozmowy z naocznymi świadkami i obserwatorami zamachu na Jana Pawła II, wydarzenia, które w 1981 r. wstrząsnęło całym światem. Dziennikarz jest drugim, po Ojcu Świętym, Polakiem, który rozmawiał z tureckim zamachowcem Mehmetem Ali Agcą. Książka ukazała się 11 maja nakładem Wydawnictwa Literackiego, w 100. rocznicę objawień fatimskich, które zapowiedziały śmierć ”biskupa odzianego w biel”. Katolicka Agencja Informacja jest patronem medialnym książki.

– Jesteśmy przekonani, że takiej książki o zamachu na życie Jana Pawła II wcześniej nie było. I to nie tylko na polskim rynku, ale i światowym. Już same liczby mówią bardzo dużo na temat sposobu pracy, rozmachu i wysiłku włożonego w napisanie tej wielowątkowej opowieści – powiedział KAI Marcin Baniak, dyrektor Działu Promocji Wydawnictwa Literackiego.

Jacek Tacik nad „Zamachem” pracował ponad 3 lata, odwiedził 3 kontynenty, pokonując 45 tysięcy kilometrów. Przeprowadził wywiady z kilkudziesięcioma osobami – świadkami zamachu, którzy albo byli na placu św. Piotra w chwili, gdy padły strzały, albo obserwowali te wydarzenia z innych miejsc, w Polsce, w Stanach Zjednoczonych i Japonii.

Mówiąc o kulisach powstania książki Marcin Baniak podkreśla, że książka Tacika to reportaż o ludziach i o tym, jak wydarzenia z 13 maja 1981 roku zmieniły ich życie. – Z pewnością z wielkim zainteresowaniem spotka się rozmowa z zamachowcem Ali Agcą. Jacek Tacik jest pierwszym polskim dziennikarzem, który z Agcą przeprowadził wywiad. Zapis tej rozmowy można rozmaicie interpretować, ale to co uderza podczas lektury, to smutek i samotność Agcy – podkreśla Baniak. – Ciekawe są także rozmowy z siostrą Letizią Guidici, która zatrzymała Agcę na placu św. Piotra, fascynujący na swój sposób jest także wątek amerykański. Niewiele osób w Polsce pamięta, że 13 maja 1981 roku obok Jana Pawła II ranne zostały także dwie inne osoby, amerykańskie turystki Rose Hall i Ann Odre – zwraca uwagę dyrektor Działu Promocji Wydawnictwa Literackiego.

– Z Rose Hall Tacikowi udało się spotkać, w przypadku Ann Odre to się nie udało, ponieważ zmarła w 1997 roku, ale za to spotkał się z jej córką i zięciem – Thomasem i Joanne Kenjarskimi. Przy okazji Jacek Tacik wyjaśnił kilka nieścisłości powtarzanych w mediach w kontekście Ann Odre i zamachu na życie papieża – powiedział Baniak.

Książka oprócz relacji Alego Agcy zawiera m. in. rozmowę z kardynałem Stanisławem Dziwiszem, Lechem Wałęsą, Wojciechem Jaruzelskim, doktorem Renato Buzzonetti – osobistym lekarzem Jana Pawła II, bp. Johnem Magee, drugim sekretarzem papieża oskarżonym niegdyś przez media o zabójstwo Jana Pawła I.

W trakcie rozmowy Ali Agca opowiedział Tacikowi o 13 maja 1981 roku. „Nie chodziło o zabójstwo dla samego zabójstwa. Mogłem wyjść na ulicę i zastrzelić sto osób. Tylko po co? Gra toczyła się o miejsce w historii. Wziąłem na celownik Kurta Waldheima, sekretarza ONZ, Elżbietę II, królową Wielkiej Brytanii, Hirohito, cesarza Japonii i papieża” – wyznał w rozmowie z dziennikarzem. „Byłem w Rzymie trzy razy w kwietniu 1981 roku. Stałem w tłumie na placu świętego Piotra i obserwowałem Jana Pawła II. Zrozumiałem, że będzie moją ofiarą. Zanotowałem na kartce cztery terminy: 13, 17, 20 i 24 maja” – powiedział.

Z kolei Wojciech Jaruzelski w rozmowie z Tacikiem przyznał, że papież był realnym zagrożeniem dla systemu, a Związek Radziecki chciał zneutralizować Jana Pawła II, ale jak podkreślił przy pomocy środków politycznych i dyplomatycznych.

W książce można przeczytać także rozmowę z dwoma włoskimi prokuratorami, którzy prowadzili śledztwo Ilario Martella i Rosario Priore oraz Arturo Mari osobistym fotografem Jana Pawła II. Autor rozmawia także z siostrą Letizią Giudici, która złapała zamachowca za rękę, kiedy zaczął uciekać.

Jacek Tacik jest z wykształcenia amerykanistą. Pracował we wrocławskim oddziale „Gazety Wyborczej”, później w Polsat News, TVP Info, „Wiadomościach” TVP1, a obecnie w TVN24. Publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym” i „Pressie”. Relacjonował m. in. beatyfikację i kanonizację Jana Pawła II, abdykację Benedykta XVI, konklawe i wybór papieża Franciszka.

Jacek Tacik, „Zamach. Jan Paweł II – 13 maja 1981. Spisek. Śledztwo. Spowiedź”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017.