Zamek Książ: konferencja Pamięć-Świadectwo-Przyszłość

„Pamięć-Świadectwo-Przyszłość” – pod takim hasłem przebiegała w Zamku Książ okolicznościowa konferencja, która została zorganizowana w 50. rocznicę orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich. 5 grudnia blisko 220 osób słuchało prelekcji, dzieliło się świadectwem zaangażowania i głębokiej wiary w ostatnich pięćdziesięciu latach na rzecz rozwoju dialogu, pojednania i umacniania pokoju.

Biskup świdnicki Ignacy Dec, przewodniczył Mszy św. na rozpoczęcie okolicznościowej konferencji. Homilię wygłosił bp Jan Tyrawa, ordynariusz diecezji bydgoskiej, który w 1973 r. został wyświęcony na kapłana z rąk kard. Bolesława Kominka, autora listu o przebaczeniu.

W homilii bp Jan Tyrawa wyjaśniając, czym kierował się kard. Bolesław Kominek pisząc Orędzie Episkopatu Polski do Biskupów Niemieckich, przytoczył wypowiedź Leszka Kołakowskiego o miłości i przebaczeniu. Wskazał, że jedynie w miłości każdy chrześcijanin potrafi zachować naukę Jezusa, a tym samym wprowadzać pokój. – Apostoł jest zobowiązany głosić naukę Ewangelii nie to po to, „aby się podobać ludziom, ale Bogu” (1 Tes 2, 7) – mówił bp Tyrawa, dopowiadając, że „musimy wiedzieć, że Bóg nie nakazuje niczego, co nie byłoby dobre samo z siebie”. – To z tego powodu Orędzie to okazało się trudne do przyjęcia, ale właśnie dlatego, że miało chrześcijański fundament, trudności te zostały szybko przezwyciężone, a ono samo objawiło swoją ostateczną wartość, aktualną do dzisiejszego dnia – podkreślił biskup bydgoski.

Przypominając postać kard. Kominka zauważył, że już od najmłodszych lat narastała w nim myśl wyrażona w Orędziu. – Wyjście z przebaczeniem i pojednaniem musiało budzić i apelować do sumień, nie można było obojętnie przejść obok, tym bardziej, że podobne inicjatywy podejmowano już wcześniej – mówił bp Tyrawa, dopowiadając, że: Memorandum Wschodnie wydane przez protestantów, sprzeciw, czy w szerszym wymiarze obojętność, jakie tym inicjatywom towarzyszyły po stronie zachodniej, mogą świadczyć również i o tym, że Wschód w świadomości przeciętnego obywatela Zachodu nie był mu już do niczego potrzebny i można było o nim zapomnieć. Był to zatem ostatni moment, aby tę inicjatywę przełamać, chodziło bowiem o kwestię egzystencjalną dla Polski i całej Wschodniej Europy – mówił biskup bydgoski. Zadał również pytanie: – Czy kard. Kominek przez wydane Orędzie osiągnął swój zamierzony cel? – Patrząc z perspektywy pięćdziesięciu lat odpowiedź jest jednoznacznie pozytywna. Jednakże z perspektywy jego czasu, kiedy umierał, mógłby słusznie powiedzieć, że jego słowo padło między ciernie, gdzie bardzo trudno było mu się przebić i to z dwóch stron – mówił bp Tyrawa.

Przesłanie do uczestników konferencji skierował Prezydent RP Andrzej Duda. List Prezydenta na otwarcie wydarzenia odczytał poseł na Sejm RP Michał Dworczyk. Jesteśmy zobowiązani, aby nie tylko pielęgnować pamięć o doniosłej roli Orędzia, ale także rozwijać jego przesłanie. Iść razem w przyszłość, kierując się wartościami Ewangelii, które autorzy tego Listu pojmowali, jako postawę więzi między ludźmi i narodami – napisał w liście prezydent.

Zaproszeni prelegenci konferencji byli żywymi świadkami tego historycznego wydarzenia, i tym samym dali świadectwo, jaką rolę odegrał w duchu chrześcijańskiego pojednania i przebaczenia kard. Bolesław Kominek, Syn Kościoła, Wielki Patriota oraz Mąż Stanu, w polsko-niemieckim pojednaniu i budowie Kościoła wychylonego w przyszłość – podkreślał biskup świdnicki Ignacy Dec we wstępie otwierającym konferencję.

Następnie bp Ignacy Dec wygłosił wykład nt. „Dziedzictwa wymiany listów między Episkopatami Polski i Niemiec w roku 1965”. – List autorstwa kard. Bolesława Kominka uczy nas, jak postawa ewangeliczna leczy świat. Czyni go zdrowym i bardziej ludzkim, i sądzę, że to jest najważniejsze przesłanie tego Listu po pięćdziesięciu latach. To przesłanie wyszło z Polski. Takiej drogi pilnował kard. Stefan Wyszyński opluwany przez służalców Moskwy, a dziś Prorok Naszego czasu. Taką drogę pokazywał światu, zwłaszcza Europie św. Jan Paweł II. Ileż razy, zwracał uwagę przywódcą europejskim, że Europy, jako Federacji Ojczyzn, nie można zbudować na fundamencie tylko gospodarczym, na wspólnej walucie, ale na wartościach etycznych wskazanych przez Pana Boga – podkreślał biskup świdnicki.

Kolejne wystąpienie miał ks. inf. Józef Strugarek, były sekretarz kard. Kominka nt. „Kardynał Bolesław Kominek, Syn Kościoła, Wielki Patriota i Mąż Stanu, i jego rola w polsko-niemieckim pojednaniu; refleksja osobistego sekretarza kard. Kominka”. – Życie Kardynała Kominka to ofiarna, pełna wiary posługa kapłańska przeniknięta miłością do Kościoła w jego najmniejszej cząstce i wzbogacana nieustanną kapłańską modlitwą, która rozpoczynała się wczesnym rankiem, a kończyła późno w nocy. Nie szedł spać przed wysłuchaniem ostatniego serwisu informacyjnego Radia Wolna Europa. Takim znałem Wrocławskiego Kardynała. Wszystkie sprawy, te wielkie Kościoła i te małe, wszystkie ludzkie sprawy, jakie docierały do Niego, przemodlone były każdego dnia na rannym spacerze w ogrodzie biskupim, przemodlone były na różańcu, który bardzo kochał – mówił ks. Strugarek.

W refleksji osobistej ks. prałat Peter Canicius Birkner z Görlitz, przedstawił swój wykład w języku niemieckim nt. „Reakcja Kościoła i duchowieństwa w Niemczech na orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich”.

Ostatni z prelegentów ks. inf. prof. Józef Pater, wykładowca PWT we Wrocławiu a zarazem dyrektor Muzeum i Archiwum Archidiecezjalnego, swoje wystąpienie zatytułował „Kościół musi być cały czas wychylony w przyszłość – Doświadczenie i rezultaty orędzia biskupów na rzecz dobra wszystkich ludzi, ekumeniczne pojednania i umacniania pokoju”. – Z treści listu, z pewnych sformułowań i stylu, a zwłaszcza jego ducha można odczytać, kto tak naprawdę był jego bezpośrednim inspiratorem i autorem. Nie jest tajemnicą, że treść listu biskupów była dyskutowana przez wiele miesięcy, a ostatecznie został on zredagowany jesienią 1965 r. List ten nie powstał nagle i jakby z przypadku, ale rodził się niejako latami i był sumą doświadczeń życiowych ich głównego autora, a mianowicie kard. Bolesława Kominka – wskazywał ks. Józef Pater.

Ważnym punktem na zakończenie konferencji było odczytanie młodych uczestników z Niemiec i Polski przesłania do młodzieży całego świata. W przesłaniu odczytanym w języku niemieckim i polskim, wolontariusze ŚDM z diecezji görlitz, legnickiej oraz świdnickiej, zadeklarowali wolę niesienia dalej w świat, pod patronatem śp. Kard. Bolesława Kominka, dialogu i pojednania, zapoczątkowanego przez Pasterzy Kościoła w Polsce i Niemczech, aby w zawierzeniu Łasce Bożego Odkupiciela, młodzież i ludzie na całym świecie odrzucili szerzącą się kulturę śmierci, potrafili wzajemnie sobie przebaczać, przezwyciężali nienawiść i wspólnie poszukiwali drogę pojednania, pokoju i miłości, odnajdując na niej Jezusa Chrystusa, jako naszej Drogi, Prawdy i Życia.

Wśród zaproszonych gości byli m.in. kard. Henryk Gulbinowicz, emerytowany metropolita wrocławski oraz biskupi i duchowieństwo wyświęcone na kapłanów przez kard. Bolesława Kominka: bp Wolfgang Ipold z Görlitz, bp bydgoski Jan Tyrawa, bp gliwicki Jan Kopiec, bp Włodzimierz Juszczak, ordynariusz greckokatolickiej diecezji wrocławsko-gdańskiej. Byli także obecni: minister edukacji narodowej Anna Zalewska, minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, parlamentarzyści, lokalni politycy i samorządowcy, w tym prezydenci Wałbrzycha i Świdnicy, którzy zaangażowali się w organizację konferencji, a także wolontariusze ŚDM z Niemiec i Polski.

O oprawę muzyczną modlitwy zadbała katedralna schola cantorum „Exultet” pod dyrekcją Marty Monety. Natomiast o oprawę liturgiczną zatroszczyli się alumni WSD w Świdnicy.

Pracami komitetu organizacyjnego, który przygotował program konferencji oraz zatroszczył się o jej przebieg byli amb. Krzysztof Paturej, prezes Fundacji Międzynarodowe Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego oraz Jerzy Langer, prezes Stowarzyszenia – Instytut Jana Pawła II w Wałbrzychu.

Honorowy patronat nad konferencją w Zamku Książ objął biskup świdnicki Ignacy Dec z udziałem przedstawicieli Kościoła z Polski i Niemiec oraz przedstawicieli władz państwowych i samorządowych.