Zmarł prof. Piotr Małoszewski – zwierzchnik Zakonu Grobu Bożego w Jerozolimie

W Monachium zmarł 21 marca br. prof. Piotr Małoszewski, wybitny działacz katolicki i polonijny. Przez wiele lat był m.in. wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Duszpasterskiej Europy Zachodniej i dyrektorem Szkoły Przedmiotów Ojczystych działającej przy Polskiej Misji Katolickiej w stolicy Bawarii. Współtworzył też Chrześcijańskie Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech. W marcu br. został nowym zwierzchnikiem Zakonu Grobu Bożego w Jerozolimie w Polsce. Miał 67 lat.

„Jestem w pełni przekonany, że Polonia przetrwała poza Polską tylko dzięki polskim parafiom. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu się na rzecz polskości naszych księży i osób świeckich. Przy parafiach oprócz pracy duszpasterskiej skupiamy się przede wszystkim na działalności oświatowej, kulturalnej i patriotycznej. To się nie zmienia, tak było w przeszłości i tak pozostanie. Nie obniżając rangi i znaczenia pozaparafialnej działalności polonijnej, to jednak nasze parafie są bastionami zachowania wiary i tożsamości. Bez Kościoła, polskich parafii i zaangażowanych duszpasterzy rozumiejących i otwartych na potrzeby świeckich Polonia nie przetrwa. Myślę, że jest wielkim wyzwaniem dla Kościoła w Polsce to, aby znajdować i wysyłać do pracy duszpasterskiej z Polakami za granicą odpowiednią liczbę duchownych” – mówił prof. Małoszewski w rozmowie z KAI przed rokiem.

Z okazji wręczenia przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyża Komandorskiego Odrodzenia Polski z gwiazdą w maju 2016 r. pytany o największy sukces w swej polonijnej działalności powiedział, że na takie pytania bardzo trudno się odpowiada, gdyż na wyróżnienie konkretnej osoby składa się najczęściej praca szeregu osób, z którymi wspólnie prowadziło się działalność społeczną. „Nie można więc sobie tylko przypisywać zasług. Wydaje mi się, że naszym największym osiągnięciem jest założenie Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech, organizacji działającej w ramach Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech, które skupia się na zachowaniu języka polskiego oraz tożsamości dzieci i młodzieży. Ponadto udało nam się rozbudować i umocnić rady katolików świeckich od parafialnych do rady naczelnej oraz wejść w struktury katolików niemieckich na szczeblu diecezjalnym oraz do Komitetu Centralnego Katolików Niemieckich (ZdK). Bycie w tej ostatniej organizacji pokazuje, że dążymy do dobrze pojętej integracji pozostając sobą, a równocześnie dało nam szansę na udowodnienie jakim wzbogaceniem są katolicy obcojęzyczni dla Kościoła lokalnego.

Niewątpliwie dla mnie osobiście największym „sukcesem” było przyznanie mi przez Ojca Świętego Benedykta XVI papieskiego Orderu św. Sylwestra oraz słowa ówczesnego ordynariusza archidiecezji Monachium-Fryzynga kardynała Friedricha Wettera, który w laudatio podkreślił, że to wysokie wyróżnienie papieskie otrzymuję m.in. za działalność na rzecz zachowania polskości w jego diecezji” – powiedział.

Spotkanie Rady Naczelnej Polskich Katolików Świeckich w Niemczech, fot. archiwum prywatne

Pytany czego życzyłby sobie na niwie swej polonijnej działalności, odpowiedział: „Przede wszystkim, by więcej młodych ludzi zaangażowało się w działalność katolicką w parafii. „Stara” emigracja powoli musi przekazać pałeczkę następnemu pokoleniu. Młodzi bardzo chętnie dają się wciągnąć do jednorazowych akcji, natomiast niezbyt chętnie do pracy w ustalonych strukturach. W naszych szkołach przyparafialnych mamy 2-3 razy więcej dzieci niż 20 lat temu, a z nimi są też młodzi rodzice, którzy chcą, by ich dzieci zachowały wiarę i polską tożsamość. Dotarcie do nich to w pierwszej kolejności zadanie dla duszpasterzy, którzy będą umieli przekonać ich, że większą radość w życiu osiąga się dając coś z siebie innym, a nie tylko biorąc oraz siła oddziaływania i przekonywania obecnego „aktywu parafialnego”. Ponadto chciałbym, by większa liczba polskich wiernych uczestniczyła w niedzielnej Eucharystii. Liczna obecność młodej emigracji w Kościele nie powinna nam przysłaniać realiów. Statystyki pokazują, że liczba Polaków uczęszczających na niedzielne Msze św. jest trzykrotnie niższa niż średnia w Polsce. Ostry wpływ sekularyzacji Zachodu, odcięcie się Europy od wartości chrześcijańskich i wiara „w złotego cielca” wywiera niestety swoje piętno. Potrzeba nam niewątpliwie większa liczba zaangażowanych duszpasterzy, dobrze znających współczesne metody komunikowania się z młodymi i rozumiejącymi ich problemy oraz więcej ośrodków parafialnych”.

70-lecie polskiej parafii, fot. archiwum prywatne

70-lecie polskiej parafii, fot. archiwum prywatne

Urodzony w 1950 r. krakowianin prof. Małoszewski był w latach 1984-2015 pracownikiem naukowym w Centrum Badawczym Helmholtza w Monachium, pełniąc przez ostatnie 11 lat funkcję wicedyrektora instytutu. Ostatnio objął funkcję profesora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Był uznanym działaczem katolickim niemieckiej Polonii. W latach 1993-2014 był członkiem Komisji ds. Cudzoziemców Diecezjalnej Rady Katolików Świeckich w Monachium. Działając w tej komisji wspólnie z przedstawicielem Chorwacji i Słowenii, udało mu się w 1997 r. doprowadzić do wprowadzenia do uroczystości wielkopiątkowych Drogi Krzyżowej Narodów, przechodzącej przez centrum miasta, w której uczestniczy dziś kilka tysięcy katolików obcokrajowców i Niemców.

W latach 2004 i 2010 był głównym organizatorem listy wyborczej Katolicy dla Monachium w wyborach do Rady Cudzoziemców przy burmistrzu Monachium. Dzięki jego zaangażowaniu lista Katolicy dla Monachium, utworzona przez wszystkie misje obcojęzyczne, wprowadziła swoich przedstawicieli do tej rady (w tym połowę Polaków). W 2002 r. udało mu się doprowadzić do zmian statutowych rad katolików świeckich w archidiecezji uzyskując dla przedstawicieli obcokrajowców miejsca z urzędu w zarządach Diecezjalnej Rady Katolików Świeckich oraz Rady Świeckich Regionu Monachium.

Od 1996 r. był członkiem Rady Regionu Monachium, a od 2006 r. nieprzerwanie jej wiceprzewodniczącym. W 2006 r. wybrany został największą liczbą głosów na wiceprzewodniczącego Rady Diecezjalnej, stając się pierwszym obcokrajowcem, który objął tak wysoką funkcję w gremium niemieckim. W 2013 r. wszedł w skład Komitetu Centralnego Katolików Niemieckich (ZdK), wybrany przez Federalną Radę Katolików Obcojęzycznych w Niemczech.

Prof. Piotr Małoszewski od 2002 r. był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Duszpasterskiej Europy Zachodniej, przewodniczym delegacji Polskich Wspólnot z Europy Zachodniej w Europejskim Forum Laikatu (ELF) oraz członkiem Rady Polskiego Zwierzchnictwa Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu w Jerozolimie, a w marcu br. został nowym jej zwierzchnikiem w Polsce.

Jego wielkie zaangażowanie zostało docenione przez Ojca Świętego Benedykta XVI, który w 2007 r. wyróżnił prof. Piotra Małoszewskiego Orderem św. Sylwestra Papieża. Ponadto w 2015 r. otrzymał Medal św. Korbiniana, najwyższe wyróżnienie archidiecezji Monachium i Fryzyngi.

Medal św. Korbiniana, fot. archiwum prywatne

W maju 2016 r. prezydent RP Andrzej Duda odznaczył prof. Małoszewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowisk polonijnych, za krzewienie polskiej kultury i tradycji narodowych.