Zdobione złotem oprawy ksiąg liturgicznych na wystawie w Muzeum Narodowym

W Muzeum Narodowym w Krakowie trwa wystawa pt. „WYDAWCY – INTROLIGATORZY – ZŁOTNICY. Zabytkowe oprawy ksiąg ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie”. Wśród prezentowanych eksponatów dużą rolę odgrywają modlitewniki i księgi liturgiczne.

Jak wskazują organizatorzy ekspozycji, od średniowiecza introligatorzy zdobili oprawy ksiąg, używając rozmaitych narzędzi: tłoków, radełek i plakiet, którymi tłoczyli w skórze elementy dekoracyjne, łączone we wzory charakterystyczne dla epoki wykonania oprawy. Wśród osób, które wywarły wpływ na zdobienia opraw byli także drukarze-wydawcy, a także wybitni bibliofile.

Nie można również zapominać przy tym, że z introligatorami działali także złotnicy. „Surowce przez nich użytkowane były drogie, wykorzystywano je więc do ozdoby ksiąg wyjątkowych: liturgicznych i modlitewników” – wyjaśniono na stronie muzeum.

W ramach ekspozycji można między innymi zobaczyć tłoczoną złotem oprawę krakowską Mszału rzymskiego, wydanego w Wenecji w 1593 r. Zwiedzający dowiedzą się także, że od XVI w. najczęściej do zdobienia opraw używano radełek, czyli metalowych walców z wyciętymi motywami plecionki czy łańcuszka, ale także całymi scenkami biblijnymi, takimi jak sen Jakuba, ofiara Izaaka oraz zmartwychwstanie czy ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa.

„Niewiele zachowało się opraw, do których stworzenia angażowano złotników. Przeznaczone były dla szczególnych odbiorców, przede wszystkim dla ksiąg liturgicznych i modlitewników” – tłumaczą organizatorzy. W ramach wystawy można zobaczyć pięć złotniczych opraw ksiąg z XVII i XVIII w., wykonanych różnymi technikami, z metalowymi, srebrnymi i złoconymi elementami dekoracyjnymi osadzonymi na skórze lub aksamicie.

Zabytkowe oprawy ksiąg ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie prezentowane są w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego przy ul. Piłsudskiego 12 do 28 lutego 2021 r. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.mnk.pl.