Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi

Zgromadzenie Sióstr Rodziny Maryi powstało w 1857 r. w Petersburgu. Założył je ks. Zygmunt Szczęsny Feliński (1822-1895), ówczesny wikariusz parafii św. Katarzyny w stolicy Imperium, późniejszy arcybiskup warszawski, w trosce o budzące się powołania zakonne i w celu niesienia pomocy sierotom i opuszczonym.

Zgromadzenie Sióstr Rodziny Maryi powstało w połowie XIX wieku, w okresie niewoli narodowej, poza granicami rdzennej Polski, w Petersburgu, północnej stolicy imperium rosyjskiego (1857), w okresie ostrych ukazów przeciw Kościołowi katolickiemu, zwłaszcza zakonom. Założył je ks. Zygmunt Szczęsny Feliński (1822-1895), ówczesny wikariusz parafii św. Katarzyny w Petersburgu, późniejszy arcybiskup warszawski, w trosce o budzące się powołania zakonne i w celu niesienia pomocy sierotom i opuszczonym. Zatroskany o ich los zorganizował Ochronkę pod nazwą „Przytułek dla ubogich rzymskokatolickiego wyznania”, którego Statut zatwierdził sam imperator (1859). W cieniu tego Zakładu działały siostry Rodziny Maryi, prowadząc życie zakonne w ukryciu przed władzami carskimi.

Założyciel pragnął, aby siostry wpatrzone w przykład Maryi Niepokalanej, naśladując cnoty Najśw. Rodziny, stały się nową rodziną dla sierot i ubogich pozbawionych domu i ciepła ogniska rodzinnego. Zgodnie z duchem Założyciela, Siostry Rodziny Maryi, w swoim rozwoju historycznym, spieszyły wszędzie tam, gdzie wyłaniały się największe potrzeby Kościoła i Ojczyzny.

Taką działalność prowadziły w Rosji carskiej od Petersburga na północy aż po Odessę i Jałtę na południu; od 1862 r. rozwijały pracę oświatowo-wychowawczą w Warszawie i jej okolicach, 20 lat później, po uwolnieniu z wygnania Założyciela, podjęły działalność w szkolnictwie Galicji; w 1906 r. powędrowały za polskimi emigrantami do dalekiej Brazylii, by nieść im światło oświaty, podtrzymać ich wiarę i ducha narodowego, po I wojnie światowej zakładały placówki na ziemi Wielkopolskiej, Pomorzu i na Kresach Wschodnich. Okresowo pracowały w Danii, Jugosławii, Rumunii, a ostatnio w Gruzji i Kazachstanie. W czasie I wojny światowej siostry oddały znaczne usługi rannym, w szpitalach polowych i Czerwonego Krzyża.

W okresie międzywojennym w szerokim zakresie pracowały w szkolnictwie, organizowały Domy dla osieroconych dzieci i zakłady opiekuńcze.

Rodzina Maryi, podzielona przez kordony zaborcze, od 1889 r. rozwijała się dwutorowo, jako gałąź galicyjska Zgromadzenia, która uzyskała zatwierdzenie papieskie w 1913 r. i gałąź warszawska, która na krótko połączyła się z francuskim zgromadzeniem franciszkanek misjonarek Marii (1908-1913), a kiedy Polska odzyskała niepodległość i opadły kordony graniczne wróciła do jedności poprzez unię z Rodziną Maryi we Lwowie (1919). W 1934 r. Rodzina Maryi uzyskała od Stolicy Apostolskiej ostateczne zatwierdzenie Konstytucji i podział na 5 prowincji: 3 w Polsce z siedzibami we Lwowie, Poznaniu i Warszawie oraz po jednej w Rumunii i w Brazylii. W tym okresie Zgromadzenie cieszyło się największym rozwojem, liczyło 1120 sióstr i 160 domów zakonnych w Polsce.

Lata II wojny światowej i okupacji niemieckiej

Od pierwszych dni wojny siostry spieszyły z pomocą wojsku polskiemu, rannym w szpitalach i punktach sanitarnych, wysiedlonym, udzielały pomocy materialnej, ułatwiały ucieczkę, ukrywały ściganych, opiekowały się więźniami. Prowadziły tajne nauczanie. Ratowały dzieci polskie przed germanizacją, chroniły młodzież przed wywiezieniem na roboty do Niemiec. Niosły pomoc polskim organizacjom wolnościowym oraz biednej ludności cywilnej. Na szeroką skalę prowadziły akcję ratowania Żydów; kilkaset dzieci żydowskich zawdzięcza im ocalenie. Siostry podzieliły losy narodu: 140 przeszło przez obozy i więzienia (44 – obóz w Ravensbruck), 500 zostało repatriowanych z Kresów Wschodnich i utraciło tam 90 domów i placówek pracy.

Obecna działalność sióstr Rodziny Maryi

Zgromadzenie Franciszkanek Rodziny Maryi, trwałe dzieło św. abp. Felińskiego, rozwija działalność w Polsce, Brazylii, Italii, na Białorusi, Ukrainie, w Federacji Rosyjskiej i w Republice Południowej Afryki. Zgodnie z charyzmatem, siostry – w duchu apostolskim – niosą pomoc rodzinie: poświęcają się wychowaniu i nauczaniu dzieci i młodzieży – prowadzą szkoły, przedszkola, domy dziecka, świetlice, pracownie, opiekują się chorymi i osobami starszymi; pracują przy parafiach i w różnych instytucjach kościelnych. Dom Generalny, dawniej we Lwowie, od 1946 r. znajduje się w Warszawie (Żelazna 97).