Zielony Patriarcha

Ekumeniczny patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I jest w Polsce i w Lublinie otrzyma tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II jako wyraz uznania „dla niezwykle aktywnego przywódcy duchowego”, kontynuatora ekumenicznego dzieła wielkich patriarchów Konstantynopola, „orędownika pokoju i pojednania, wolności religijnej, praw i godności człowieka oraz troski o zachowanie środowiska naturalnego”.

Z Patriarchą Bartłomiejem spotkałem się w 2003 r. uczestnicząc w organizowanym przez niego V Sympozjum nt: „Morze Bałtyckie – Wspólne dziedzictwo, wspólna odpowiedzialność”.
Ponad tydzień spędziliśmy na statku wśród ludzi różnych Kościołów i religii, naukowców, polityków i ekspertów modląc się i dyskutując. Kościół katolicki był reprezentowany przez kard. R. Etchegaray’ego, abp. D. Martina (wtedy stałego przedstawiciela Stolicy Apostolskiej przy ONZ) i bp. M. Morelliego z Brazylii. Nasza trasa wiodła przez pięć nadbałtyckich krajów i odwiedziliśmy Gdynię, Kaliningrad, Tallin, Helsinki i Sztokholm. Tematyka kolejnych sesji była bardzo zróżnicowana od kwestii teologicznych poprzez rozważania etyczne związane z zasadami eko-sprawiedliwości i sprawami rozwoju świata i regionu bałtyckiego, aż po konkretne zagadnienia nt. stanu środowiska Morza Bałtyckiego i całego regionu.

Oprócz obrad i wielu spotkań, uczestnicy kongresu mieli okazję poznać odwiedzane miejsca, ich kulturę, religię i przyrodę, a wyróżniającą cechą kongresu były wspólne nabożeństwa w cerkwi, kościele katolickim czy luterańskim. Wzruszającą chwilą był przedostatni wieczór, kiedy to zgromadzeni hierarchowie, Patriarcha, kilku prawosławnych metropolitów, kardynałowie i liderzy kościołów protestanckich wspólnie pobłogosławili wodzie, morzu i całemu światu. Na zakończenie uczestnicy spotkania ogłosili przesłanie o wyjątkowości Morza Bałtyckiego i wielkiej odpowiedzialności dziewięciu nadbałtyckich krajów. Zawiera też słowa wdzięczności za piękno i bogactwo morza, za jego różnorodność biologiczną i kulturową oraz zachętę do stałej troski za powierzone naszej opiece Boże stworzenie.

Owo sympozjum było już piątym tego typu ekologicznym zgromadzeniem, organizowanym z inicjatywy Bartłomieja I, nazywanym czasem przez media „Zielonym Patriarchą”. Wszystko pod hasłem „Religia, nauka i środowisko”. Pierwsze takie sympozjum odbyło się w 1995 r. na statku płynącym po Morzu Egejskim do Patmos w związku z 1900. rocznicą Księgi Objawienia św. Jana. Drugie w 1997 r. na Morzu Czarnym miało zachęcić do działania na rzecz środowiska uczestników z wszystkich sześciu krajów wokół morza. Sympozjum III (1999) było podróżą po Dunaju – rzece łączącej wiele krajów Europy Środkowej. IV sympozjum miało miejsce na Morzu Adriatyckim (2002) i zakończyło się podpisaniem przez Papieża Jana Pawła II i Patriarchę Bartłomieja I „Deklaracji weneckiej”, która mówiła o potrzebie sformułowania „kodeksu etyki środowiskowej”.
Ostatnie „pływające sympozja” odbyły się na Amazonce (2006), Arktyce (2007) i Missisipi (2009). W tym roku planowane jest na Nilu.

O. Stanisław Jaromi OFM Conv.

absolwent teologii i ochrony środowiska, doktor filozofii, od lat zaangażowany w chrześcijańską edukację ekologiczną, wieloletni delegat franciszkanów ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu - REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami ekofilozofii. Pracował duszpastersko w Czechach oraz w międzynarodowych centrach franciszkanów w Asyżu, Rzymie i Krakowie; obecnie mieszka w Radomsku.