Zmarł o. André Gouzes, kompozytor, apostoł piękna liturgii

W wieku 81 lat zmarł słynny kompozytor muzyki liturgicznej, wykonywanej także w polskich kościołach, dominikanin o. André Gouzes. Zwany był apostołem piękna liturgii. Przez kilkadziesiąt lat w opactwie Sylvanès, w departamencie Aveyron w Oksytanii, pracował nad odnową śpiewu liturgicznego w Kościele katolickim.

Związany z muzyką kościelną od dzieciństwa, młody dominikanin źle znosił posoborową odnowę liturgiczną i nie krył rozczarowania z powodu artystycznej nędzy Kościoła, który stał się, jak stwierdził, „jaskinią ckliwości i złego smaku”. Ta artystyczna frustracja zmotywowała go do stworzenia „Chóralnej Liturgii Ludu Bożego”, inspirowanej liturgią bizantyjską i gregoriańską oraz całą tradycją klasyczną. „Materiał rytmiczny i muzyczny jest wspólny dla wszystkich. Jestem zbieraczem, zbieram kłosy, które pozostały po wiekach” – odpowiadał pytany o źródła inspiracji. Wielką sławę przyniosła mu, śpiewana dziś na całym świecie, paschalna pieśń „Joyeuse Lumière” (Radosna Światłości).

Po przyjeździe z przyjaciółmi na kemping latem 1974 roku w pobliżu byłego cysterskiego opactwa Sylvanès i spędzeniu w nim roku szabatowego (rocznego urlopu), o. Gouzes zajął się odbudową tej XII-wiecznej budowli z ruin. Początkowo brano go, jak sam przyznawał, za hipisa, poetę, jednego z romantycznych i mistycznych młodych ludzi z pokolenia roku 1968. Wkrótce jednak udało mu się stworzyć z tego miejsca ośrodek odnowy muzyki sakralnej. Skomponował kilka mszy i liczne pieśni, łącznie ponad 3 tys. stron muzyki do słów po francusku i w innych językach. Ta „liturgia guzantyńska” śpiewana jest podczas Mszy św. nie tylko w kościołach dominikańskich, ale także w parafiach i w kaplicach zakonnych, m.in. w Monastycznych Wspólnotach Jerozolimskich.

W Ośrodku Formacji do Liturgii i Śpiewu Sakralnego (Centre de formation à la liturgie et au chant sacré), którym kierował, o. Gouzes organizował w Sylvanès sesje, staże, warsztaty, kolokwia. Jego wiernym współpracownikiem był Michel Wolkowitsky, który zamieszkał tam z żoną i dziećmi. Obaj zainicjowali Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej, łączący śpiewy chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Po polsku ukazała się książka o. Gouzes’a „Bóg kocha pijaków, szaleńców i kochanków. Rozmowy o wierze”.

Nie potrafił żyć w klasztorze. Łączył życie artysty z życiem katolickiego zakonnika. W 2018 roku musiał opuścić Sylvanès z racji postępującej choroby Alzheimera. Jego stan zdrowia wymagał pobytu w specjalistycznej placówce opiekuńczej w pobliskim Gramond.

W 2021 roku o. Gouzes został oskarżony gwałt na małoletnim. Oskarżenie przeciwko niemu wniosła matka ofiary, wówczas już 22-letniego mężczyzny. Do zmuszania chłopca do seksu oralnego miało dojść w połowie lat 2000. Śledztwo w tej sprawie nadal trwało, gdyż z powodu choroby Alzheimera zakonnik nie był w stanie odnieść się do zarzutów.