Zburzmy bariery lęku

Do „obalenia barier lęku przed innymi ludźmi, przed obcymi” wezwał Benedykt XVI wierzących i niewierzących, zebranych na Dziedzińcu Pogan w Paryżu. Papieskie przemówienie z telebimu oglądała w piątek wieczorem młodzież, zgromadzona na koncercie przed katedrą Notre-Dame.

W swoim przesłaniu na zakończenie drugiego dnia Dziedzińca Pogan papież podkreślił, że „lęk przed tym, kto nie jest do nas podobny rodzi się często ze wzajemnej nieznajomości, sceptycyzmu lub obojętności”.

Papież zaznaczył, że wielu ludzi nie przyznaje się do przynależności do jakiejś religii, ale „pragnie nowego i bardziej wolnego świata, sprawiedliwszego i bardziej solidarnego”. Postawił przed zgromadzonymi zadanie doprowadzenia do tego, by we Francji i w całej Europie „wierzący i niewierzący odnaleźli drogę dialogu”.

Jednocześnie wskazał, że religie nie powinny bać się „słusznej świeckości, świeckości otwartej, która pozwala każdemu i każdej żyć tym, w co wierzy, w zgodzie z własnym sumieniem”. – Aby budować świat wolności, równości i braterstwa, wierzący i niewierzący powinni czuć się wolni, by być takimi, jacy są, równi w swym prawie do przezywania swego życia osobistego i wspólnotowego w wierności własnym przekonaniom – podkreślił Ojciec Święty. Wyjaśnił, że „jedną z racji bytu Dziedzińca Pogan jest działanie na rzecz braterstwa wykraczającego poza przekonania, jednak bez zaprzeczania różnicom”.

Wezwał obecną przed katedrą młodzież do zacieśniania więzi z rówieśnikami bez względu na różnice, nie pomijając tych, którzy żyją w ubóstwie lub samotności, cierpią z powodu bezrobocia, chorują lub czują się zepchnięci na margines życia społecznego.

Benedykt XVI wyjaśnił też, że obraz Dziedzińca Pogan „przypomina tę otwartą przestrzeń na obszernej esplanadzie przy Świątyni jerozolimskiej”, umożliwiającą „tym wszystkim, którzy nie podzielali wiary Izraela zbliżyć się do Świątyni” i zadawać sobie pytania o religię.

Paryska katedra pozostała otwarta dla tych, którzy zechcieli pozostać w niej na jakiś czas w ciszy i modlitwie. Czuwanie modlitewne prowadzili braci z ekumenicznej Wspólnoty z Taizé.

Zakończony w ten sposób drugi dzień inauguracji Dziedzińca Pogan, rozpoczął się od spotkania na paryskim uniwersytecie Sorbona. nt. Oświecenia i religii W swoim wystąpieniu kard. Ravasi przeanalizował dwa kluczowe dla Dziedzińca Pogan pojęcia: „poszukiwanie” i „dialog”. Zacytował Platona z „Obrony Sokratesa”: „Życie bez poszukiwania nie jest warte przeżycia”. Zdaniem przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Kultury termin „wierzący” nie określa kogoś, kto uwierzył raz na zawsze, lecz tego, kto stale ponawia swoje Credo. Jak bowiem mawiał francuski pisarz Julien Green, „dopóki trwa w nas niepokój, dopóty możemy być spokojni”. Niepokój jest bowiem zaczynem poszukiwań – skomentował włoski purpurat. Z kolei „dialog” niepodzielnie zakłada używanie rozumu. Powinien być on prowadzony „w wolności i z rygorem, bez radykalnego ekskluzywizmu i łatwego synkretyzmu”.

W debacie uczestniczyło 150 naukowców. Prowadził ją francuski filozof Jean-Luc Marion. Wypowiadali się kolejno: genetyk, filozof, pisarz i psycholog. Axel Kahn, profesor genetyki na Uniwersytecie Kartezjusza (Paris V) przyznał, że w ostatnich pięciu stuleciach odzyskiwano równowagę między „drogą wiary i rozumu, objawienia i filozofii”. Dzięki temu dzisiaj można już wskazać wspólną drogę możliwą do zaakceptowania przez wszystkich.

Debata na Sorbonie zakończyła się „bez zwycięzców i bez przegranych, ale z powszechnym poczuciem intelektualnej satysfakcji” – jak zaznaczyła jedna z prelegentek, psychoanalityczka i filozofka, Julia Kristeva.

Po południu odbyła się kolejna sesja w Instytucie Francji, skupiającym wszystkie tamtejsze akademie nauk i sztuk. Rozmawiano nt. etyki i finansów, prawa i wielości odniesień kulturowych oraz sztuki, religii i kultury.

Podsumowaniem dwóch dni inauguracji Dziedzińca Pogan była popołudniowa dyskusja okrągłego stołu w Kolegium Bernardynów.

Jeszcze w tym roku spotkania z cyklu Dziedziniec Pogan odbędą się we wrześniu we Florencji, w październiku w Palermo, zaś w listopadzie w stolicy Albanii – Tiranie, w lutym przyszłego roku w Sztokholmie, a kolejne w stolicy Czech – Pradze, w Asyżu, Berlinie, Genewie, w Quebecu w Kanadzie oraz dwóch miastach hiszpańskich – Walencji i Barcelonie. Chęć zorganizowania spotkań w 2013 r. zgłosiły już do Papieskiej Rady ds. Kultury Marsylia, Moskwa, Pawia we Włoszech oraz Chicago i Waszyngton w USA.